Stuart Whitman: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
m Wycofano edycję użytkownika Mirus255 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 37.47.202.111. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
(Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 15 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Aktor infobox |
{{Aktor infobox |
||
|imię i nazwisko = Stuart Whitman |
|imię i nazwisko = Stuart Whitman |
||
| |
|imię i nazwisko org = |
||
|grafika = Stuart Whitman in The Longest Day (publicity still).jpg |
|||
|opis grafiki = |
|||
|opis grafiki = Stuart Whitman na fotosie promocyjnym do filmu ''[[Najdłuższy dzień]]'' (1962) |
|||
|prawdziwe imię i nazwisko = '''Stuart Maxwell Whitman''' |
|||
| |
|alt grafiki = |
||
|prawdziwe imię i nazwisko = Stuart Maxwell Whitman |
|||
|miejsce urodzenia = [[San Francisco]], [[Kalifornia]], [[USA]] |
|||
|data |
|data urodzenia = 1 lutego 1928 |
||
|miejsce |
|miejsce urodzenia = [[San Francisco]] |
||
| |
|data śmierci = 16 marca 2020 |
||
| |
|miejsce śmierci = [[Montecito]] |
||
| |
|zawód = aktor |
||
|współmałżonek = Patricia LaLonde<br />{{small|(1952-1966; rozwód)}}<br />Caroline Boubis<br />{{small|(1966-1974; rozwód)}}<br />Julia Vadimovna Paradiz<br />{{small|(2006-2020; jego śmierć)}} |
|||
|zespół artystyczny = |
|||
| |
|lata aktywności = 1940–2000 |
||
| |
|zespół artystyczny = |
||
| |
|odznaczenia = |
||
| |
|commons = Category:Stuart Whitman |
||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Stuart Maxwell Whitman''' (ur. [[1 lutego]] [[1928 w filmie|1928]] w [[San Francisco]], zm. [[16 marca]] [[2020 w filmie|2020]] w [[Montecito]]<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.dailystar.co.uk/showbiz/breaking-stuart-whitman-dead-oscar-21708180|autor=Ailbhe MacMahon (2020-03-17)|tytuł=Stuart Whitman dead: Oscar-nominated star dies aged 92 amid skin cancer battle|opublikowany=„[[Daily Star]]”|język =en|data dostępu =2020-03-17}}</ref>) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny. |
|||
'''Stuart Whitman''' (ur. 1 lutego 1928) — [[Stany Zjednoczone|amerykański]] [[aktor]] [[film]]owy i [[telewizja|telewizyjny]]. |
|||
Występował w wielu [[Film kultowy|kultowych]] westernach, w tym ''[[W kraju Komanczów]]'' (1961) u boku [[John Wayne|Johna Wayne’a]]. W [[35. ceremonia wręczenia Oscarów|1962]] był nominowany do [[Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego|Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego]] w dramacie ''Piętno'' (1961)<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.allmovie.com/artist/stuart-whitman-p76023|autor=Sandra Brennan|tytuł=Stuart Whitman Biography|opublikowany=[[AllMovie]]|język =en|data dostępu =2020-03-17}}</ref>. Whitman służył również w [[United States Army]] w trakcie [[II wojna światowa|II wojny światowej]], a także osiągnął niemałe sukcesy w [[boks]]ie. |
|||
== Filmografia == |
|||
1 lutego 1998 otrzymał własną [[Gwiazdy Hollywood Walk of Fame|gwiazdę]] w [[Aleja Gwiazd w Los Angeles|Alei Gwiazd w Los Angeles]] znajdującą się przy 7083 [[Hollywood Boulevard]]<ref>{{Cytuj stronę|url=https://walkoffame.com/stuart-whitman/|tytuł=Stuart Whitman|opublikowany=Walk of Fame|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url=https://projects.latimes.com/hollywood/star-walk/stuart-whitman/index.html|autor=Zohreen Adamjee, Hedda Hopper|data=2010-06-21|tytuł=Hollywood Star Walk: Stuart Whitman|opublikowany=„[[Los Angeles Times]]”|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. |
