Szczodrzeniec szorstki
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szczodrzeniec szorstki | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Cytisus hirsutus L.[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Szczodrzeniec szorstki, szczodrzeniec włochaty (Cytisus hirsutus L.) – gatunek roślin należący do rodziny bobowatych.
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Gatunek o kontrowersyjnej pozycji taksonomicznej. Według „The Plant List” jest to Cytisus hirsutis L., według GRIN Chamaecytisus hirsutus (L.) Link. W Krytycznej liście roślin naczyniowych Polski wymieniony jest pod tą drugą nazwą[4].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Na stanowiskach naturalnych występuje w Turcji, Europie Środkowej (Austria, Czechosłowacja, Węgry, Szwajcaria), Europie Południowowschodniej (Albania, Bułgaria; Jugosławia, Grecja, Włochy, Rumunia) oraz we Francji[5]. Wymieniony jest w „Roślinach polskich”, jednakże na terenie Polski na stanowiskach naturalnych nie występuje[4] Uprawiany jest w niektórych ogrodach botanicznych.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Gałązki wyprostowane i odstająco owłosione[6].
- Liście
- 3-listkowe, o listkach kształtu eliptycznego do odwrotnie jajowatego, długości 1,6–3,5 cm. Na górnej stronie są nagie, na stronie spodniej są z rzadka odstająco owłosione[7].
- Kwiaty
- Zebrane po 1–4 w ulistnionych nibygronach na zeszłorocznych gałązkach. Mają złocistożółty, nagi żagielek. Kielich kwiatów odstająco owłosiony[7]. Często na żagielku występują czerwonobrązowe plamki[6].
- Owoc
- Odstająco owłosione strąki o długości 2,5–4 cm[6].
- Gatunki podobne
- Najbardziej podobny jest szczodrzeniec ruski (Chamaecytisus ruthenicus), który również ma owłosione gałązki i kielich kwiatów, ale słabiej i przylegająco[7].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Roślina wieloletnia, nanofanerofit, chamefit. Kwitnie od kwietnia do maja, kwiaty zapylane są przez owady. Występuje w świetlistych lasach, zaroślach i na skalistych zboczach[7]. W krajach śródziemnomorskich jest gatunkiem charakterystycznym dla suchych zarośli i lasów, w których dominuje dąb omszony. Jest trujący[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-12-22] (ang.).
- ↑ a b Search results — The Plant List. [dostęp 2011-01-25].
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
- ↑ a b c d e Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
- ↑ a b c d e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.