Sebastian Vrancx
 Sebastian Vrancx wg van Dycka. | |
| Data i miejsce urodzenia |
przed 22 stycznia 1573 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 maja 1647 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Sebastian Vrancx lub Sebastaen Vranckx (ochrz. 22 stycznia 1573 w Antwerpii, zm. 19 maja 1647 tamże)[1] – flamandzki malarz barokowy.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze nauki pobierał w pracowni Adama van Noort. W latach 1596-1600 odbył podróż do Włoch, gdzie praktykował m.in. u zamieszkałego w Rzymie antwerpskiego malarza Paula Brila. W tym okresie wykonał sceny figuralne wzorowane na stylu Brila i Brughla starszego: Rzeź niewiniątek, Przejście przez Morze Czerwone.
W 1600 został przyjęty mistrz (wijnmeester)[a] do antwerpskiej gildii św. Łukasza, w latach 1610–1611 pełnił tam funkcję dziekana[1]. W 1611 został też członkiem Fraterni św. Piotra i Pawła[b]. Był członkiem izby retorów De Violierem, dla których wykonał szereg obrazów ilustrujących utwory literackie[2].
W 1612 roku ożenił się z córką bogatego handlarza sztuką[2].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Tematem jego prac były głównie sceny batalistyczne: malował potyczki kawalerii, pościgi, kawalkady, obozowiska. Dla innych artystów w ich obrazach malował figuralne partie. Polski historyk sztuki prof. Antoni Ziemba na temat jego stylu pisał:
Malowane (obrazy) z nerwem i werwą dramaturgiczną, pełne raptownego ruchu, umieszczone w tradycyjnym leśnym lub równinnym pejzażu, "uciekającym" w głąb, efektowne w brunatnawej tonacji ożywionej złotawymi żółcieniami, nasyconymi czerwieniami, żywymi błękitami i zieleniami (...) W późniejszych pracach (...) ujednolicił przestrzeń w logiczną spokojną panoramę, równomierniej rozkładał grupy figurek. W dziełach z ok. 1625-1647 sceny figuralne zdominowane zostały przez wyobrażenie szerokiej przestrzeni a postacie koni i jeźdźców nabrały rysu wytwornego, "arystokratycznego" wizerunku, wyodrębniającego się z tła i z tłumu innych figur [2]
Naśladowcami jego stylu, głównie przedstawianych kawaleryjskich potyczek, byli m.in. Adam Frans van der Meulen, Peeter Snayers, Pauwels van Hillegaert. Prócz scen batalistycznych malował również sceny rodzajowe o tematyce wiejskiej (jarmarki, festyny, zebrania wieśniaków), pejzaże i sceny alegoryczne oraz przedstawienia związane z fantazyjną architekturą pałacową. Jego uczniem i współpracownikiem był Peeter Snayers[2].
Przypisywane prace[edytuj | edytuj kod]
- Rzeź niewiniątek – 1600, Galleria Nazionale di Parma
- Przejście przez Morze Czerwone – 1600, Galleria Nazionale di Parma
- Bitwa między Lekkerbeetje a Bréauté na wrzosowisku – 1601, 132.1 x 162.5 cm, Glasgow Museums Resource Centre[3]
- Splądrowanie taboru – 1615, Aschaffenburg
- Pościg jeźdźców – 1615, Kolonia
- Oblężenie Osteny – 1618, kolekcja prywatna
- Targ wiejski – Amsterdam
- Zebranie ludności przy krzyżu pielgrzymkowym w Ekeren – 1622, Monachium
- Miesiące i pory roku – cykl obrazów z przedstawieniem miesięcy i pór roku. kolekcja Finck, Bruksela
- Wiosna, lato, jesień, zima – 52,4 × 81,3 cm, kolekcja prywatna, cykl obrazów sprzedany w 2009 roku w domu aukcyjnym Christies[4]
- Alegoria jesieni – 1608, 76,2 × 108,1 cm, kolekcja prywatna, obraz sprzedany w 2013 roku w domu aukcyjnym Christies[5]
- Alegoria wiosny – 1608, kol. prywatna[6]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Sebastiaan Vrancx [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-04-13] (ang. • niderl.).
- ↑ a b c d Genaille 2001 ↓, s. 390.
- ↑ ArtWorks
- ↑ Christie's 2009
- ↑ Christie's 2013
- ↑ Athenaeum
- ↑ Gildia, [w:] Robert Genaille, Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 83 (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego'. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Wydaw. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
- R.H. Wilenski: Flemish Painters 1430-1830. London: Faber and Faber Limited, 1960.