Stadniak siwogłowy
| Pomatostomus temporalis[1] | |||
| (Vigors & Horsfield, 1827) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
stadniak siwogłowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Stadniak siwogłowy[4] (Pomatostomus temporalis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny stadniaków (Pomatostomidae). Zasiedla Australię i Nową Gwineę.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się dwa lub trzy podgatunki P. temporalis[2][5]:
- P. t. strepitans (Mayr & Rand, 1935) – południowa Nowa Gwinea. Przez część systematyków uznawany za synonim P. t. temporalis.
- stadniak siwogłowy[4] (P. t. temporalis) (Vigors & Horsfield, 1827) – wschodnia i południowo-wschodnia Australia
- stadniak rdzawobrzuchy[4] (P. t. rubeculus) (Gould, 1840) – północno-zachodnia, północna i centralna Australia
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała wynosi 25–29 cm, masa ciała ok. 80 g. Skrzydło mierzy ok. 11,8 cm[6]. Wierzch ciała szarobrązowy. Długi ogon ciemniejszy, biało zakończony. Wierzch głowy i gardło jasnoszare. Spód ciała rudokasztanowy. Dziób cienki, zagięty. Tęczówki żółte, nogi i stopy szare.
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
Zasiedla tereny zadrzewione lub otwarte lasy eukaliptusowe. Preferuje tereny z podszytem z krzewów, trawy, opadłych liści oraz gałęzi. Można go także zaobserwować nieopodal farm, na brzegach ulic i polach golfowych.
- Zachowanie
Żyje w grupach 2–12 ptaków. Wszystkie angażują się w lęgi i ochronę terytorium, które ma wielkość 2–53 hektarów; im więcej osobników, tym większe terytorium. Owadożerny, żeruje głównie na ziemi, niekiedy na gałęziach drzew i krzewów. Preferuje drzewa o szorstkiej lub odpadającej korze[7].
- Lęgi
Okres lęgowy trwa od lipca do lutego. Stadniak siwogłowy gniazduje na drzewach, krzewach lub sadzonkach. Każda grupa ptaków, składająca się z lęgowej pary i kilku niegniazdujących osobników, buduje kilka gniazd, używanych również do spania. Mają kształt kopuły z bocznym wejściem. Budulec stanowią gałązki. Stare gniazda są odnawiane i ponownie używane. Wyściółka to trawa, wełna, kora i pióra. W lęgu 2–3 jaja; samica wysiaduje je sama przez ok. 23 dni. Jaja znajdujące się w kolekcji Muzeum Brytyjskiego mają wymiary ok. 2,59–3,07 cm na 1,83–2,03 cm. Ich kremową powierzchnię pokrywają fioletowobrązowe, ciemne wzorki, przypominające sieć włosów[8]. Młode są w pełni opierzone po około 23 dniach od wyklucia. Mogą pozostać w swojej grupie rok, niekiedy nawet 2 lub 3, pomagając przy wyprowadzaniu lęgów (gniazdowanie kooperatywne).
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje stadniaka siwogłowego za gatunek najmniejszej troski (LC, least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie jest dokładnie znana, aczkolwiek ptak opisywany jest jako lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pomatostomus temporalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Grey-crowned Babbler (Pomatostomus temporalis). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Pomatostomus temporalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2014.3 [dostęp 2015-04-17] (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pomatostomidae Schodde, 1975 - stadniaki - Australasian babblers (wersja: 2017-03-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-12-04].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-04]. (ang.).
- ↑ Robert Hall: A key to the Birds of Australia and Tasmania. Melbourne: 1899, s. 29.
- ↑ Grey-crowned Babbler. „Flora & Fauna Guarantee. Action statement”. 34, 2003. Melbourne. ISSN 1448-9902.
- ↑ Eugene W. Oates: Catalogue of the collection of birds' eggs in the British Museum. T. 4. 1905, s. 16.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nicole Bouglouan: Grey-crowned Babbler. Oiseaux-Birds, 2012.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).