Ziemia lubawska: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:57, 6 paź 2015

Ziemia lubawska – kraina historyczna ściśle związana z dziejami ziemi chełmińskiej, jak również historycznych Prus.

Granice

Za czasów piastowskich rzeka Drwęca rozdzielała dwa terytoria: tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi lubawskiej. Granice ziemi lubawskiej przebiegały następująco: na zachodzie wzdłuż Drwęcy od ujścia Brynicy do ujścia Gizeli, następnie wzdłuż rzeki do grodziska Zajączki, a stamtąd do Omula i dalej do źródła strugi Rumienica, a stąd do Jeziora Rumian. Stamtąd do rzeki Wel i wzdłuż rzeki do jeziora Zarybinek, Tarczyńskie, Grądy. Następnie wzdłuż rzeki Wkra odcinkiem Martwicą, aż po Zieluń, następnie skręcała ku Jezioru Bryńskiemu, z którego wypływa Brynica i wzdłuż jej biegu do Drwęcy^[1].

Historia

W XI/XII wieku za czasów Bolesława Krzywoustego, a potem jego synów, z terenów Ziemi lubawskiej organizowano wyprawy krzyżowe na pogańskie Prusy oraz akcje kolonizacyjne związane z chrystianizacją ziemi lubawskiej^[2]. w tym też czasie powstały polskie grody Klasztorek, Łanioch, Zwiniarz, Gutowo, Nowe Grodziczno^[3]. Załamanie się tej ekspansji mogło być spowodowane licznymi odwetowymi najazdami plemion pruskich i przejściowym opanowaniem ziemi lubawskiej przez pruskie plemię Sasinów^[4]. W 1216 r. papież Innocenty III potwierdził Chrystianowi z Oliwy – biskupowi pruskiemu – posiadanie Ziemi lubawskiej stanowiącej darowiznę od nowo nawróconego władcy pruskiego Surwabuno. Od 1257 roku Ziemia lubawska przeszły na własność biskupów chełmińskich i stała się centrum administracyjnym kompleksu dóbr biskupich zwanych kluczem lubawskim. W roku 1269 na Ziemię lubawską najechało pruskie plemię Sudowów. Od pokoju toruńskiego (1466) kończącego Wojnę trzynastoletnią Ziemia lubawska ponownie należała do Polski aż do I rozbioru w 1772 r.

Miasta

Na terenie ziemi lubawskiej leżą miasta: Lubawa i Lidzbark (Welski), a także Kurzętnik, który jednak obecnie nie posiada praw miejskich. Sąsiednie Działdowo związane jest z terenem historycznej ziemi lubawskiej dopiero od roku 1920, kiedy zostało przyłączone do Polski. Nowe Miasto Lubawskie natomiast założone zostało na prawym brzegu Drwęcy, tj. na ziemi chełmińskiej, a nie na ziemi lubawskiej. Jego współczesna nazwa z przydomkiem „Lubawskie” istnieje dopiero od 1 września 1937 r. (Monitor Polski, nr 69 z 25 marca 1937 r.) i ma związek z faktem, iż Nowe Miasto (wcześniej Nowe Miasto nad Drwęcą) było siedzibą starostwa powiatu lubawskiego.

Na obszarze ziemi lubawskiej funkcjonuje stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska.

Zobacz też

Ziemia Sasinów

Bibliografia

Nowe Miasto z dziejów miasta i powiatu, wyd. Pojezierze, Olsztyn 1963.
Nowe Miasto Lubawskie, 1992.

Linki zewnętrzne

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Ziemia Lubawska

↑ http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_4/Pruthenia_4_2009_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_O_zasiedleniu_ziemi_lubawskiej.pdf
↑ G. Białuński, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27
↑ http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf
↑ J. Powierski, Przekaz Dusburga o najazdach pruskich i przejściowej okupacji ziemi chełmińskiej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1971, nr 4, s. 379–425

[1] ttp://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_4/Pruthenia_4_2009_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_O_zasiedleniu_ziemi_lubawskiej.pdf

[2] G. Białuński, Studia z dziejów plemion pruskich i jaćwieskich, Olsztyn 1999, s. 26–27

[3] ttp://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_2/Pruthenia_2_2006_Gr%C4%85%C5%BCawski-K_Z_najnowszych.pdf

[4] J. Powierski, Przekaz Dusburga o najazdach pruskich i przejściowej okupacji ziemi chełmińskiej, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1971, nr 4, s. 379–425

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 == Granice ==
-Za czasów piastowskich rzeka [[Drwęca]] rozdzielała dwa terytoria: tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi lubawskiej. Granice ziemi lubawskiej przebiegały następująco: na zachodzie wzdłuż Drwęcy od ujścia [[Brynica (dopływ Drwęcy)|Brynicy]] do ujścia [[Gizela (rzeka)|Gizeli]], następnie nieco na północ od tej rzeczki obejmując miejscowość [[Zajączki (powiat ostródzki)|Zajączki]]. Za tą miejscowością skręcała na południe dochodząc do rzeki [[Wel]] w okolicy Jeziora Rumińskiego, dalej biegła wzdłuż [[Wel]]u, obejmując [[Lidzbark|Lidzbark Welski]], następnie skręcała na zachód, dochodziła do rzeczki Brynicy i wzdłuż jej biegu do Drwęcy.
+Za czasów piastowskich rzeka [[Drwęca]] rozdzielała dwa terytoria: tereny położone na jej prawym brzegu (patrząc z biegiem rzeki) należały do ziemi chełmińskiej, na lewym zaś do ziemi lubawskiej. Granice ziemi lubawskiej przebiegały następująco: na zachodzie wzdłuż Drwęcy od ujścia [[Brynica (dopływ Drwęcy)|Brynicy]] do ujścia [[Gizela (rzeka)|Gizeli]], następnie wzdłuż rzeki do grodziska [[Zajączki (powiat ostródzki)|Zajączki]], a stamtąd do Omula i dalej do źródła strugi Rumienica, a stąd do Jeziora Rumian. Stamtąd do rzeki [[Wel]] i wzdłuż rzeki do jeziora Zarybinek, Tarczyńskie, Grądy. Następnie wzdłuż rzeki Wkra odcinkiem Martwicą, aż po Zieluń, następnie skręcała ku Jezioru Bryńskiemu, z którego wypływa Brynica i wzdłuż jej biegu do Drwęcy<ref>http://pismo.pruthenia.pl/pruthenia_4/Pruthenia_4_2009_Bia%C5%82u%C5%84ski-G_O_zasiedleniu_ziemi_lubawskiej.pdf</ref>.
 == Historia ==