Mniszchowie herbu własnego: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
drobne merytoryczne, ilustracja |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
Za twórcę potęgi rodu uważa się [[Mikołaj Mniszech|Mikołaja Mniszcha]] (ok. [[1484]]-[[1553]]), podkomorzego [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] i [[burgrabia krakowski|burgrabiego krakowskiego]], pochodzącego prawdopodobnie z Czech lub Śląska. Jego syn, [[Jerzy Mniszech (wojewoda sandomierski)|Jerzy]] ([[1548]]-[[1613]]), wojewoda sandomierski, przysporzył rodowi sławy jako organizator wyprawy moskiewskiej, tzw. I [[Dymitriady]]. Wyniosła ona jego córkę [[Maryna Mniszchówna|Marynę]], jako żonę [[Dymitr Samozwaniec I|Dymitra I Samozwańca]], na tron moskiewski ([[1606]]). Jerzy Mniszech miał zostać udzielnym władcą [[Książęta smoleńscy|Księstwa Smoleńskiego]] i [[Siewierszczyzna|Siewierskiego]]. Bunt rosyjskich poddanych przeszkodził realizacji tych planów, choć dzięki II [[Dymitriady|Dymitriadzie]], Maryna ponownie ([[1610]]-[[1612]]) zasiadła na moskiewskim tronie. Jej brat, [[Franciszek Bernard Mniszech|Franciszek Bernard]] (zm. [[1661]]), kasztelan sądecki, ustanowił główną siedzibę rodu w Dukli. W następnych pokoleniach, Mniszchowie należeli do elity politycznej Rzeczypospolitej. Syn Franciszka Bernarda, [[Jerzy Jan Wandalin Mniszech|Jerzy]] (zm. [[1693]]) został wojewodą wołyńskim, wnuk Józef (zm. [[1747]]), marszałkiem wielkim koronnym i kasztelanem krakowskim, a prawnuk, [[Jerzy August Mniszech|Jerzy August]] ([[1715]]-[[1778]]), [[kasztelan]] [[Kraków|krakowski]], stał się przywódcą tzw. [[Kamaryla Mniszcha|Kamaryli Mniszcha]], najważniejszej koterii dworskiej za czasów panowania [[August III Sas|Augusta III]]. Jego brat, [[Jan Karol Wandalin Mniszech|Jan Karol]] ([[1716]]-[[1759]]), podkomorzy wielki koronny, dzięki małżeństwu, wszedł w posiadanie [[Księstwo Wiśniowieckie|Księstwa Wiśniowieckiego]], które stało się nową siedzibą rodu. Jego młodszy syn, [[Michał Jerzy Wandalin Mniszech|Michał Jerzy]] ([[1748]]-[[1806]]), zapoczątkował linię wiśniowiecką („wołyńską”), której ostatnim przedstawicielem był [[Andrzej Jerzy Mniszech]] ([[1823]]–[[1905]]). Starszy syn, [[Józef Jan Wandalin Mniszech|Józef Jan Tadeusz]] ([[1742]]-[[1797]]), zapoczątkował linię „galicyjską”, której ostatnim przedstawicielem był Aleksander Emanuel Kazimierz ([[1871]]–[[1941]]) oraz jego adoptowany syn, Tadeusz Hubert ([[1910]]-[[1993]]), używający nazwiska Wandalin-Mniszech-Horoch. W roku [[1783]] przedstawiciele rodu uzyskali tytuł [[hrabia|hrabiów]] w Austrii. |
Za twórcę potęgi rodu uważa się [[Mikołaj Mniszech|Mikołaja Mniszcha]] (ok. [[1484]]-[[1553]]), podkomorzego [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] i [[burgrabia krakowski|burgrabiego krakowskiego]], pochodzącego prawdopodobnie z Czech lub Śląska. Jego syn, [[Jerzy Mniszech (wojewoda sandomierski)|Jerzy]] ([[1548]]-[[1613]]), wojewoda sandomierski, przysporzył rodowi sławy jako organizator wyprawy moskiewskiej, tzw. I [[Dymitriady]]. Wyniosła ona jego córkę [[Maryna Mniszchówna|Marynę]], jako żonę [[Dymitr Samozwaniec I|Dymitra I Samozwańca]], na tron moskiewski ([[1606]]). Jerzy Mniszech miał zostać udzielnym władcą [[Książęta smoleńscy|Księstwa Smoleńskiego]] i [[Siewierszczyzna|Siewierskiego]]. Bunt rosyjskich poddanych przeszkodził realizacji tych planów, choć dzięki II [[Dymitriady|Dymitriadzie]], Maryna ponownie ([[1610]]-[[1612]]) zasiadła na moskiewskim tronie. Jej brat, [[Franciszek Bernard Mniszech|Franciszek Bernard]] (zm. [[1661]]), kasztelan sądecki, ustanowił główną siedzibę rodu w Dukli. W następnych pokoleniach, Mniszchowie należeli do elity politycznej Rzeczypospolitej. Syn Franciszka Bernarda, [[Jerzy Jan Wandalin Mniszech|Jerzy]] (zm. [[1693]]) został wojewodą wołyńskim, wnuk Józef (zm. [[1747]]), marszałkiem wielkim koronnym