Sarah Chapman
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 października 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 listopada 1945 |
| Zawód, zajęcie |
robotnica |
Sarah Chapman (ur. 31 października 1862 w Londynie, zm. 27 listopada 1945 tamże) – angielska robotnica, jedna z liderek strajku zapałczanego w 1888[1], uznawana za jedną z pionierek równości płci oraz sprawiedliwości w pracy robotniczej[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Była piątym z siedmiorga dzieci Samuela Chapmana, piwowara, i Sarah Ann Mackenzie. Dzieciństwo spędziła w Mile End[1], a kolejne lata w londyńskiej dzielnicy East End[3].
W grudniu 1891 poślubiła stolarza Charlesa Henry’ego Dearmana. W 1892 urodziła córkę Sarah Elsie. Później miała jeszcze pięcioro dzieci. Rodzina przeniosła się do Bethnal Green, gdzie Sarah mieszkała do końca życia[4]. Charles Henry Dearman zmarł w 1922[5].
Zmarła w szpitalu Bethnal Green. Została pochowana w nieoznaczonym grobie na cmentarzu Manor Park wraz z pięcioma innymi starszymi osobami[6].
Rola w strajku w 1888[edytuj | edytuj kod]
Jako dziewiętnastolatka, wraz z matką i starszą siostrą, została zatrudniona jako robotnica zapałczana w firmie Bryant & May. Do czasu strajku w 1888 zajmowała stosunkowo dobrze opłacane stanowisko i była cenioną pracownicą[1].
W czerwcu 1888 na spotkaniu Towarzystwa Fabiańskiego zdecydowano o bojkocie zapałek firmy Bryant & May. Była to reakcja na złe warunki pracy i złe traktowanie pracowników. Poza fabryką odbyło się spotkanie wolnomyślicielki i reformatorki Annie Besant, w rezultacie czego powstał artykuł White Slavery in London opublikowany w „The Link” 23 czerwca. Chociaż dyrekcja firmy Bryant & May próbowała zmusić pracownice do podpisania oświadczeń odrzucających roszczenia, odmówiły. W rezultacie 5 lipca 1888 strajkowało około 1400 dziewcząt i kobiet[1].
Następnego dnia 200 kobiet maszerowało na Bouverie Street, szukając wsparcia Annie Besant. Sarah Chapman była jedną z trzech kobiet, które spotkały się z Besant. Uzyskały wsparcie działaczki i pomoc w stworzeniu komitetu strajkowego[5]. Pierwszymi członkiniami komitetu były: Mary Naulls, Mary Cummings, Sarah Chapman, Alice Francis, Kate Slater, Mary Driscoll, Jane Wakeling i Eliza Martin[1][7]. Organizowały spotkania publiczne, starały się pozyskać wsparcie parlamentarzystów. Prasa przychylnie odnosiła się do strajkujących kobiet[8]. Komitet Strajkowy wsparli też Toynbee Hall i London Trades Council. Po spotkaniu z zarządem Bryant & May przyjęto listę postulatów strajkujących[4].
Następnie kobiety założyły związek zawodowy (Union of Women Match Makers). Jego pierwsze spotkanie odbyło się 27 lipca w Stepney Meeting Hall. Do komitetu wybrano dwanaście kobiet, w tym Sarah Chapman[4]. Był to największy związek kobiet w Wielkiej Brytanii[9]. Sarah Chapman została wybrana przedstawicielką związku na Kongres Związków Zawodowych. Była jedną z uczestniczek Międzynarodowego Kongresu Związków Zawodowych w Londynie w 1888[4].
Dziedzictwo[edytuj | edytuj kod]
Od 2019 działa The Matchgirls Memorial, organizacja charytatywna starająca się podnieść świadomość na temat strajku zapałczanych dziewcząt[4][10]. Zebrano datki na stworzenie nagrobka Sarah Chapman[11]. Planowano wzniesienie pomnika strajkujących i organizatorek strajku[8].
W lipcu 2020 w angielskim parlamencie złożono pismo wyrażające zaniepokojenie planowanym zniszczeniem miejsca pochówku Sarah Chapman[2].
W 2021 zapowiedziano, że nowe osiedle mieszkaniowe w Bow zostanie nazwane imieniem Sarah Chapman[3].
W 2022 English Heritage ogłosiło, że strajk zapałczanych dziewcząt zostanie upamiętniony niebieską tablicą w miejscu dawnej fabryki Bryant & May w Bow w Londynie[12]. Tablicę 5 lipca 2022 odsłoniła aktorka Anita Dobson oraz prawnuczka Sarah Chapman, Samantha Johnson, która prowadził kampanię na rzecz upamiętnienia[13][14][15][16].
W popkulturze[edytuj | edytuj kod]
Sarah Chapman pojawia się w filmie Enola Holmes 2 (2022) platformy Netflix. Zagrała ją Hannah Dodd. Film przedstawia przyczyny i początek strajku[17].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Powered By Reason-, The Match Girls’ Strike [online], People’s History Museum [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ a b Sarah Chapman’s grave [online] [dostęp 2022-11-12].
- ↑ a b Council houses named after Matchgirls Strike leader [online], East London Advertiser [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ a b c d e Sarah Chapman, Matchgirl Strike Leader [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ a b Sarah Chapman [online], Matchgirls Memorial [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Matchgirls strike pioneer Sarah Dearman's grave 'under threat', „BBC News”, 6 czerwca 2020 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Sarah Chapman and the Matchgirl's Strike – inVISIBLEwomen [online], invisiblewomen.org.uk [dostęp 2022-11-12].
- ↑ a b Ertan Karpazli, Debt we owe to working-class girls who walked out of work 133 years ago [online], MyLondon, 31 października 2021 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Bow's brave matchwomen honoured in anniversary celebrations, „BBC News”, 22 czerwca 2013 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ What’s on 29th April – 18th September 2022. [online], Whitechapel Society, 20 października 2020 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Nicola Rushton, Sarah Chapman and the unsung working class heroes of the Matchgirls strike campaign [online], Roman Road LDN, 26 lutego 2020 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Blue Plaques to tell stories of working class experience [online], English Heritage [dostęp 2022-11-12].
- ↑ Match Girls’ Strike of 1888 commemorated with blue plaque in East London [online], The Independent, 5 lipca 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ 1888 Match Girls’ Strike marked with blue plaque in east London [online], East London Advertiser [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ A Plaque For The Matchgirls | Spitalfields Life [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
- ↑ Seminal Match Girls’ Strike of 1888 commemorated with English Heritage Blue Plaque in East London [online], English Heritage [dostęp 2022-11-12].
- ↑ ENOLA HOLMES 2 and the Real Life History of the Match Girls' Strike [online], Nerdist [dostęp 2022-11-12] (ang.).