|||
'''seriale''' |
|||
* 1951: [[The Range Rider]] |
|||
* 1957: [[The Court of Last Resort]] jako Gene Westover |
|||
* 1972: [[Ulice San Francisco]] jako Nick Carl |
|||
* 1984: [[Napisała: Morderstwo]] jako Charles Woodley |
|||
* 1993: [[Przygoda na Dzikim Zachodzie]] jako Granville Thorogood |
|||
== Życiorys == |
|||
'''film''' |
|||
=== Wczesne lata === |
|||
* 1951: [[Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia (film 1951)|Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia]] jako Wartownik |
|||
Urodził się w San Francisco w [[Kalifornia|Kalifornii]] w rodzinie pochodzenia [[Żydzi aszkenazyjscy|żydowskiego]]<ref name="ethni">{{cytuj stronę|url=https://ethnicelebs.com/stuart-whitman|data=2015-03-18|tytuł=Stuart Whitman What Nationality Ancestry Race|opublikowany=EthniCelebs.com|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=https://news.google.com/newspapers?nid=883&dat=19590828&id=ZTshAAAAIBAJ&pg=5934,780067|autor=Herbert G. Luft|data=1959-10-02|tytuł=The Jewish Year in Hollywood|opublikowany=The Canadian Jewish Chronicle|język=en |data dostępu=2023-07-05}}</ref><ref name="harold">{{cytuj |url=https://www.heraldscotland.com/opinion/18335640.obituary-stuart-whitman-actor-starred-westerns-oscar-nominated-role-convicted-child-molester/|autor=Brian Pendreigh|data=2020-03-26|tytuł=Obituary: Stuart Whitman, actor who starred in westerns and was Oscar-nominated for role as convicted child molester|opublikowany=The Herald Scotland|język=en |data dostępu=2023-07-05| archiwum =https://archive.is/aW0G8| zarchiwizowano = 2023-07-05}}</ref> jako starszy z dwóch synów. Jego matka, Cecilia (z domu Gold), była żydowską imigrantką z [[Rosja|Rosji]]<ref name="ethni"/>. Jego ojciec, Joseph Charles Whitman, urodził się w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]] w rodzinie polsko–żydowskich imigrantów<ref name="ethni"/>. Miał młodszego brata Kippa Anthony’ego (ur. 1946)<ref>{{IMDb|osoba|0926158|Kipp Whitman}}</ref>. Jego rodzina miała także korzenie [[Amerykanie pochodzenia rosyjskiego|rosyjskie]], [[Szkoci|szkockie]], [[Irlandczycy|irlandzkie]] i [[Amerykanie pochodzenia angielskiego|angielskie]]<ref name="harold"/>. |
|||
* 1956: [[Siedmiu ludzi do zabicia]] jako Porucznik kawalerii Collins |
|||
* 1961: [[The Mark]] jako Jim Fuller |
|||
* 1965: [[Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach]] jako Orvil Newton |
|||
* 1982: [[Motylek (film)|Motylek]] jako Wielebny Rivers |
|||
* 2000: [[Człowiek prezydenta]] jako George Williams |
|||
Whitman interesował się aktorstwem od piątego roku życia. Jego ojciec w tym czasie pracował jako bileter w [[Tammany Hall]] i czasami pozwalano mu oglądać sztuki teatralne. Jego rodzice pobrali się jako nastolatki i często podróżowali w dzieciństwie – jego ojciec został prawnikiem, który przeniósł się do branży deweloperskiej. Whitman rozpoczął naukę w Nowym Jorku, na [[Manhattan]]ie i w [[Poughkeepsie (Nowy Jork)|Poughkeepsie]]<ref>„Films and Filming”, Hansom Books, 1958</ref>. Jego wujek Ben uważał, że ma potencjał jako bokser i potajemnie go trenował. Kiedy wybuchła [[II wojna światowa]], jego rodzina osiedliła się w [[Los Angeles]], gdzie w 1945 ukończył Hollywood High School<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/stuart-whitman-dead-cimarron-strip-mark-star-was-92-1033764/|autor=Mike Barnes|data=2020-03-17|tytuł=Stuart Whitman, Star of ‘Cimarron