Beludżowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
styl, mniej linków |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Major ethnic groups of Pakistan in 1980.jpg|right|thumb|Główne grupy etniczne w Pakistanie i w okolicznych terenach w 1980 roku; obszar zamieszkany przez Beludżów zaznaczony na różowo.]] |
[[Plik:Major ethnic groups of Pakistan in 1980.jpg|right|thumb|Główne grupy etniczne w Pakistanie i w okolicznych terenach w 1980 roku; obszar zamieszkany przez Beludżów zaznaczony na różowo.]] |
||
'''Beludżowie''' – [[indoeuropejczycy|lud indoeuropejski]] pochodzenia [[ludy irańskie|irańskiego]]. Zamieszkują [[Pakistan]], [[Iran]], [[południe|południowy]] [[Afganistan]], [[Oman]], [[Turkmenistan]] i [[Tadżykistan]]. Są narodem bez własnej państwowości, zamieszkują [[kraina historyczna|historyczny region]] zwany [[Beludżystan (kraina historyczna)|Beludżystanem]]. |
'''Beludżowie''' – [[indoeuropejczycy|lud indoeuropejski]] pochodzenia [[ludy irańskie|irańskiego]]. Zamieszkują [[Pakistan]], [[Iran]], [[południe|południowy]] [[Afganistan]], [[Oman]], [[Turkmenistan]] i [[Tadżykistan]]. Są narodem bez własnej państwowości, zamieszkują [[kraina historyczna|historyczny region]] zwany [[Beludżystan (kraina historyczna)|Beludżystanem]]. Posługują się [[język beludżi|językiem beludżi]], wyznają [[Sunnizm|islam sunnicki]]. |
||
== Historia == |
|||
| ⚫ | |||
W VII w. zostali wyparci przez [[Arabowie|Arabów]] z pierwotnych siedzib położonych nad [[Morze Kaspijskie|Morzem Kaspijskim]]. W 971-972 roku pokonał ich [[Adud al-Dawla]] z arabskiej dynasti [[Bujidzi|Bujidów]]. W XVI w. Beludżowie utworzyli kilka feudalnych księstw. W XVII wieku plemienny przywódca Mir Hasan dał się poznać jako pierwszy "chan Beludżów". Jego następcą od 1666 roku był Ahmad I, który założył [[Kalat (księstwo)|Chanat Kalat]], który wszedł w [[1839]] roku w skład Indii Brytyjskich, a później od 1948 roku w skład Pakistanu utrzymując do 1955 roku autonomię. Pozostałe terytoria zajmowane przez Beludżów weszły w skład Iranu. W [[1958]] wybuchło krótkotrwałe powstanie mające na celu odzyskanie przez Chanat Kalat odebranej autonomii. |
|||
== Kultura == |
|||
| ⚫ | |||
System [[plemię|plemienny]] oparty na więzi terytorialnej jest skomplikowany. Dziedziczni wodzowie kierują plemionami, złożonymi z podplemion i [[ród|rodów]]. Na przestrzeni wieków styl życia Beludżów zmienił się w niewielkim stopniu. Tradycje i obyczaje dzielą ze spokrewnionym ludem [[Pasztuni|Pasztunów]] zamieszkujących Afganistan. |
System [[plemię|plemienny]] oparty na więzi terytorialnej jest skomplikowany. Dziedziczni wodzowie kierują plemionami, złożonymi z podplemion i [[ród|rodów]]. Na przestrzeni wieków styl życia Beludżów zmienił się w niewielkim stopniu. Tradycje i obyczaje dzielą ze spokrewnionym ludem [[Pasztuni|Pasztunów]] zamieszkujących Afganistan. |
||
Wersja z 14:43, 29 sie 2016
Beludżowie – lud indoeuropejski pochodzenia irańskiego. Zamieszkują Pakistan, Iran, południowy Afganistan, Oman, Turkmenistan i Tadżykistan. Są narodem bez własnej państwowości, zamieszkują historyczny region zwany Beludżystanem. Posługują się językiem beludżi, wyznają islam sunnicki.
Historia
W VII w. zostali wyparci przez Arabów z pierwotnych siedzib położonych nad Morzem Kaspijskim. W 971-972 roku pokonał ich Adud al-Dawla z arabskiej dynasti Bujidów. W XVI w. Beludżowie utworzyli kilka feudalnych księstw. W XVII wieku plemienny przywódca Mir Hasan dał się poznać jako pierwszy "chan Beludżów". Jego następcą od 1666 roku był Ahmad I, który założył Chanat Kalat, który wszedł w 1839 roku w skład Indii Brytyjskich, a później od 1948 roku w skład Pakistanu utrzymując do 1955 roku autonomię. Pozostałe terytoria zajmowane przez Beludżów weszły w skład Iranu. W 1958 wybuchło krótkotrwałe powstanie mające na celu odzyskanie przez Chanat Kalat odebranej autonomii.
Kultura
Beludżowie zajmują się głównie półosiadłym lub osiadłym pasterstwem (wielbłądy, owce, kozy), częściowo także uprawą zbóż. Lud ten ma bogate tradycje rzemieślnicze, przede wszystkim haftu i wyrobu dywanów. Dywany te słyną w całym świecie.
System plemienny oparty na więzi terytorialnej jest skomplikowany. Dziedziczni wodzowie kierują plemionami, złożonymi z podplemion i rodów. Na przestrzeni wieków styl życia Beludżów zmienił się w niewielkim stopniu. Tradycje i obyczaje dzielą ze spokrewnionym ludem Pasztunów zamieszkujących Afganistan.