Szelężnik włochaty

Szelężnik włochaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	zarazowate
Rodzaj	szelężnik
Gatunek	szelężnik włochaty
	Nazwa systematyczna
	Rhinanthus alectorolophus (Scop.) Pollich; Hist. Pl. Palat. 2: 177 (1777)
Synonimy
	Alectorolophus arvensis Semler; Alectorolophus ellipticus (Hausskn.) Sterneck; Alectorolophus facchinii (Chabert) Sterneck; Alectorolophus grandiflorus var. hirsutus (Lam.) Rouy; Alectorolophus grandiflorus var. modestus (Chabert) Rouy; Alectorolophus grandiflorus var. pubens Wallr.; Alectorolophus grandiflorus var. wallrothii Rouy; Alectorolophus hirsutus (Lam.) All.; Alectorolophus kerneri Sterneck; Alectorolophus modestus Sterneck; Alectorolophus patulus Sterneck; Alectorolophus semleri Sterneck; Rhinanthus buccalis Wallr.; Rhinanthus crista-galli var. angustifolius Gaudin; Rhinanthus crista-galli var. glaber Gaudin; Rhinanthus crista-galli subsp. humilior Ehrh.; Rhinanthus crista-galli var. pilosa Gaudin; Rhinanthus ellipticus Hausskn.; Rhinanthus facchinii Chabert; Rhinanthus hirsutus Lam.; Rhinanthus major var. hirsutus (Lam.) Velen.; Rhinanthus major subsp. hirsutus Nyman; Rhinanthus major subsp. hirsutus (Lam.) Čelak.; Rhinanthus patulus (Sterneck) Schinz & Thell.; Rhinanthus semleri (Sterneck) Schinz & Thell.; Mimulus alectorolophus Scop.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szelężnik włochaty (Rhinanthus alectorolophus) – gatunek rośliny należący do rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Występuje w środkowej Europie na obszarze od Francji po zachodnią Rosję^[3]. W Polsce na pogórzu Sudetów i Karpat, włącznie z Niziną Śląską i Wyżyną Śląską^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Prosta lub gałęziasta, kosmato owłosiona, wysokość od 10 do 50 cm.
Liście: Podługowato-lancetowate lub owalne, owłosione.
Kwiaty: Żółte o słabo zagiętej rurce korony o długości 1,8–2,3 cm. Ząb górnej wargi niebieskofioletowy.
Owoce: Twarda torebka, w której podczas wiatru grzechoczą nasiona.

Roślina jednoroczna, półpasożyt. Kwitnie od maja do września. Siedlisko: łąki, murawy ciepłolubne, pola, przydroża. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Arrhenatheretalia elatioris^[5]. Roślina lekko trująca.

Podgatunek ssp. buccalis umieszczony jest na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)^[6].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rhinanthus alectorolophus (Scop.) Pollich, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-06] .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 449, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.