Sierpoń żółty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sierpoń żółty
Ophion luteus
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Sierpoń żółty
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Rodzina

gąsienicznikowate

Podrodzina

Ophioninae

Rodzaj

Ophion

Gatunek

sierpoń żółty

Sierpoń żółty (Ophion luteus) – owad z rodziny gąsieniczników. Parazytoid atakujący gąsienice motyli różnych gatunków. Owady dorosłe ubarwione żółtopomarańczowo, samice posiadają krótkie pokładełko. Występują dwa pokolenia w roku[1]. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie, występuje także w Polsce. Poza Europą znany z Afryki Północnej, Azji (Bliskiego Wschodu i krainy orientalnej), krainy australijskiej oraz Nearktyki[2].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Sierpoń żółty (łac. Ophion luteus) to owad palearktyczny o żółtopomarańczowym (czasem brązowawym) zabarwieniu ciała. Jego skrzydła są bladożółte, prawie przezroczyste, a długość przednich może u niego wynieść 13 - 18mm[3]. Skrzydła sierponia pozbawione są zwierciadełka, a pterostigma jest u niego pomarańczowa[4]. Tułów nie jest pokryty jasnymi plamami (wyjątek może stanowić jedynie mezopleuron), a tarczka owada nie jest ciemniejsza od reszty ciała. Ciało jest smukłe, głowa mała, a czułki nitkowate i wieloczłonowe. Golenie tylne są bardzo cienkie, a kończyny - ogólnie - długie. Występują u niego żuwaczki wyposażone w dwa grube, ale krótkie zęby. Odwłok wygina się w charakterystycznie sierpowaty sposób: stąd nazwa gatunkowa.

Sierpoń żółty jest pospolitym gatunkiem owada występującym między innymi w Polsce.

Sierpoń żółty jest parazytoidem, koinobiontem, który jest pasożytem wewnętrznym różnych gatunków gąsienic motyli. Samica składa jedno jajo w ciele gąsienicy, łącznie w ciągu roku wydaje dwa pokolenia. Jaja składa za pomocą krótkiego, widocznego pokładełka, które jest wykorzystywane również jako żądło. U tego gatunku występuje rozwój złożony. Cały cykl rozwojowy (od jaja do poczwarki) prowadzi z reguły do śmierci żywiciela. Przepoczwarzenie zachodzi w glebie w charakterystycznym kokonie otoczonym białą obrączką. Sierpoń prowadzi nocny tryb życia i podobnie jak ćmy, przyciąga go światło[5].

Podobnymi do niego owadami są między innymi: Enicospilus (osa z rodziny gąsienicznikowatych), sierpoń leśny, czy gatunki błonkoskrzydłych zaliczane do rodzaju Netelia.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Encyclopedia of Life. [dostęp 2011-10-23].
  2. Ophion luteus. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2015-03-29].
  3. Jacek Hilszczański, Cezary Bystrowski, Atlas parazytoidów szkodników pierwotnych sosny [online], lasy.gov.pl [dostęp 2015-01-21].
  4. Ophion luteus – Sierpoń żółty [online], Insektarium, 31 sierpnia 2021 [dostęp 2023-12-02] (pol.).
  5. Maria Olszowska, Nieproszeni goście w moim mieszkaniu [online] [dostęp 2021-12-13].