Synagoga w Zielonej Górze
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec |
murowana |
| Architekt |
Gidon Weinert |
| Data budowy | |
| Data zburzenia |
9 na 10 listopada 1938 |
| Tradycja |
reformowana |
Położenie na mapie Zielonej Góry  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
 51°56′24,50″N 15°30′14,29″E/51,940140 15,503970
| |
Synagoga w Zielonej Górze – nieistniejąca synagoga, która znajdowała się w Zielonej Górze, przy dzisiejszym placu Powstańców Wielkopolskich, dawnym Glasserplatz.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Synagoga została zbudowana w latach 1882–1883, według projektu Gidona Weinerta. Uroczyście otwarta 19 kwietnia. Podczas nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 roku, bojówki hitlerowskie spaliły synagogę. Po zakończeniu II wojny światowej nie została odbudowana. Na jej miejscu stoi obecnie gmach Filharmonii Zielonogórskiej.
Obecnie jedynym zachowanym przedmiotem pochodzącym z synagogi jest karafka liturgiczna, która została odnaleziona niedawno w Niemczech i przekazana Lubuskiej Fundacji Judaica. Po raz pierwszy została publicznie pokazana 28 listopada 2007 roku w Zielonej Górze podczas wystawy Marka Szpaka „Cmentarze żydowskie na Ziemi Lubuskiej”[1].
9 listopada 2008 roku w miejscu, gdzie stała synagoga został odsłonięty obelisk upamiętniający jej zniszczenie podczas nocy kryształowej. Został ufundowany przez Lubuską Fundację Judaica[2]. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele gmin żydowskich z Polski, Niemiec i Izraela oraz rabin Walter Rothschild z Berlina. Na obelisku widnieje napis: W tym miejscu stała synagoga zniszczona przez nazistów 9/10 X 1938.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Murowany z cegły budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta w stylu mauretańsko-eklektycznym. Z zewnątrz wyróżniała się monumentalną fasadą zwieńczoną półkolem z okrągłym okienkiem i dwoma szpiczastymi wieżyczkami oraz płaską kopułą, obejmującą znaczną część dachu.
Wewnątrz w zachodniej części znajdował się przedsionek, z którego wchodziło się do głównej sali modlitewnej, którą z trzech stron otaczały galerie dla kobiet. Całość posiadała 350 miejsc siedzących. Na chórze znajdowały się organy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Marek Szpak szuka śladów po kirkutach w serwisie gazeta.pl, 26.11.2007 (Ostatnia aktualizacja 26.11.2007).
- ↑ Artur Łukasiewicz, Jak naziści spalili zielonogórską synagogę w serwisie gazeta.pl, 30.10.2008 (Ostatnia aktualizacja 30.10.2008).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Synagoga w Zielonej Górze na portalu Wirtualny Sztetl