Strip’ and ‘The Mark,’ Dies at 92|opublikowany=„[[The Hollywood Reporter]]”|język=en|data dostępu=2023-07-04}}</ref>. Następnie zaciągnął się do [[United States Army]] i przez trzy lata służył w [[Korpus Inżynieryjny Armii Stanów Zjednoczonych|Korpusie Inżynierów]] w [[Fort Lewis]] w stanie [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]]. Whitman został honorowo zwolniony w 1948<ref name="ring">{{cytuj stronę|url=https://ringsidereport.com/?p=86771|tytuł=Film and TV Actor Stuart Whitman Dead at 92|opublikowany=RingSide Report|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. W tym okazjonalnie boksował, wygrywając 31 ze swoich 32 rund<ref name="ny">{{cytuj stronę|url=https://www.nytimes.com/2020/03/17/movies/stuart-whitman-dead.html|autor=Ashley Southall|data=2020-03-17|tytuł=Stuart Whitman, Leading Man on Big and Small Screens, Dies at 92|opublikowany=„[[The New York Times]]”|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. |
|||
== Nagrody i nominacje == |
|||
Za rolę Jima Fullera w filmie [[The Mark]] został nominowany do [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]]. |
|||
=== Kariera === |
|||
Studiował [[prawo]] w Los Angeles City College, gdzie został dostrzeżony przez łowcę talentów<ref name="ring"/> i zadebiutował na ekranie jako Kip Whitman w niewielkiej roli w filmie fantastycznonaukowym [[Rudolph Maté|Rudolpha Maté]] ''When Worlds Collide'' (1951)<ref name="fr">{{cytuj stronę|url=http://www.filmreference.com/film/84/Stuart-Whitman.html|tytuł=Stuart Whitman Biography (1926?–)|opublikowany=Film Reference|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. Potem wziął udział w filmie fantastycznonaukowym [[Robert Wise|Roberta Wise’a]] ''[[Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia (film 1951)|Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia]]'' (1951). Na swoim koncie miał udział w wielu produkcjach filmowych i telewizyjnych, m.in.: ''Człowiek, którego już nie ma'' (1958), ''Wściekłość i wrzask'' (1959), ''[[Najdłuższy dzień]]'' (1962) czy ''[[Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach]]'' (1965). |
|||
[[Alfred Hitchcock]] rozważał jego kandydaturę, wraz z [[Cliff Robertson|Cliffem Robertsonem]], [[Robert Loggia|Robertem Loggią]] i [[Tom Tryon|Tomem Tryonem]], do roli Sama Loomisa w ''[[Psychoza (film)|Psychozie]]'' (1960), ale rola przypadła [[John Gavin|Johnowi Gavinowi]]. Za kreację Jima Fullera, który wychodzi na wolność po spędzeniu trzech lat w więzieniu za próbę [[Wykorzystywanie seksualne dzieci|molestowania dziecka]] w dramacie ''Piętno'' (1961) został nominowany do [[Nagroda Akademii Filmowej|Oscara]]. Wcielił się w postać [[Jonathan i Martha Kentowie|Jonathana Kenta]], ojca [[Superman|Clarka Kenta]] ([[John Newton (aktor)|John Newton]]/[[Gerard Christopher]]) w serialu [[DC Comics]] ''Superboy'' (1988–1992)<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.rottentomatoes.com/celebrity/stuart_whitman|tytuł=Stuart Whitman|opublikowany=[[Rotten Tomatoes]]|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. |
|||
12 października 2007 otrzymał nagrodę Silver Spur w Sportsmen’s Lodge w Studio City. |
|||
== Życie prywatne == |
|||
