Pomezania: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
ilustracja |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Mapa prus.svg|mały|upright=1.6|Krainy Prus]] |
[[Plik:Mapa prus.svg|mały|upright=1.6|Krainy Prus]] |
||
[[Plik:Altpreußische Landschaften im 13. Jahrhundert.png|mały|Plemiona pruskie w XIII wieku]] |
|||
'''Pomezania''' (prawd. pruskie ''pomedien'' – "za drzewami") – terytorium w [[Prusy (kraina historyczna)|Prusach]] zamieszkane przez Pomezanów, jedno z plemion [[Prusowie|pruskich]]. Na południu Pomezanii znajdowały się ziemie: ''Resia'', ''Geria'', ''Prezla'' i ''Rudencz''<ref>{{Cytuj | url=https://www.academia.edu/1025753/Granice_pruskich_ziem_Prezla_i_Rudencz | tytuł=Granice pruskich ziem Prezla i Rudencz | Seweryn Szczepanski - Academia.edu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.academia.edu | język=en | data dostępu=2017-11-26}}</ref>. Do końca XII wieku zachodnia i południowa Pomezania była zasiedlona przez ludność słowiańską (kasztelania świecka) w rejonie grodów: Nowy Dwór, [[Zwiniarz]], [[Gutowo (powiat brodnicki)|Gutowo]], [[Łanioch]], [[Pokrzydowo]], [[Trzcin]], [[Tarczyny]], [[Grążawy]] i z granicą z Prusami między [[Nielbark|Nielbarkiem]] a [[Szynwałd (powiat grudziądzki)|Szynwałdem]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii |tytuł = Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002) |data = 2002 |data dostępu = 2019-08-21 |wydawca = Toruń |url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=42137}}</ref>. W 1 połowie XIII wieku całą Pomezanię opanowali Prusowie<ref name=":0" />. Był to jeden z pierwszych terenów podbitych przez [[Zakon krzyżacki]]. Przypuszczalnie centrum osadniczym Pomezanii był gród w [[Stary Dzierzgoń|Starym Dzierzgoniu]]<ref>{{Cytuj |autor = Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii |tytuł = Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002) |data = 2002 |data dostępu = 2019-08-21 |wydawca = Toruń |url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=42137}}</ref>. |
'''Pomezania''' (prawd. pruskie ''pomedien'' – "za drzewami") – terytorium w [[Prusy (kraina historyczna)|Prusach]] zamieszkane przez Pomezanów, jedno z plemion [[Prusowie|pruskich]]. Na południu Pomezanii znajdowały się ziemie: ''Resia'', ''Geria'', ''Prezla'' i ''Rudencz''<ref>{{Cytuj | url=https://www.academia.edu/1025753/Granice_pruskich_ziem_Prezla_i_Rudencz | tytuł=Granice pruskich ziem Prezla i Rudencz | Seweryn Szczepanski - Academia.edu<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.academia.edu | język=en | data dostępu=2017-11-26}}</ref>. Do końca XII wieku zachodnia i południowa Pomezania była zasiedlona przez ludność słowiańską (kasztelania świecka) w rejonie grodów: Nowy Dwór, [[Zwiniarz]], [[Gutowo (powiat brodnicki)|Gutowo]], [[Łanioch]], [[Pokrzydowo]], [[Trzcin]], [[Tarczyny]], [[Grążawy]] i z granicą z Prusami między [[Nielbark|Nielbarkiem]] a [[Szynwałd (powiat grudziądzki)|Szynwałdem]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii |tytuł = Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002) |data = 2002 |data dostępu = 2019-08-21 |wydawca = Toruń |url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=42137}}</ref>. W 1 połowie XIII wieku całą Pomezanię opanowali Prusowie<ref name=":0" />. Był to jeden z pierwszych terenów podbitych przez [[Zakon krzyżacki]]. Przypuszczalnie centrum osadniczym Pomezanii był gród w [[Stary Dzierzgoń|Starym Dzierzgoniu]]<ref>{{Cytuj |autor = Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii |tytuł = Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002) |data = 2002 |data dostępu = 2019-08-21 |wydawca = Toruń |url = http://kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=42137}}</ref>. |
||
Wersja z 13:24, 21 sie 2019
Pomezania (prawd. pruskie pomedien – "za drzewami") – terytorium w Prusach zamieszkane przez Pomezanów, jedno z plemion pruskich. Na południu Pomezanii znajdowały się ziemie: Resia, Geria, Prezla i Rudencz[1]. Do końca XII wieku zachodnia i południowa Pomezania była zasiedlona przez ludność słowiańską (kasztelania świecka) w rejonie grodów: Nowy Dwór, Zwiniarz, Gutowo, Łanioch, Pokrzydowo, Trzcin, Tarczyny, Grążawy i z granicą z Prusami między Nielbarkiem a Szynwałdem[2]. W 1 połowie XIII wieku całą Pomezanię opanowali Prusowie[2]. Był to jeden z pierwszych terenów podbitych przez Zakon krzyżacki. Przypuszczalnie centrum osadniczym Pomezanii był gród w Starym Dzierzgoniu[3].
W czasie I powstania pruskiego Pomezanowie walczyli przeciwko Zakonowi, natomiast podczas II powstania nie przyszli powstańcom z pomocą. Zachowali język i obyczaje, co umożliwiło w XVI wieku sporządzenie słownika języka pruskiego i katechizmu pruskiego ("Enchiridion Pruski").
Pomezania jako pierwsza kraina staropruska uległa osadnictwu niemieckiemu i polskiemu po podboju krzyżackim. Jej terytorium znalazło się w XIII wieku w obrębie Prus Górnych. Obecnie ziemie te leżą w woj. pomorskim i warmińsko-mazurskim. Główne miasta: Iława, Kwidzyn, Malbork, Prabuty, Susz.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Granice pruskich ziem Prezla i Rudencz | Seweryn Szczepanski - Academia.edu [online], www.academia.edu [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ a b Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii, Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002), Toruń, 2002 [dostęp 2019-08-21].
- ↑ Uniwersytet Mikołaja Kopernika (Toruń) Instytut Archeologii i Etnografii, Studia nad Osadnictwem Średniowiecznym Ziemi Chełmińskiej. T. 4 (2002), Toruń, 2002 [dostęp 2019-08-21].
Linki zewnętrzne
- Pomezania, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 739.