Szpaciarnia w Januszkowej Górze
50°18′25″N 19°36′56″E/50,307028 19,615583| Plan jaskini | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
8 m |
| Głębokość |
0 m |
| Deniwelacja |
10,4 |
| Wysokość otworów |
411 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku wschodowi |
| Kod |
J.Olk.II-01.26 |
Położenie na mapie gminy Olkusz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olkuskiego  | |
| 50°18′25″N 19°36′56″E/50,307028 19,615583
| |
| Strona internetowa | |
Szpaciarnia w Januszkowej Górze – schronisko na Januszkowej Górze na północno-zachodnim krańcu Płaskowyżu Ojcowskiego na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Podlesie, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znajduje się u podstawy wschodniej ściany Turni nad Jaskinią pod szczytem Januszkowej Góry. Jest to zagłębienie o głębokości 2,5 m między Turnią nad Jaskinią a Januszkową Basztą o dnie opadającym ku południu. Powstało na szerokiej szczelinie między tymi skałami. Przed zagłębieniem, w dolnej części stoku znajduje się wał usypany z ziemi wybranej z zagłębienia, po zachodniej stronie są duże bloki skalne[3].
Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach skalistych. Na jego ścianach brak śladów rozmycia przez wodę. Namulisko złożone z gruzu wapiennego zmieszanego z piaskiem, próchnicą i liśćmi. Są w nim większe skalne złomy. Jest w całości widne. Na ścianach rozwijają się glony, mchy i porosty. Pomiędzy skalnymi głazami występują pajęczaki[3].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znane było od dawna. Część jego namuliska została wybrana, prawdopodobnie przez poszukiwaczy szpatu. Z wybranego namuliska usypano przed schroniskiem wał. Ze schroniska pobrano próbki nacieków. Metodą datowania radiowęglowego wiek tych nacieków określono na około 39500-45000[4].
Po raz pierwszy schronisko zostało opisane przez A. Górnego w dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego. Plan opracował M. Szelerewicz[3].
.jpg)
.jpg)
Na Januszkowej Górze jest jeszcze wiele innych jaskiń: Januszkowa Szczelina, Jaskinia Podwójna, Jaskinia Potrójna, Jaskinia Zamkowa, Schronisko na Januszkowej Górze, Schronisko pod szczytem Januszkowej Góry, Schronisko ze Szpatem, Schronisko z Piętrami[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Kondracki. Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-05-20].
- ↑ a b c Andrzej Górny, Szpaciarnia w Januszkowej Górze, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-05-20].
- ↑ Pazdur A., Goslar T., Pawlyta M., Hercman H., Gradziński M. Variations of isotopic composition of carbon in the karst environment from southern Poland, present and past. Radiocarbon, 1999, vol. 41, Nr 1:81-97.
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 0121-05-18].