13 października 1952 zawarł związek małżeński z Patricią Ann LaLonde, z którą miał czworo dzieci – dwóch synów: Tony’ego (ur. 1953), Michaela (ur. 1954) i Scotta (ur. 1958) oraz córkę Lindę (ur. 1956)<ref>{{cytuj stronę|url=https://deadline.com/2020/03/stuart-whitman-dead-cimarron-strip-oscar-nominated-actor-the-mark-obituary-1202885759/|autor=Dino-Ray Ramos|data=2020-03-17|tytuł=Stuart Whitman Dies: ‘Cimarron Strip’ Star And Oscar-Nominated Actor Was 92|opublikowany=Deadline|język=en|data dostępu=2023-07-04}}</ref>. W październiku 1966 doszło do rozwodu. 5 listopada 1966 poślubił Carol Vogel, z którą miał syna Justina. Rozwiedli się w lutym 1976. W 2006 ożenił się z Julią Vadimovną Paradi<ref>{{cytuj stronę|url=https://brazendenver.com/julia-vadimovna-paradiz/|autor=Alex Curren|data=2022-10-15|tytuł=Julia Vadimovna Paradiz: Stuart Whitman’s Wife|opublikowany=BrazenDenver|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. |
|||
=== Śmierć === |
|||
16 marca 2020 zmarł w swoim domu w [[Montecito]] w Kalifornii w wieku 92 lat. W ostatnich chwilach towarzyszyła mu najbliższa rodzina. Jak podał portal TMZ, aktor chorował na [[Nowotwór złośliwy skóry|raka skóry]]<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.tmz.com/2020/03/17/actor-stuart-whitman-dead-dies-92/|data=2020-03-17|tytuł=Actor Stuart Whitman Dead Dies 92|opublikowany=TMZ|język=en|data dostępu=2023-07-05}}</ref>. |
|||
== Filmografia == |
|||
=== Filmy === |
|||
* ''[[Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia (film 1951)|Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia]]'' (1951) jako wartownik |
|||
* ''[[Barbed Wire]]'' (1952) jako handlarz bydłem |
|||
* ''[[One Minute to Zero]]'' (1952) jako oficer |
|||
* ''[[Człowiek z Alamo]]'' (1953) jako ordynans |
|||
* ''[[Należysz do mnie]]'' (1953) jako Dick |
|||
* ''[[The All American]]'' (1953) jako Zip Parker |
|||
* ''[[The Veils of Bagdad]]'' (1953) jako sierżant |
|||
* ''[[Appointment in Honduras]]'' (1953) jako telegrafista |
|||
* ''[[Walking My Baby Back Home]]'' (1953) jako pacjent |
|||
* ''[[Co się zdarzyło w Silver Lode]]'' (1954) jako Wicker |
|||
* ''[[Rapsodia (film)|Rapsodia]]'' (1954) jako Dove |
|||
* ''[[Prisoner of War]]'' (1954) jako kapitan |
|||
* ''[[Diane]]'' (1956) jako spadkobierca/dziedzic Księcia Henri |
|||
* ''[[Siedmiu ludzi do zabicia]]'' (1956) jako por. Collins |
|||
* ''[[Bombowce B-52]]'' (1957) jako mjr Sam Weisberg |
|||
* ''[[Człowiek, którego już nie ma]]'' (1958) jako Charley Bongiorno |
|||
* ''[[Cienista droga]]'' (1959) jako Tom Ping |
|||
* ''[[Wściekłość i wrzask (film)|Wściekłość i wrzask]]'' (1959) jako Charlie Bush |
|||
* ''[[Historia Rut]]'' (1960) jako [[Booz]] |
|||
* ''[[Piętno (film 1961)|Piętno]]'' (1961) jako Jim Fuller |
|||
* ''[[Franciszek z Asyżu (film 1961)|Franciszek z Asyżu]]'' (1961) jako hrabia Paolo |
|||
* ''[[W kraju Komanczów]]'' (1961) jako Paul Regret |
|||
* ''[[Najdłuższy dzień]]'' (1962) jako por. Sheen |
|||
* ''[[Ścigani przez śmierć]]'' (1963) jako kpt. Allan Morley |
|||
* ''[[Rio Conchos]]'' (1964) jako kpt. Haven |
|||
* ''[[Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach]]'' (1965) jako Orvil Newton |
|||
* ''[[Miasto pod wodą]]'' (1971) jako adm. Michael Matthews |
|||
* ''[[Kapitan Apacz]]'' (1971) jako Griffin |
|||
* ''[[Noc lepusa]]'' (1972) jako Roy Bennett |
|||
* ''[[Szalona mama]]'' (1975) jako Jim Bob |
|||
* ''[[Biały bizon]]'' (1977) jako Winifred Coxy |
|||
* ''[[Zjedzeni żywcem (film 1977)|Zjedzeni żywcem]]'' (1977) jako szeryf Martin |
|||
* ''[[Pirat (film 1978)|Pirat]]'' (1978) jako Terry Sullivan |
|||
* ''[[Motylek (film 1982)|Motylek]]'' (1982) jako wielebny Rivers |
|||
* ''[[Szef mafii]]'' (1990) jako Don Fransisco |
|||