i kasztelanem krakowskim, a prawnuk, [[Jerzy August Mniszech|Jerzy August]] ([[1715]]-[[1778]]), [[kasztelan]] [[Kraków|krakowski]], stał się przywódcą tzw. [[Kamaryla Mniszcha|Kamaryli Mniszcha]], najważniejszej koterii dworskiej za czasów panowania [[August III Sas|Augusta III]]. Jego brat, [[Jan Karol Wandalin Mniszech|Jan Karol]] ([[1716]]-[[1759]]), podkomorzy wielki koronny, dzięki małżeństwu, wszedł w posiadanie [[Księstwo Wiśniowieckie|Księstwa Wiśniowieckiego]], które stało się nową siedzibą rodu. Jego młodszy syn, [[Michał Jerzy Wandalin Mniszech|Michał Jerzy]] ([[1748]]-[[1806]]), zapoczątkował linię wiśniowiecką („wołyńską”), której ostatnim przedstawicielem był [[Andrzej Jerzy Mniszech]] ([[1823]]–[[1905]]). Starszy syn, [[Józef Jan Wandalin Mniszech|Józef Jan Tadeusz]] ([[1742]]-[[1797]]), zapoczątkował linię „galicyjską”, której ostatnim przedstawicielem był Aleksander Emanuel Kazimierz ([[1871]]–[[1941]]) oraz jego adoptowany syn, Tadeusz Hubert ([[1910]]-[[1993]]), używający nazwiska Wandalin-Mniszech-Horoch. W roku [[1783]] przedstawiciele rodu uzyskali tytuł [[hrabia|hrabiów]] w Austrii. |
||
== Rezydencje == |
|||
<gallery> |
|||
Dukla - Military museum 01.jpg|Pałac Mniszchów w Dukli |
|||
Проект палацу Мнішхів у Гданську (01).jpg|Projekt Pałacu Mniszchów w Gdańsku |
|||
Bellotto Mniszech Palace in Warsaw.jpg|Pałac Mniszchów w Warszawie |
|||
Deb palace1.JPG|Pałac Mniszchów w Dęblinie |
|||
</gallery> |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
Wersja z 14:13, 29 sie 2017
Mniszchowie – polski ród magnacki herbu Mniszech (zwany też Kończyc), przydomku Wandalin, piszący się „z Wielkich Kończyc i Ossownicy”.
Za twórcę potęgi rodu uważa się Mikołaja Mniszcha (ok. 1484-1553), podkomorzego Zygmunta Augusta i burgrabiego krakowskiego, pochodzącego prawdopodobnie z Czech lub Śląska. Jego syn, Jerzy (1548-1613), wojewoda sandomierski, przysporzył rodowi sławy jako organizator wyprawy moskiewskiej, tzw. I Dymitriady. Wyniosła ona jego córkę Marynę, jako żonę Dymitra I Samozwańca, na tron moskiewski (1606). Jerzy Mniszech miał zostać udzielnym władcą Księstwa Smoleńskiego i Siewierskiego. Bunt rosyjskich poddanych przeszkodził realizacji tych planów, choć dzięki II Dymitriadzie, Maryna ponownie (1610-1612) zasiadła na moskiewskim tronie. Jej brat, Franciszek Bernard (zm. 1661), kasztelan sądecki, ustanowił główną siedzibę rodu w Dukli. W następnych pokoleniach, Mniszchowie należeli do elity politycznej Rzeczypospolitej. Syn Franciszka Bernarda, Jerzy (zm. 1693) został wojewodą wołyńskim, wnuk Józef (zm. 1747), marszałkiem wielkim koronnym i kasztelanem krakowskim, a prawnuk, Jerzy August (1715-1778), kasztelan krakowski, stał się przywódcą tzw. Kamaryli Mniszcha, najważniejszej koterii dworskiej za czasów panowania Augusta III. Jego brat, Jan Karol (1716-1759), podkomorzy wielki koronny, dzięki małżeństwu, wszedł w posiadanie Księstwa Wiśniowieckiego, które stało się nową siedzibą rodu. Jego młodszy syn, Michał Jerzy (1748-1806), zapoczątkował linię wiśniowiecką („wołyńską”), której ostatnim przedstawicielem był Andrzej Jerzy Mniszech (1823–1905). Starszy syn, Józef Jan Tadeusz (1742-1797), zapoczątkował linię „galicyjską”, której ostatnim przedstawicielem był Aleksander Emanuel Kazimierz (1871–1941) oraz jego adoptowany syn, Tadeusz Hubert (1910-1993), używający nazwiska Wandalin-Mniszech-Horoch. W roku 1783 przedstawiciele rodu uzyskali tytuł hrabiów w Austrii.
Rezydencje
-
Pałac Mniszchów w Dukli
-
Projekt Pałacu Mniszchów w Gdańsku
-
Pałac Mniszchów w Warszawie
-
Pałac Mniszchów w Dęblinie
Bibliografia
- Kossakowski S. K., 1860, Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, t. 2, Warszawa.
- Leitgeber S., 1993, Nowy Almanach Błękitny, Oficyna Wydawnicza „Audiutor”, Poznań-Warszawa.
- Zielińska T, 1997, Poczet polskich rodów arystokratycznych, WSiP, Warszawa.