Synogarlica rdzawosterna
| Nesoenas mayeri[1] | |||
| (Prévost, 1843) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
synogarlica rdzawosterna | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Synogarlica rdzawosterna[3] (Nesoenas mayeri) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae). Występuje endemicznie na Mauritiusie oraz położonej u jego wschodnich wybrzeży wysepce Île aux Aigrettes[2][4]. Był bliski wymarcia około 1980 roku, obecnie ma status gatunku narażonego.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) za podgatunek synogarlicy rdzawosternej uznaje wymarłą synogarlicę reuniońską (Nesoenas duboisi) z Reunionu[5], jednak wielu autorów traktuje ją jako odrębny gatunek[6][3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Głowa, szyja, wierzch i spód ciała różowawe, bielejące na czole, policzkach i górnej części gardła. Z wierzchu ciała barwa różowa ciemnieje. Górna część grzbietu i skrzydła brązowe, momentami w odcieniu oliwkowym lub rudawym. Niższa część grzbietu i kuper szare, kuper posiada kasztanowy odcień. Pokrywy nadogonowe i sterówki cynamonowe. Zewnętrzna para sterówek na chorągiewkach zewnętrznych płowa. Pokrywy podogonowe różowe. Pokrywy podskrzydłowe szarobrązowe. Tęczówka żółta, dziób żółty, lecz czerwony u nasady. Nogi i stopy czerwone. Niektóre osobniki u nasady dzioba i na brodzie posiadają pojedyncze brązowawe pióra. Wymiary średnie (okazy pochodzące z Muzeum Brytyjskiego): całkowita długość około 39,3 cm, w tym 16,5 cm na ogon i 2,1 cm na dziób. Skrzydło mierzy około 21,6 cm, skok 3,3 cm[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Całkowity zasięg występowania obejmuje około 320 km² w południowo-zachodniej części Mauritiusu oraz na położonej u jego wschodnich wybrzeży wysepce Île aux Aigrettes; w pozostałych rejonach Mauritiusu gatunek wyginął[4]. Środowisko życia stanowią wilgotne górskie lasy, w których występują rośliny z rodzajów Callophyllum i Syzygium oraz Labourdonnaisia glauca i Sideroxylon puberulem[8].
Behawior[edytuj | edytuj kod]
Występuje zarówno pojedynczo, jak i parami i w małych grupach. W poszukiwaniu pożywienia może przelecieć do 8 km. Żywi się owocami i jagodami, zbieranymi z drzew lub z ziemi; należą do roślin z gatunków np. Nuxia verticilata, Apholia theiformis, Erythrospermum monticolum, Lantana camara, Diospyros tesselaria i Pittosporum senacia, zjada również liście roślin z rodzajów Eugenia i Ligustrum. Zawołanie stanowi głos kuu-ah, kuu-ah, kuu, woo-woo-woo. Odzywa się również ra-ra-rark-rark[8].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Lęgi rozpoczynają się wczesnym styczniem. Gniazdo, umieszczone na drzewie, stanowi luźna platforma z patyków. W lęgu dwa białe jaja. Inkubacja trwa 13–18 dni. Młode są w pełni opierzone po około 20 dniach od wyklucia[8].
Status, zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten w stanie dzikim prawie wymarł, jednak dzięki podjętym działaniom ochronnym i prowadzonemu w niewoli rozrodowi populacja na wolności wzrosła z zaledwie 10 dorosłych osobników w 1980 do 50 w 1993 i 300 w 2000[2]. Obecnie populacja szacowana jest na 250–999 dorosłych osobników[2][4]. Od 2018 IUCN uznaje synogarlicę rdzawosterną za gatunek narażony (VU, Vulnerable)[2]. Poprzednio, od 2000 posiadała status gatunku zagrożonego wyginięciem (EN, Endangered), a jeszcze wcześniej – od 1994 – status gatunku krytycznie zagrożonego (CR, Critically Endangered)[2]. Zagrożenie stanowi wycinka lasów oraz drapieżnictwo ze strony introdukowanych gatunków, jak makak krabożerny (Macaca fascicularis) oraz mangusta złocista (Herpestes auropunctatus). Gatunek spotykany na trzech obszarach uznanych za Important Bird Area[4]. W grudniu 2016 rozpoczęto translokację ptaków z niewoli do Vallée de Ferney na wschodzie wyspy. Do czerwca 2017 wypuszczono 30 ptaków[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Nesoenas mayeri, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f BirdLife International, Nesoenas mayeri, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-10-23] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820 - gołębie (wersja: 2023-03-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-25].
- ↑ a b c d Pink Pigeon Nesoenas mayeri. BirdLife International. [dostęp 2019-10-23].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-04-25]. (ang.).
- ↑ BirdLife International, Nesoenas duboisi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-08-06] (ang.).
- ↑ Tommaso Salvadori: Catalogue of Birds in the British Museum. T. 21. Columbae. 1893, s. 327. (ang.).
- ↑ a b c David Gibbs, Eustace Barnes i John Cox: Pigeons and Doves. A guide to the Pigeons and Doves of the world. Londyn: Christopher Helm. ISBN 978-1-8734-0360-0.
- ↑ Jean Hugues Gardenne & Obaka Torto: Reintroducing the pink pigeon and echo parakeet in Mauritius. BirdLife International, 5 września 2017. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-31)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).