Stanisław Asiejew
 Stanisław Asiejew w marcu 2020 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Rodzaj działalności |
pisarz i dziennikarz |
Stanisław Wołodymyrowycz Asiejew (ukr. Станіслав Володимирович Асєєв; pseudonim Stanisław Wasin, ukr. Станіслав Васін; ur. 1 października 1989 w Doniecku) – ukraiński pisarz i dziennikarz. Jego najbardziej znanymi dziełami są autobiograficzna powieść Mielchiorowyj słon, ili Cziełowiek, kotoryj dumał (2015) oraz zbiór wspomnień z internacji w Donieckiej Republice Ludowej Świetlana Droga. Obóz koncentracyjny w Doniecku (2020).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Asiejew urodził się w 1989 w Doniecku. W 2006 ukończył szkołę średnią w mieście Makiejewka i rozpoczął studia w Instytucie Informatyki i Sztucznej Inteligencji Donieckiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego. W 2012 z wyróżnieniem uzyskał tytuł magistra religioznawstwa. Jego zainteresowania filozoficzne obejmują XX-wieczną ontologię francuską i niemiecką.
Według biografii opublikowanej w czasopiśmie „Junost”, po ukończeniu studiów Asiejew wyjechał do Paryża, gdzie złożył podanie o służbę we francuskiej Legii Cudzoziemskiej. Następnie wrócił na Ukrainę i próbował pracy jako stażysta w banku, grabarz, operator w firmie wysyłkowej czy sprzedawca[1].
Życie w okupowanym Doniecku[edytuj | edytuj kod]
W maju 2014 Donieck znalazł się pod kontrolą prorosyjskich separatystów. Przebywając na terytoriach okupowanych w latach 2015–2017 Asiejew publikował swoje reportaże (pod pseudonimem Stanisław Wasin) dla „Dzerkała Tyżnia” i innych ukraińskich mediów.
6 czerwca 2017 jego kolega ze studiów i były poseł Jehor Firsow poinformował o zniknięciu Asiejewa, oskarżając o porwanie wspieranych przez Rosję separatystów. 16 lipca 2017 matka Asiejewa została poinformowana, że jej syn jest w areszcie Donieckiej Republiki Ludowej i że jest podejrzany o szpiegostwo. W lipcu 2018 Asiejew rozpoczął w więzieniu strajk głodowy[2].
Amnesty International, Komitet Ochrony Dziennikarzy, Europejska Federacja Dziennikarzy, Human Rights Watch, Norweski Komitet Helsiński, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), PEN International, Reporterzy bez Granic oraz Misja Stanów Zjednoczonych przy OBWE wezwały do natychmiastowego uwolnienia Asiejewa[3][4][5][6][7]. Amerykańscy senatorowie Bob Menendez i Marco Rubio również wyrazili swoje wsparcie[8].
W październiku 2019 Sąd Najwyższy DRL uznał Asiejewa za winnego działalności ekstremistycznej i szpiegostwa. Skazano go na 15 lat więzienia. W ramach wymiany więźniów Stanisław Asiejew i Ołeh Hałaziuk zostali uwolnieni i przekazani władzom ukraińskim 29 grudnia 2019[9].
Praca dziennikarska[edytuj | edytuj kod]
Asiejew używał pseudonimu Stanisław Wasin, aby móc bezpiecznie relacjonować wydarzenia na terytoriach okupowanych. Stanowisko Asiejewa na temat wojny na Donbasie nie zawsze było jednoznacznie proukraińskie (często był oskarżany przez komentatorów o „brak patriotyzmu” lub „niedojrzałość poglądów”). Jego reportaże ujawniają zbrodnie, jakie zostały popełnione w samozwańczej Donieckiej Republice Ludowej, rosyjską działalność w Donbasie oraz proukraiński ruch oporu.
W 2015 roku jego teksty publikowała „Ukraińska Prawda”. W latach 2016-2017 był korespondentem „Dzerkała Tyżnia” i Radia Wolna Europa.
Aktywność polityczna[edytuj | edytuj kod]
Po uwolnieniu Asiejew zajął się prawami osób przetrzymywanych w nielegalnych więzieniach w Rosji i na terytoriach okupowanych. 29 stycznia 2020 wygłosił przemówienie w Radzie Europy, w którym zwrócił się do państw członkowskich o wywarcie presji na Rosję w celu uwolnienia jeńców[10] 15 lutego 2020 przemawiał na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa, gdzie mówił o nieludzkim traktowaniu jeńców przez bojowników[11]. 14 lutego 2020 spotkał się z grupą amerykańskich senatorów w praskim biurze Radia Wolna Europa, aby omówić uwolnienie pozostałych jeńców przetrzymywanych przez donieckich separatystów[12].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- Free Media Awards 2020[13]
- Narodowa Nagroda Wolności Wypowiedzi 2020[14]
- Nagroda Szewczenki 2021[15]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Станислав Асеев. „Юность”. 708 (1), 2015-11-26. [dostęp 2021-10-23]. (ros.).
- ↑ Ukrainian Blogger Held By Russia-Backed Separatists Declares Hunger Strike. Radio Free Europe/Radio Liberty, 2018-07-05. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Journalists, Activists Urge Ukraine Separatists To Release Detained Reporter. Radio Free Europe/Radio Liberty, 2018-12-13. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ EFJ calls again for immediate release of Donetsk journalist Stanislav Aseev. European Federation of Journalists, 2018-08-20. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Украина: Блогер удерживается про-российскими сепаратистами. Human Rights Watch, 2017-07-07. [dostęp 2021-10-23]. (ros.).
- ↑ Stanislav Aseyev’s Detention Approaches Two-Year Mark Amid Global Pleas For His Release. PEN America, 2019-31-05. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ US at OSCE urges to release Stanislav Aseev and other imprisoned Ukrainians. Ukrinform, 2019-10-04. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Where are.... Radio Free Europe/Radio Liberty, 2018-12-13. [dostęp 2019-09-30]. (ang.).
- ↑ Journalist Stanislav Aseev returns to Ukraine within prisoner swap. 112 International, 2019-12-29. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Асєєв у Раді Європи попросив натиснути на Москву. Ukrinform, 2020-01-30. [dostęp 2021-10-23]. (ukr.).
- ↑ Victor Pinchuk Foundation: 4th Ukrainian Lunch “Ukraine – Moving Ahead” on the Margins of the Munich Security Conference (Live). 2020-02-15. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Асєєв попросив сенаторів США сприяти звільненню решти ув’язнених на окупованому Донбасі. Радіо Свобода, 2020-02-14. [dostęp 2021-10-23]. (ukr.).
- ↑ Stiftelsen Fritt Ord: Free Media Awards 2020 Stanislav Aseyev - Ukraina. [dostęp 2021-10-23]. (ang.).
- ↑ Донецький журналіст Асєєв - лауреат Національної премії за захист свободи слова. Ukrinform, 2020-11-03. [dostęp 2021-10-23]. (ukr.).
- ↑ Євгеній Морі: Шевченківська премія-2021: стали відомі імена лауреатів. Суспільне мовлення України, 2021-03-09. [dostęp 2021-10-23]. (ukr.).