Szczeciniak jaworowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szczeciniak jaworowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Hymenochaete carpatica Pilát Hedwigia 70: 123 (1930) | |
Szczeciniak jaworowy, szczecinkowiec jaworowy (Hymenochaete carpatica Pilát) – gatunek grzybów z rzędu szczeciniakowców (Hymenochaetaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenochaete, Hymenochaetaceae, Hymenochaetales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson ten w 1930 r. opisał Albert Pilát na korze klonu jawora na Ukrainie. Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[2]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozpostarty, płaski, pokryty kolcami. Powierzchnia jasnobrązowa[3]. Starsze owocniki stają się ciemniejsze, niemal czarnobrązowe i przerastają korę[4]. Z wiekiem staje się także coraz bardziej twardy i popękany. Brzeg nieco włóknisty. Osiąga wielkość do 15 cm[5].
- Cechy mikroskopowe
W jego hymenium występują spiczaste szczecinki[4]. Zarodniki przezroczyste, białawe o wymiarach 5,5–6,5 × 3–3,6 µm[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
W Europie szczeciniak jaworowy ma liczne stanowiska w Karpatach i Alpach oraz pojedyncze w Anglii, na Półwyspie Skandynawskim i na Sycylii. Występuje także na pojedynczych stanowiskach w USA[6]. W. Wojewoda w 2003 r. przytacza liczne jego stanowiska w Polsce, głównie w Karpatach i Sudetach. Według niego jest to gatunek synantropijny, prawdopodobnie nie jest rzadki i nie jest zagrożony wyginięciem. Znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych na Słowacji[2]. Występuje częściej, niż wynikałoby to z liczby podanych stanowisk, gdyż często jest pomijany z uwagi na miejsce występowania (na wewnętrznej powierzchni kory)[4].
Nadrzewny. Występuje w lasach, parkach, przy drogach na klonach, głównie na korze ich stojących, żywych lub martwych, starych pni, rzadziej na martwych, leżących na ziemi pniach[2]. Jest słabym grzybem pasożytniczym[3]. Rozwija się niemal wyłącznie na wewnętrznej powierzchni kory, ale podano kilka przypadków jego występowania także na zewnętrznej powierzchni kory[4]. Stwierdzono również jego strzępki w głębszych warstwach korka[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2021-12-20].
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Andrzej Chlebicki, Grzyby nadrzewne Gorców. Lignicolous fungi of the Gorce Mts, t. 2, Ochrona Beskidów Zachodnich, s. 9–19.
- ↑ a b c d Hymenochaete carpatica Pilát. Kožovka karpatska [online], Mykologie [dostęp 2021-12-20].
- ↑ a b Bergahorn Borstenscheibling, Bergahornborstenscheibe [online], 123pilzsuche.de [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Mapa występowania szczeciniaka jaworowego na świecie [online], gbif.org. [dostęp 2021-12-20].