Ziemia lubawska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Historia: merytoryczne |
→Historia: drobne redakcyjne |
||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
=== Historia === |
=== Historia === |
||
W XI/XII wieku za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, z terenów Ziemi lubawskiej organizowano wyprawy krzyżowe na pogańskie Prusy oraz akcje kolonizacyjne związane z chrystianizacją ziemi lubawskiej<ref> G. Białuński, |
W XI/XII wieku za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, z terenów Ziemi lubawskiej organizowano wyprawy krzyżowe na pogańskie Prusy oraz akcje kolonizacyjne związane z chrystianizacją ziemi lubawskiej<ref> G. Białuński, |
||
Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27</ref>. w tym też czasie powstały polskie grody [[Klasztorek]], [[Łanioch]], [[Zwiniarz]], [[Gutowo]], [[Nowe Grodziczno]]<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Załamanie się tej ekspansji mogło być spowodowane licznymi odwetowymi najazdami plemion pruskich i przejściowym opanowaniem ziemi lubawskiej przez pruskie plemię Sasinów<ref> J. Powierski, Przekaz Dusburga o najazdach pruskich i przejściowej okupacji ziemi chełmińskiej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1971, nr 4, s. 379–425</ref>. W 1216 r. papież [[Innocenty III]] potwierdził [[Christian z Oliwy|Chrystianowi z Oliwy]] – biskupowi pruskiemu – posiadanie |
Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27</ref>. w tym też czasie powstały polskie grody [[Klasztorek]], [[Łanioch]], [[Zwiniarz]], [[Gutowo]], [[Nowe Grodziczno]]<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf</ref>. Załamanie się tej ekspansji mogło być spowodowane licznymi odwetowymi najazdami plemion pruskich i przejściowym opanowaniem ziemi lubawskiej przez pruskie plemię Sasinów<ref> J. Powierski, Przekaz Dusburga o najazdach pruskich i przejściowej okupacji ziemi chełmińskiej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1971, nr 4, s. 379–425</ref>. W 1216 r. papież [[Innocenty III]] potwierdził [[Christian z Oliwy|Chrystianowi z Oliwy]] – biskupowi pruskiemu – posiadanie Ziemi lubawskiej stanowiącej darowiznę od nowo nawróconego władcy pruskiego Surwabuno. Od 1257 roku Ziemia lubawska przeszły na własność [[Biskupi chełmińscy|biskupów chełmińskich]] i stała się centrum administracyjnym kompleksu dóbr biskupich zwanych kluczem lubawskim. W roku 1269 na Ziemię lubawską najechało pruskie plemię Sudowów. Od [[Pokój toruński 1466|pokoju toruńskiego (1466)]] kończącego Wojnę trzynastoletnią Ziemia lubawska ponownie należała do Polski aż do [[I rozbiór Polski|I rozbioru]] w 1772 r. |
||
=== Miasta === |
=== Miasta === |
||
Wersja z 10:25, 27 maj 2014
Ziemia lubawska – kraina historyczna ściśle związana z dziejami ziemi chełmińskiej, jak również historycznych Prus.
Granice
Za czasów piastowskich rzeka Drwęca rozdzielała dwa terytoria: tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi lubawskiej. Granice ziemi lubawskiej przebiegały następująco: na zachodzie wzdłuż Drwęcy od ujścia Brynicy do ujścia Gizeli, następnie nieco na północ od tej rzeczki obejmując miejscowość Zajączki. Za tą miejscowością skręcała na południe dochodząc do rzeki Wel w okolicy Jeziora Rumińskiego, dalej biegła wzdłuż Welu, obejmując Lidzbark Welski, następnie skręcała na zachód, dochodziła do rzeczki Brynicy i wzdłuż jej biegu do Drwęcy.
Historia
W XI/XII wieku za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, z terenów Ziemi lubawskiej organizowano wyprawy krzyżowe na pogańskie Prusy oraz akcje kolonizacyjne związane z chrystianizacją ziemi lubawskiej[1]. w tym też czasie powstały polskie grody Klasztorek, Łanioch, Zwiniarz, Gutowo, Nowe Grodziczno[2]. Załamanie się tej ekspansji mogło być spowodowane licznymi odwetowymi najazdami plemion pruskich i przejściowym opanowaniem ziemi lubawskiej przez pruskie plemię Sasinów[3]. W 1216 r. papież Innocenty III potwierdził Chrystianowi z Oliwy – biskupowi pruskiemu – posiadanie Ziemi lubawskiej stanowiącej darowiznę od nowo nawróconego władcy pruskiego Surwabuno. Od 1257 roku Ziemia lubawska przeszły na własność biskupów chełmińskich i stała się centrum administracyjnym kompleksu dóbr biskupich zwanych kluczem lubawskim. W roku 1269 na Ziemię lubawską najechało pruskie plemię Sudowów. Od pokoju toruńskiego (1466) kończącego Wojnę trzynastoletnią Ziemia lubawska ponownie należała do Polski aż do I rozbioru w 1772 r.
Miasta
Na terenie ziemi lubawskiej leżą miasta: Lubawa i Lidzbark (Welski), a także Kurzętnik, który jednak obecnie nie posiada praw miejskich. Sąsiednie Działdowo związane jest z terenem historycznej ziemi lubawskiej dopiero od roku 1920, kiedy zostało przyłączone do Polski. Nowe Miasto Lubawskie natomiast założone zostało na prawym brzegu Drwęcy, tj. na ziemi chełmińskiej, a nie na ziemi lubawskiej. Jego współczesna nazwa z przydomkiem „Lubawskie” istnieje dopiero od 1 września 1937 r. (Monitor Polski, nr 69 z 25 marca 1937 r.) i ma związek z faktem, iż Nowe Miasto (wcześniej Nowe Miasto nad Drwęcą) było siedzibą starostwa powiatu lubawskiego.
Na obszarze ziemi lubawskiej funkcjonuje stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska.
Zobacz też
Bibliografia
- Nowe Miasto z dziejów miasta i powiatu, wyd. Pojezierze, Olsztyn 1963.
- Nowe Miasto Lubawskie, 1992.
Linki zewnętrzne
- ↑ G. Białuński, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27
- ↑ http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf
- ↑ J. Powierski, Przekaz Dusburga o najazdach pruskich i przejściowej okupacji ziemi chełmińskiej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1971, nr 4, s. 379–425