Raśna (obwód brzeski): Różnice pomiędzy wersjami
52°23′27″N 23°24′39″E/52,390833 23,410833| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
redakcyjne Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna |
||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
== Kościół i klasztor Mariawitów == |
== Kościół i klasztor Mariawitów == |
||
Klasztor i kościół Marianów w Raśnie został ufundowany za czasów, gdy przełożonym generalnym zakonu był o. Kazimierz Wyszyński (1700—1755), jako pierwszy klasztor tego zgromadzenia na terenie W. Ks. Litewskiego. Fundatorem był Jerzy Józef Matuszewicz, starosta stokliski, klient Kazimierza Sapiehy. W roku 1742 nastąpiła darowizna, a roboty budowlane miały miejsce już w 1744. Nowy kościół z klasztorem wzniesiono na terenie dawnego założenia pałacowego Sapiehów, położonego pod Raśną, ok. 1.3 km na południe od miejscowości, na tzw. Czerniewie, z którego pozostał wówczas murowany skarbiec „z kilkoma pokojami murowany na kształt oficyny” — Józef Matuszewicz postanowił „z tego pustego muru kościół i klasztor wymurować”. W r. 1747 przy klasztorze działał już dom studiów dla kleryków mariańskich oraz szkoła dla ubogiej miejscowej młodzieży. Samowolna fundacja napotkała na poważne trudności ze strony biskupa łuckiego Franciszka Kobielskiego. Budowę klasztoru oficjalnie zakwestionował przewodniczący sądu diecezjalnego, oficjał podlaski ks. Ludwik Riaucour. W rezultacie bp Kobielski obłożył ekskomuniką fundatora Jerzego Józefa Matuszewicza, jednak ostatecznie udało się inwestycję zalegalizować, zapewne ze względu na powiązania fundatora (oficjalny akt fundacyjny z 10 kwietnia r. 1749 sygnowali m.in. [[Michał Fryderyk Czartoryski]], kanclerz litewski oraz [[Michał Antoni Sapieha]], woj. podlaski). Oprócz dóbr ruchomych i pieniędzy Matuszewicz ofiarował klasztorowi w Raśnie folwarki (Tokary, Zabłocie i Dołbniewo) obejmujące ok. 300 ha — pod względem uposażenia w porównaniu z innymi klasztorami Marianów należała do placówek bogatszych. Przy klasztorze miał działać szpital „dla pięciu ubogich mężczyzn pochodzenia szlacheckiego”, a także dom studiów i szkoła. W 1749 roku dokonano konsekracji kościoła. W 1797 w Raśnie był nowicjat i studia teologiczne. Klasztor zamknęli Rosjanie w 1864 roku w ramach represji za udział zakonników w Powstaniu styczniowym (odprawiali msze dla powstańców i ogłaszali odezwy powstańcze). Zabudowania wkrotce przejęli duchowni prawosławni. W 1919 roku kościół odzyskali katolicy. W 1939 roku Sowieci umieścili w klasztorze szkołę radiową. W 1944 roku kościół spłonął, ale zabudowania wykorzystywano na cele gospodarcze. W latach 60. XX wieku pozostałości zabudowań rozebrano pod budowę linii kolejowej. |
Klasztor i kościół Marianów w Raśnie został ufundowany za czasów, gdy przełożonym generalnym zakonu był o. Kazimierz Wyszyński (1700—1755), jako pierwszy klasztor tego zgromadzenia na terenie W. Ks. Litewskiego. Fundatorem był Jerzy Józef Matuszewicz, starosta stokliski, klient Kazimierza Sapiehy. W roku 1742 nastąpiła darowizna, a roboty budowlane miały miejsce już w 1744. Nowy kościół z klasztorem wzniesiono na terenie dawnego założenia pałacowego Sapiehów, położonego pod Raśną, ok. 1.3 km na południe od miejscowości, na tzw. Czerniewie, z którego pozostał wówczas murowany skarbiec „z kilkoma pokojami murowany na kształt oficyny” — Józef