Gorzędziej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Linki zewnętrzne: w tym tomie nie ma tego hasła |
meryt |
||
Linia 33: | Linia 33: | ||
[[Plik:Gorzedziej panorama.jpg|thumb|Kościół w Gorzędzieju]] |
[[Plik:Gorzedziej panorama.jpg|thumb|Kościół w Gorzędzieju]] |
||
W [[IX wiek|IX]] w. w miejscu obecnej wsi istniał gród, strzegący szlaków handlowych. W pierwszej połowie [[XIII wiek|XIII]] w. gród został rozbudowany, a od [[1251]] stał się własnością [[Sambor II|Sambora II]]. W [[1280]] [[Mściwój II|Mściwoj II]] przekazał Gorzędziej [[Diecezja płocka|biskupowi płockiemu]] Tomaszowi, z prawem założenia miasta. Miasto zostało lokowane w Gorzędzieju w roku 1287. Już w rok po lokacji, w roku 1288 książę Mściwoj II zatwierdzając przywileje zastrzegł, aby napływający osadnicy przybywali spoza granicy. Miało to na celu ograniczenie sprowadzenia osadników z innych okolicznych miast.W roku 1288 Gorzędziej uzyskał kolejny przywilej zdobył prawo otoczenia miasta obwarowaniem, poprawiającym bezpieczeństwo. |
W [[IX wiek|IX]] w. w miejscu obecnej wsi istniał gród, strzegący szlaków handlowych. W pierwszej połowie [[XIII wiek|XIII]] w. gród został rozbudowany, a od [[1251]] stał się własnością [[Sambor II|Sambora II]]. W [[1280]] [[Mściwój II|Mściwoj II]] przekazał Gorzędziej [[Diecezja płocka|biskupowi płockiemu]] Tomaszowi, z prawem założenia miasta. Miasto zostało lokowane w Gorzędzieju w roku 1287. Już w rok po lokacji, w roku 1288 książę Mściwoj II zatwierdzając przywileje zastrzegł, aby napływający osadnicy przybywali spoza granicy. Miało to na celu ograniczenie sprowadzenia osadników z innych okolicznych miast.W roku 1288 Gorzędziej uzyskał kolejny przywilej zdobył prawo otoczenia miasta obwarowaniem, poprawiającym bezpieczeństwo. |
||
Gorzędziej był miastem na prawie magdeburskim będącym własnością biskupa płockiego. W [[1312]] [[Zakon krzyżacki|Krzyżacy]] wykupili Gorzędziej i odebrali mu [[prawa miejskie]] |
Gorzędziej był miastem na prawie magdeburskim będącym własnością biskupa płockiego. W [[1312]] [[Zakon krzyżacki|Krzyżacy]] wykupili Gorzędziej i odebrali mu [[prawa miejskie]], w związku z czym zahamowany został rozwój miejscowości. |
||
== Zabytki == |
|||
⚫ | |||
* [[gotyk|gotycki]] kościół parafialny pw. [[Święty Wojciech|św. Wojciecha]] z [[XIV wiek|XIV]] w., jednonawowy, przebudowany w [[XVIII wiek|XVIII]]-[[XIX wiek|XIX]] w. (obecnie sanktuarium) |
|||
⚫ | * klasztor [[Karmelici|karmelitów bosych]] z [[XVIII wiek|XVIII]]-[[XIX wiek|XIX]] w., zbudowany prawdopodobnie w miejscu dawnego grodu na wzniesieniu usytuowanym na krawędzi doliny [[Wisła|Wisły]]. Według tradycji w [[997]] św. Wojciech płynąc Wisłą do [[Prusy (kraina historyczna)|Prus]], zatrzymał się w Gorzędzieju, aby odprawić nabożeństwo. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
Wersja z 12:02, 29 kwi 2016
{{{rodzaj miejscowości}}} | |
Państwo | pomorskie |
---|---|
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2005) |
498 |
Strefa numeracyjna |
(+48) 58 |
Tablice rejestracyjne |
GTC |
SIMC |
0174310 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Gorzędziej – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Subkowy, 6 km na południe od Tczewa, na skarpie wiślańskiej. Wieś jest siedzibą sołectwa Gorzędziej w którego skład wchodzi również miejscowość Mały Gorzędziej.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Historia
W IX w. w miejscu obecnej wsi istniał gród, strzegący szlaków handlowych. W pierwszej połowie XIII w. gród został rozbudowany, a od 1251 stał się własnością Sambora II. W 1280 Mściwoj II przekazał Gorzędziej biskupowi płockiemu Tomaszowi, z prawem założenia miasta. Miasto zostało lokowane w Gorzędzieju w roku 1287. Już w rok po lokacji, w roku 1288 książę Mściwoj II zatwierdzając przywileje zastrzegł, aby napływający osadnicy przybywali spoza granicy. Miało to na celu ograniczenie sprowadzenia osadników z innych okolicznych miast.W roku 1288 Gorzędziej uzyskał kolejny przywilej zdobył prawo otoczenia miasta obwarowaniem, poprawiającym bezpieczeństwo. Gorzędziej był miastem na prawie magdeburskim będącym własnością biskupa płockiego. W 1312 Krzyżacy wykupili Gorzędziej i odebrali mu prawa miejskie, w związku z czym zahamowany został rozwój miejscowości.
Zabytki
- gotycki kościół parafialny pw. św. Wojciecha z XIV w., jednonawowy, przebudowany w XVIII-XIX w. (obecnie sanktuarium)
- klasztor karmelitów bosych z XVIII-XIX w., zbudowany prawdopodobnie w miejscu dawnego grodu na wzniesieniu usytuowanym na krawędzi doliny Wisły. Według tradycji w 997 św. Wojciech płynąc Wisłą do Prus, zatrzymał się w Gorzędzieju, aby odprawić nabożeństwo.
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Gorzędziej, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 730 .