Uszakowo: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Miasta w obwodzie kaliningradzkim"; Dodano kategorię "Osiedla typu miejskiego w obwodzie kaliningradzkim" za pomocą HotCat |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 30: | Linia 30: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Pokarmin leży w [[Prusy Dolne|Prusach Dolnych]]. Murowany zamek komturski w Pokarminie zaczęto wznosić w latach osiemdziesiątych XIII w. (być może około 1283 r.)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda |tytuł = Czas powstania krzyżackiego komturstwa w Pokarminie (Brandenburg) a kwestia chronologii wznoszenia tamtejszego zamku |czasopismo = Studia z Dziejów Średniowiecza |data dostępu = 2020-04-29 |issn = 2544-2562 |numer = 23 |s = 100 |url = https://www.academia.edu/42295172/Czas_powstania_krzy%C5%BCackiego_komturstwa_w_Pokarminie_Brandenburg_a_kwestia_chronologii_wznoszenia_tamtejszego_zamku |język = en}}</ref>, co zbiegło się z decyzją ulokowania tam siedziby konwentu i komtura krzyżackiego pod koniec 1283 lub na początku 1284 r.<ref>S. Jóźwiak, ''Centralne i terytorialne organy'', s. 61–63</ref>. W jakiejś formie zamek był już gotowy w 1290 r.<ref name=":0" /> Na początku XIV w. (przed 1306 r.) uzyskał formę dwu ‑ lub trójskrzydłową na planie prostokąta<ref name=":0" /> o wymiarach 65,4 x 52 m. Zamek należał do największych tego typu. W latach [[1467]]-[[1499]] była tu siedziba wielkiego szpitalnika. |
|||
Pokarmin leży w [[Prusy Dolne|Prusach Dolnych]]. Po [[1283]] roku stał się siedzibą [[komtur]]a<ref>S. Jóźwiak, ''Centralne i terytorialne organy'', s. 61–63</ref>. Wybudowany później czworoboczny dom konwentu o wymiarach 65,4 x 52 m należał do największych zamków tego typu. |
|||
W latach [[1467]]-[[1499]] była tu siedziba wielkiego szpitalnika. |
|||
Przed [[1525]] kościół parafialny w Pokarminie należał do [[archiprezbiteraty warmińskie|archiprezbiteratu]] w [[Sławskoje|Krzyżborku]]. |
Przed [[1525]] kościół parafialny w Pokarminie należał do [[archiprezbiteraty warmińskie|archiprezbiteratu]] w [[Sławskoje|Krzyżborku]]. |
Wersja z 18:37, 29 kwi 2020
Państwo | Obwód kaliningradzki |
---|---|
Populacja • liczba ludności |
|
Położenie na mapie brak Brak mapy: Szablon:Państwo dane Obwód kaliningradzki | |
Położenie na mapie świata | |
54,6125°N 20,2494°E/54,612500 20,249444 |
Uszakowo (ros. Ушаково, niem. Brandenburg[1], pol. hist. Pokarmin[2], lit. Pokarviai) – osiedle w obwodzie kaliningradzkim, w Rosji. Leży w krainie historycznej Prusy Dolne.
Uszakowo położone jest przy ujściu rzeki Świeżej do Zalewu Wiślanego, przy drodze z Mamonowa do Kaliningradu.
Nazwy
Nazwa niemiecka miejscowości Brandenburg (1266) pochodzi od założyciela miejscowości margrabiego Ottona III brandenburskiego. Pochodzenie nazwy polskiej Pokarmin objaśnia Słow. geogr. - w pobliżu zamku była wieś Pokarben (Pokarmin). Miejscowość zwana była też niekiedy Nowe Zgorzelice, Nowozgorzelce. Rosyjską nazwę Uszakowo nadano w 1946 roku.
Historia
Pokarmin leży w Prusach Dolnych. Murowany zamek komturski w Pokarminie zaczęto wznosić w latach osiemdziesiątych XIII w. (być może około 1283 r.)[3], co zbiegło się z decyzją ulokowania tam siedziby konwentu i komtura krzyżackiego pod koniec 1283 lub na początku 1284 r.[4]. W jakiejś formie zamek był już gotowy w 1290 r.[3] Na początku XIV w. (przed 1306 r.) uzyskał formę dwu ‑ lub trójskrzydłową na planie prostokąta[3] o wymiarach 65,4 x 52 m. Zamek należał do największych tego typu. W latach 1467-1499 była tu siedziba wielkiego szpitalnika.
Przed 1525 kościół parafialny w Pokarminie należał do archiprezbiteratu w Krzyżborku.
Zamek został rozebrany po 1776. Materiały budowlane z rozbiórki w znacznej części wykorzystane były na modernizację zamku w Malborku. W 1887 Conrad Steinbrecht odsłonił pozostałości głównej bryły zamku. Do czasów współczesnych zachowały się ruiny dwóch budynków przedzamcza (jeden był zamieszkany w drugiej połowie XX w.) oraz we wsi ruina kościoła (prezbiterium z pierwszej połowy XIV w., nawa z drugiej połowy XIV w.)
W drugiej połowie XIX w. było tu 1492 mieszkańców. W 1910 Pokarmin miał 1385 mieszkańców, w tym 245 osób mieszkało w majątku ziemskim. W roku 1939 było tu 1595 mieszkańców.
Komturia pokarmińska
Komturia pokarmińska od zachodu i południa graniczyła z komturią bałgijską, od wschodu poprzez puszcze z Litwą, a od północy z komturią królewiecką. W skład komturii pokarmińskiej wchodziły okręgi: Pokarmin i okręg leśny, Krzyżbork, Domnowo, Barciany i Lec.
Podobnie jak inne komturie dolnopruskie podlegała wielkiemu marszałkowi w Królewcu.
Komturzy pokarmińscy
Znani komturzy pokarmińscy:
- 1334 - Heinrich IV Dusemer von Arfberg
- 1353 - Erwin von Stockheim
- 1383-1392 - Fryderyk von Wenden[5]
- 1402-1410 - Markward von Salzbach
- 1435 - Johann von Beenhausen
- 1471-1473 - Veit von Gich
- 1475-1480 - Bernhard von Balzhofen
- 1480-1488 - Johann von Tieffen
- 1491-1495 - Melchior Köchler von Schwansdorf
Przypisy
- ↑ Brandenburg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 351 .
- ↑ Pokarben, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 538 .
- ↑ a b c Sławomir Jóźwiak , Janusz Trupinda , Czas powstania krzyżackiego komturstwa w Pokarminie (Brandenburg) a kwestia chronologii wznoszenia tamtejszego zamku, „Studia z Dziejów Średniowiecza” (23), s. 100, ISSN 2544-2562 [dostęp 2020-04-29] (ang.).
- ↑ S. Jóźwiak, Centralne i terytorialne organy, s. 61–63
- ↑ D. Heckemann , Amtsträger des Deutschen Ordens in Preußen und in den Kammerballeien des Reiches [online], 2014 .
Bibliografia i źródła
- Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
- Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
- Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1
- Andrzej Rzempołuch, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Agen. Wyd. "Remix", Olsztyn, 1992, ISBN 83-900155-1-X
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5
- Max Toeppen, Historia Mazur, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn, 1995, ISBN 83-900380-3-X
- (Mapa obwodu kaliningradzkiego) Калининградская область, ПО "Латвгеoкарта", Ригa, 1990
- Vadim Jur'evič Kurpakov, Kaliningradskaja oblast. Putevoditel, Kaliningrad, Terra Baltika, 2007, ISBN 978-5-98777-012-2