* ''[[Prywatne porachunki]]'' (1993) jako Alexander Winters |
|||
* ''[[Człowiek prezydenta]]'' (2000) jako George Williams |
|||
=== Seriale telewizyjne === |
|||
* ''[[Gunsmoke]]'' (1955–75) jako Bart (gościnnie, 1956) |
|||
* ''[[Ulice San Francisco]]'' (1972–77) jako Nick Carl (gościnnie, 1973) |
|||
* ''[[Quincy (serial telewizyjny 1976)|Quincy]]'' (1976–83) jako szeryf Parsons (gościnnie, 1977) |
|||
* ''[[Wyspa fantazji]]'' (1978–84) – różne role w 7 odcinkach |
|||
* ''[[Nieustraszony (serial telewizyjny 1982)|Nieustraszony]]'' (1982–86) jako Frank Sanderson (gościnnie, 1984) |
|||
* ''[[Hardcastle i McCormick]]'' (1983–86) jako Teddy Hendrix (gościnnie, 1986) |
|||
* ''[[Drużyna A]]'' (1983–87) jako Chuck Easterland/Jack Harmon (gościnnie, 1983 i 1985) |
|||
* ''[[Niebezpieczne ujęcia]]'' (1984–85) jako szeryf Skinner (gościnnie) |
|||
* ''[[Opowieści z ciemnej strony (serial telewizyjny)|Opowieści z ciemnej strony]]'' (1984–88) jako Edward Osborne (gościnnie, 1985) |
|||
* ''[[Knots Landing]]'' (1979–93) jako pan Willis (gościnnie, 1990) |
|||
* ''[[Napisała: Morderstwo]]'' (1984–96) – różne role w 4 odcinkach |
|||
* ''[[Przygody Brisco County Juniora|Przygoda na Dzikim Zachodzie]]'' (1993–94) jako Granville Thorogood (gościnnie) |
|||
* ''[[Strażnik Teksasu]]'' (1993–2001) jako Laredo Jake Boyd (gościnnie, 1994) |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{ |
* {{IMDb|osoba|0926183|Stuart Whitman}} |
||
* {{ |
* {{Filmweb|osoba|52430|Stuart Whitman}} |
||
* {{NNDB|osoba|543/000110213|Stuart Whitman}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
{{ |
{{SORTUJ:Whitman, Stuart}} |
||
[[Kategoria:Amerykańscy aktorzy filmowi]] |
[[Kategoria:Amerykańscy aktorzy filmowi]] |
||
[[Kategoria:Amerykańscy aktorzy telewizyjni]] |
|||
[[Kategoria:Amerykanie pochodzenia żydowskiego]] |
|||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w San Francisco]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1928]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1928]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 2020]] |
Aktualna wersja na dzień 10:31, 11 lut 2024
Stuart Whitman na fotosie promocyjnym do filmu Najdłuższy dzień (1962) | |
Imię i nazwisko |
Stuart Maxwell Whitman |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1 lutego 1928 |
Data i miejsce śmierci |
16 marca 2020 |
Zawód |
aktor |
Współmałżonek |
Patricia LaLonde |
Lata aktywności |
1940–2000 |
Stuart Maxwell Whitman (ur. 1 lutego 1928 w San Francisco, zm. 16 marca 2020 w Montecito[1]) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny.
Występował w wielu kultowych westernach, w tym W kraju Komanczów (1961) u boku Johna Wayne’a. W 1962 był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego w dramacie Piętno (1961)[2]. Whitman służył również w United States Army w trakcie II wojny światowej, a także osiągnął niemałe sukcesy w boksie.
1 lutego 1998 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7083 Hollywood Boulevard[3][4].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w San Francisco w Kalifornii w rodzinie pochodzenia żydowskiego[5][6][7] jako starszy z dwóch synów. Jego matka, Cecilia (z domu Gold), była żydowską imigrantką z Rosji[5]. Jego ojciec, Joseph Charles Whitman, urodził się w Nowym Jorku w rodzinie polsko–żydowskich imigrantów[5]. Miał młodszego brata Kippa Anthony’ego (ur. 1946)[8]. Jego rodzina miała także korzenie rosyjskie, szkockie, irlandzkie i angielskie[7].
