Tomasz Jabłoński (lazarysta)
 Epitafium w kościele św. Wawrzyńca w Mławie | |
| Kraj działania |
Polska |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 maja 1804 |
| Data i miejsce śmierci |
13 stycznia 1862 |
| Miejsce pochówku |
Krypta kościoła św. Wawrzyńca w Mławie |
| Prefekt szkoły powiatowej w Mławie | |
| Okres sprawowania |
do 1862 |
| Wyznanie |
katolicyzm |
| Kościół |
rzymskokatolicki |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
18 października 1824 |
| Prezbiterat |
1826 |
Tomasz Jabłoński (ur. 18 maja 1804 w Jabłoni-Uszyńskiem[1], zm. 13 stycznia 1862 w Mławie) – kapłan rzymskokatolicki Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo. Prefekt szkoły powiatowej i nauczyciel szkoły parafialnej dla chłopców w Mławie. Uczestnik demonstracji patriotyczno-religijnych mających miejsce w Mławie w lipcu 1861 roku, tzw. „wypadków mławskich 1861”[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się we wsi Jabłoń-Uszyńskie 18 maja 1804 roku, w rodzinie szlacheckiej[3], jako syn Andrzeja i Konstancji Jabłońskich[3].
17 października wstąpił do warszawskiego seminarium księży misjonarzy funkcjonującego przy kościele św. Krzyża[3]. Śluby wieczyste przyjął 18 października 1824[3]. W roku 1826 otrzymał święcenia kapłańskie[3]. Pracę rozpoczął w warszawskiej parafii św. Krzyża[3]. Głosił misje parafialne i rekolekcje w innych diecezjach[3].
W 1835 przybył do klasztoru Zgromadzenia Misji w Mławie, gdzie pracował jako wikariusz[4]. Pracował w Mławie do śmierci w 1862 roku[3]. Od roku 1837[4] zajmował się pracą wychowawczą wśród młodzieży, wychowaniem religijnym i patriotycznym[3]. W źródłach pojawia się jako nauczyciel szkoły parafialnej, w roku 1844[5]. Pełnił funkcję prefekta w szkole obwodowej (powiatowej), był w niej nauczycielem moralności i religii[3]. Nauczał także w szkole parafialnej dla chłopców przy klasztorze Misjonarzy[3]. Działalność wychowawczą prowadził do swojej śmierci w 1862 roku[3].
W trakcie demonstracji religijno-patriotycznych w Mławie w lipcu 1861 roku interweniował w sprawie aresztowanych uczestników, m.in. współbrata, księdza Piotra Rzońcy[6], za co ze strony Rosjan[3] został zwyzywany[7] przez podpułkownika Runowskiego słowami Idź precz, ty psi snu
[6] i pobity[7], uderzony mocno w pierś[6].
Zmarł w Mławie 13 stycznia 1862 roku i tu został pochowany w krypcie pod kościołem św. Wawrzyńca[8][3].
Działalność wychowawcza i zaangażowanie w życie miasta wzbudzały powszechny szacunek wśród mławian i wychowanków, którzy ufundowali mu okazałe epitafium, na którym umieścili napis[3]:
Nauczycielu nasz, w sercach naszych wiecznie żyć będziesz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kazimierski 2004 ↓, s. 349.
- ↑ Zygner 2013 ↓, s. 22.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Zygner 2013 ↓, s. 29.
- ↑ a b Zygner 2013 ↓, s. 61.
- ↑ Kazimierski 2004 ↓, s. 345.
- ↑ a b c Zygner 2013 ↓, s. 26.
- ↑ a b Zygner 2021 ↓, s. 68.
- ↑ Kazimierski 2004 ↓, s. 350.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Kazimierski: Mława-jej dzieje XII wiek – 1863. Mława: Stacja Naukowa w Mławie im. prof. dr. hab. Stanisława Herbsta, 2004. ISBN 83-907174-9-2.
- Leszek Zygner, Maria Luberadzka-Cobas: Kościół Świętej Trójcy w Mławie 1713-2013. Mława: 2013.
- Leszke Zygner: Księża Misjonarze św. Wincentego a Paulo pracujący w parafii mławskiej w latach 1712–1864. W: Ziemia Zawkrzeńska tom XVII. Leszek Zygner red. Ryszard Juszkiewicz red.. Mława: Stacja Naukowa w Mławie im. prof. dr. hab. Stanisława Herbsta, 2013. ISBN 978-83-939091-0-0. (pol.).
- Leszek Zygner: Mława miasto pogranicza. Jacek Dusza red.. Mława: Drukarz S.C. Ciechanów we współpracy ze Stowarzyszeniem Wiedzy i Umiejętności w Mławie, 2002. ISBN 83-905127-7-7.
- Leszek Zygner. Kasata klasztoru misjonarzy św. Wincentego a Paulo w Mławie (1864) i dzieje majątku poklasztornego. „Studia Mazowieckie”. 16 (1), s. 67–80, 2021-10-21. Ciechanów: Państwowa Akademia Nauk Stosowanych im. Ignacego Mościckiego w Ciechanowie. DOI: 10.54539/sm.16. ISSN 1231-2797. [dostęp 2023-10-06]. (pol.).
- Leszek Zygner: Wypadki Mławskie 1861 roku. W: Powstanie styczniowe na Północnym Mazowszu : tom studiów wydany z okazji 150. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Leszek Zygner red.. Wyd. materiały konferencyjne. Ciechanów: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, 2013. ISBN 978-83-936260-1-4. OCLC 869938803. [dostęp 2023-10-06]. (pol.).