Matuszewicz postanowił „z tego pustego muru kościół i klasztor wymurować”. W r. 1747 przy klasztorze działał już dom studiów dla kleryków mariańskich oraz szkoła dla ubogiej miejscowej młodzieży. Samowolna fundacja napotkała na poważne trudności ze strony biskupa łuckiego Franciszka Kobielskiego. Budowę klasztoru oficjalnie zakwestionował przewodniczący sądu diecezjalnego, oficjał podlaski ks. Ludwik Riaucour. W rezultacie bp Kobielski obłożył ekskomuniką fundatora Jerzego Józefa Matuszewicza, jednak ostatecznie udało się inwestycję zalegalizować, zapewne ze względu na powiązania fundatora (oficjalny akt fundacyjny z 10 kwietnia r. 1749 sygnowali m.in. [[Michał Fryderyk Czartoryski]], kanclerz litewski oraz [[Michał Antoni Sapieha]], woj. podlaski). Oprócz dóbr ruchomych i pieniędzy Matuszewicz ofiarował klasztorowi w Raśnie folwarki (Tokary, Zabłocie i Dołbniewo) obejmujące ok. 300 ha — pod względem uposażenia w porównaniu z innymi klasztorami Marianów należała do placówek bogatszych. Przy klasztorze miał działać szpital „dla pięciu ubogich mężczyzn pochodzenia szlacheckiego”, a także dom studiów i szkoła. W 1749 roku dokonano konsekracji kościoła. W 1797 w Raśnie był nowicjat i studia teologiczne. Klasztor zamknęli Rosjanie w 1864 roku w ramach represji za udział zakonników w Powstaniu styczniowym (odprawiali msze dla powstańców i ogłaszali odezwy powstańcze). Zabudowania wkrotce przejęli duchowni prawosławni. W 1919 roku kościół odzyskali katolicy. W 1939 roku Sowieci umieścili w klasztorze szkołę radiową. W 1944 roku kościół spłonął, ale zabudowania wykorzystywano na cele gospodarcze. W latach 60. XX wieku pozostałości zabudowań rozebrano pod budowę linii kolejowej. |
||
W [[Historia Polski (1918–1939)|dwudziestoleciu międzywojennym]] miasteczko należało do [[Powiat brzeski (nadbużański)|powiatu brzeskiego]] [[województwo poleskie|województwa poleskiego]] [[II Rzeczpospolita|II RP]] oraz było siedzibą parafii reformowanej w ramach [[Wileński Kościół Ewangelicko-Reformowany|Jednoty Wileńskiej]]. Filią tej parafii były [[Niepokojczyce]] pod patronatem rodziny Rayskich. |
|||
Tutaj w [[1765]] urodził się [[Tadeusz Matuszewicz]] - polski polityk, minister skarbu Królestwa Polskiego i minister skarbu Księstwa Warszawskiego. |
|||
Od [[1991]] roku należy do [[Białoruś|Białorusi]]. |
|||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Wersja z 23:20, 2 sty 2020
Raśna (biał. Pacнa, ros. Рясно) – miejscowość położona w rejonie kamienieckim obwodu brzeskiego.
 Cerkiew | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1631 |
| Kod pocztowy |
225071 |
Położenie na mapie rejonu kamienieckiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
| 52°23′27″N 23°24′39″E/52,390833 23,410833
| |
Prywatne miasto szlacheckie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[1].
W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Raśna należała do Sapiehów, po czym w połowie XVIII wieku przeszła w ręce rodziny Matuszewiczów.
W 2 połowie XIX wieku miejscowość wykupił kalwiński hrabia Jan Grabowski. Już zresztą od pierwszych lat XIX wieku we wsi stał niewielki klasycystyczny zbór reformowany, gdzie znajdowało się mauzoleum rodziny Grabowskich.
W dniach 21—24 sierpnia 1915 r. w pobliżu Raśny nad rzeką Pulwą zwycięską bitwę z oddziałami rosyjskiej 6 Dywizji stoczył I Pułk I Brygady Legionów Polskich.