Whitman interesował się aktorstwem od piątego roku życia. Jego ojciec w tym czasie pracował jako bileter w Tammany Hall i czasami pozwalano mu oglądać sztuki teatralne. Jego rodzice pobrali się jako nastolatki i często podróżowali w dzieciństwie – jego ojciec został prawnikiem, który przeniósł się do branży deweloperskiej. Whitman rozpoczął naukę w Nowym Jorku, na Manhattanie i w Poughkeepsie[9]. Jego wujek Ben uważał, że ma potencjał jako bokser i potajemnie go trenował. Kiedy wybuchła II wojna światowa, jego rodzina osiedliła się w Los Angeles, gdzie w 1945 ukończył Hollywood High School[10]. Następnie zaciągnął się do United States Army i przez trzy lata służył w Korpusie Inżynierów w Fort Lewis w stanie Waszyngton. Whitman został honorowo zwolniony w 1948[11]. W tym okazjonalnie boksował, wygrywając 31 ze swoich 32 rund[12].
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Studiował prawo w Los Angeles City College, gdzie został dostrzeżony przez łowcę talentów[11] i zadebiutował na ekranie jako Kip Whitman w niewielkiej roli w filmie fantastycznonaukowym Rudolpha Maté When Worlds Collide (1951)[13]. Potem wziął udział w filmie fantastycznonaukowym Roberta Wise’a Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia (1951). Na swoim koncie miał udział w wielu produkcjach filmowych i telewizyjnych, m.in.: Człowiek, którego już nie ma (1958), Wściekłość i wrzask (1959), Najdłuższy dzień (1962) czy Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach (1965).
Alfred Hitchcock rozważał jego kandydaturę, wraz z Cliffem Robertsonem, Robertem Loggią i Tomem Tryonem, do roli Sama Loomisa w Psychozie (1960), ale rola przypadła Johnowi Gavinowi. Za kreację Jima Fullera, który wychodzi na wolność po spędzeniu trzech lat w więzieniu za próbę molestowania dziecka w dramacie Piętno (1961) został nominowany do Oscara. Wcielił się w postać Jonathana Kenta, ojca Clarka Kenta (John Newton/Gerard Christopher) w serialu DC Comics Superboy (1988–1992)[14].
12 października 2007 otrzymał nagrodę Silver Spur w Sportsmen’s Lodge w Studio City.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
13 października 1952 zawarł związek małżeński z Patricią Ann LaLonde, z którą miał czworo dzieci – dwóch synów: Tony’ego (ur. 1953), Michaela (ur. 1954) i Scotta (ur. 1958) oraz córkę Lindę (ur. 1956)[15]. W październiku 1966 doszło do rozwodu. 5 listopada 1966 poślubił Carol Vogel, z którą miał syna Justina. Rozwiedli się w lutym 1976. W 2006 ożenił się z Julią Vadimovną Paradi[16].
Śmierć[edytuj | edytuj kod]
16 marca 2020 zmarł w swoim domu w Montecito w Kalifornii w wieku 92 lat. W ostatnich chwilach towarzyszyła mu najbliższa rodzina. Jak podał portal TMZ, aktor chorował na raka skóry[17].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
Filmy[edytuj | edytuj kod]
- Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia (1951) jako wartownik
- Barbed Wire (1952) jako handlarz bydłem
- One Minute to Zero (1952) jako oficer
- Człowiek z Alamo (1953) jako ordynans
- Należysz do mnie (1953) jako Dick
- The All American (1953) jako Zip Parker
- The Veils of Bagdad (1953) jako sierżant
- Appointment in Honduras (1953) jako telegrafista
- Walking My Baby Back Home (1953) jako pacjent
- Co się zdarzyło w Silver Lode (1954) jako Wicker
- Rapsodia (1954) jako Dove
- Prisoner of War (1954) jako kapitan
- Diane (1956) jako spadkobierca/dziedzic Księcia Henri
- Siedmiu ludzi do zabicia (1956) jako por. Collins
- Bombowce B-52 (1957) jako mjr Sam Weisberg
- Człowiek, którego już nie ma (1958) jako Charley Bongiorno
- Cienista droga (1959) jako Tom Ping
- Wściekłość i wrzask (1959) jako Charlie Bush
- Historia Rut (1960) jako Booz
- Piętno (1961) jako Jim Fuller
- Franciszek z Asyżu (1961) jako hrabia Paolo
- W kraju Komanczów (1961) jako Paul Regret
- Najdłuższy dzień (1962) jako por. Sheen
- Ścigani przez śmierć (1963) jako kpt. Allan Morley
- Rio Conchos (1964) jako kpt. Haven
- Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach (1965) jako Orvil Newton
- Miasto pod wodą (1971) jako adm. Michael Matthews
- Kapitan Apacz (1971) jako Griffin
- Noc lepusa (1972) jako Roy Bennett
- Szalona mama (1975) jako Jim Bob
- Biały bizon (1977) jako Winifred Coxy
- Zjedzeni żywcem (1977) jako szeryf Martin
- Pirat (1978) jako Terry Sullivan
- Motylek (1982) jako wielebny Rivers
- Szef mafii (1990) jako Don Fransisco
- Prywatne porachunki (1993) jako Alexander Winters
- Człowiek prezydenta (2000) jako George Williams
Seriale telewizyjne[edytuj | edytuj kod]
- Gunsmoke (1955–75) jako Bart (gościnnie, 1956)
- Ulice San Francisco (1972–77) jako Nick Carl (gościnnie, 1973)
- Quincy (1976–83) jako szeryf Parsons (gościnnie, 1977)
- Wyspa fantazji (1978–84) – różne role w 7 odcinkach
- Nieustraszony (1982–86) jako Frank Sanderson (gościnnie, 1984)
- Hardcastle i McCormick (1983–86) jako Teddy Hendrix (gościnnie, 1986)
- Drużyna A (1983–87) jako Chuck Easterland/Jack Harmon (gościnnie, 1983 i 1985)
- Niebezpieczne ujęcia (1984–85) jako szeryf Skinner (gościnnie)
- Opowieści z ciemnej strony (1984–88) jako Edward Osborne (gościnnie, 1985)
- Knots Landing (1979–93) jako pan Willis (gościnnie, 1990)
- Napisała: Morderstwo (1984–96) – różne role w 4 odcinkach
- Przygoda na Dzikim Zachodzie (1993–94) jako Granville Thorogood (gościnnie)
- Strażnik Teksasu (1993–2001) jako Laredo Jake Boyd (gościnnie, 1994)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ailbhe MacMahon (2020-03-17): Stuart Whitman dead: Oscar-nominated star dies aged 92 amid skin cancer battle. „Daily Star”. [dostęp 2020-03-17]. (ang.).
- ↑ Sandra Brennan: Stuart Whitman Biography. AllMovie. [dostęp 2020-03-17]. (ang.).
- ↑ Stuart Whitman. Walk of Fame. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Zohreen Adamjee, Hedda Hopper: Hollywood Star Walk: Stuart Whitman. „Los Angeles Times”, 2010-06-21. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ a b c Stuart Whitman What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com, 2015-03-18. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Herbert G. Luft: The Jewish Year in Hollywood. The Canadian Jewish Chronicle, 1959-10-02. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ a b Brian Pendreigh , Obituary: Stuart Whitman, actor who starred in westerns and was Oscar-nominated for role as convicted child molester [online], The Herald Scotland, 26 marca 2020 [dostęp 2023-07-05] [zarchiwizowane z adresu 2023-07-05] (ang.).
- ↑ Kipp Whitman w bazie IMDb (ang.)
- ↑ „Films and Filming”, Hansom Books, 1958
- ↑ Mike Barnes: Stuart Whitman, Star of ‘Cimarron Strip’ and ‘The Mark,’ Dies at 92. „The Hollywood Reporter”, 2020-03-17. [dostęp 2023-07-04]. (ang.).
- ↑ a b Film and TV Actor Stuart Whitman Dead at 92. RingSide Report. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Ashley Southall: Stuart Whitman, Leading Man on Big and Small Screens, Dies at 92. „The New York Times”, 2020-03-17. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Stuart Whitman Biography (1926?–). Film Reference. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Stuart Whitman. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Dino-Ray Ramos: Stuart Whitman Dies: ‘Cimarron Strip’ Star And Oscar-Nominated Actor Was 92. Deadline, 2020-03-17. [dostęp 2023-07-04]. (ang.).
- ↑ Alex Curren: Julia Vadimovna Paradiz: Stuart Whitman’s Wife. BrazenDenver, 2022-10-15. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
- ↑ Actor Stuart Whitman Dead Dies 92. TMZ, 2020-03-17. [dostęp 2023-07-05]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stuart Whitman w bazie IMDb (ang.)
- Stuart Whitman w bazie Filmweb
- Stuart Whitman w bazie Notable Names Database (ang.)