W roku 1885 miasteczko wraz z majątkiem liczyło 331 mieszkańców, w r. 1921 — 460, w r. 2005 w Nowej Raśnie mieszkały 853 osoby.
Kościół i klasztor Mariawitów
Klasztor i kościół Marianów w Raśnie został ufundowany za czasów, gdy przełożonym generalnym zakonu był o. Kazimierz Wyszyński (1700—1755), jako pierwszy klasztor tego zgromadzenia na terenie W. Ks. Litewskiego. Fundatorem był Jerzy Józef Matuszewicz, starosta stokliski, klient Kazimierza Sapiehy. W roku 1742 nastąpiła darowizna, a roboty budowlane miały miejsce już w 1744. Nowy kościół z klasztorem wzniesiono na terenie dawnego założenia pałacowego Sapiehów, położonego pod Raśną, ok. 1.3 km na południe od miejscowości, na tzw. Czerniewie, z którego pozostał wówczas murowany skarbiec „z kilkoma pokojami murowany na kształt oficyny” — Józef Matuszewicz postanowił „z tego pustego muru kościół i klasztor wymurować”. W r. 1747 przy klasztorze działał już dom studiów dla kleryków mariańskich oraz szkoła dla ubogiej miejscowej młodzieży. Samowolna fundacja napotkała na poważne trudności ze strony biskupa łuckiego Franciszka Kobielskiego. Budowę klasztoru oficjalnie zakwestionował przewodniczący sądu diecezjalnego, oficjał podlaski ks. Ludwik Riaucour. W rezultacie bp Kobielski obłożył ekskomuniką fundatora Jerzego Józefa Matuszewicza, jednak ostatecznie udało się inwestycję zalegalizować, zapewne ze względu na powiązania fundatora (oficjalny akt fundacyjny z 10 kwietnia r. 1749 sygnowali m.in. Michał Fryderyk Czartoryski, kanclerz litewski oraz Michał Antoni Sapieha, woj. podlaski). Oprócz dóbr ruchomych i pieniędzy Matuszewicz ofiarował klasztorowi w Raśnie folwarki (Tokary, Zabłocie i Dołbniewo) obejmujące ok. 300 ha — pod względem uposażenia w porównaniu z innymi klasztorami Marianów należała do placówek bogatszych. Przy klasztorze miał działać szpital „dla pięciu ubogich mężczyzn pochodzenia szlacheckiego”, a także dom studiów i szkoła. W 1749 roku dokonano konsekracji kościoła. W 1797 w Raśnie był nowicjat i studia teologiczne. Klasztor zamknęli Rosjanie w 1864 roku w ramach represji za udział zakonników w Powstaniu styczniowym (odprawiali msze dla powstańców i ogłaszali odezwy powstańcze). Zabudowania wkrotce przejęli duchowni prawosławni. W 1919 roku kościół odzyskali katolicy. W 1939 roku Sowieci umieścili w klasztorze szkołę radiową. W 1944 roku kościół spłonął, ale zabudowania wykorzystywano na cele gospodarcze. W latach 60. XX wieku pozostałości zabudowań rozebrano pod budowę linii kolejowej.
Zabytki
- Budynki folwarku szlacheckiego z XIX wieku, obecnie w ruinie.
- Zbór kalwiński wybudowany w stylu klasycyzmu na początku XIX wieku. W 1945 roku zamieniony na magazyn kołchozowy, jednak wewnątrz zachowała się tablica nagrobna Grabowskich.
- Kapliczka rzymskokatolicka sprzed 1939 roku.
W miejscowości znajduje się parafialna murowana cerkiew św. Michała Archanioła[2].
Przypisy
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
- ↑ Міхайлаўская царква Расна - hram.by [online], www.hram.by [dostęp 2016-08-22].
Bibliografia
- Zbigniew Hauser, Nowy ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Warszawa: Burchard Edition, 2005, ISBN 83-87654-25-6, OCLC 63010349.