Trądzik odwrócony
Trądzik odwrócony (acne inversa, hidradenitis suppurativa) – potencjalnie ciężka[1] przewlekła, nawracająca choroba zapalna skóry[2] o charakterze ogólnoustrojowym, charakteryzującą się uporczywymi, bolesnymi[3] guzkami i ropniami prowadzącymi do głębokiego stanu zapalnego i przetok[2] zlokalizowanych w okolicy fałdów skór[4].
Etologia choroby jest wieloczynnikowa i niejasna, a czynnikami ryzyka są m.in. palenie papierosów i otyłość. Farmakoterapia obejmuje antybiotyki, retinoidy, leki przeciwandrogenowe, kortykosteroidy, inhibitory TNF, leki immunosupresyjne i przeciwzapalne, ale najskuteczniejsze jest rozległe wycięcie całej zmienionej okolicy[2].
Nie jest jasne czy schorzenie należy do grupy trądziku czy stanowi odmienną jednostkę chorobową, ale w przeciwieństwie do trądziku zwykłego, źle reaguje na izotretynoinę. U części populacji opisywano mutacje genów β-sekretazy oraz obserwowano zaburzenia wrodzonej odporności komórkowej w stosunku do flory fizjologicznej, przyspieszone OB, podwyższoną leukocytozę i inne markery przewlekłego procesu zapalnego[4]. We wczesnych stadiach obserwuje się okluzję mieszka włosowego[2], tworzenie krost i zaskórników, co może imitować trądzik pospolity[4]. W późniejszym stadium następują zapalenie, infekcja i zniszczenie mieszka włosowego[2], a w przypadku większego nasilenia odczynu zapalnego może powstać ropień, który może sięgać tkanki podskórnej. Dopiero później dochodzi do zajęcia gruczołów apokrynowych, ich uszkodzenia lub zniszczenia. W stadium późnym obserwuje się przetoki, zwłóknienie skóry właściwej i tkanki podskórnej oraz masywny stan zapalny[4].
Najczęściej dotyczy mężczyzn po okresie pokwitania[3]. Częstość występowania u pacjentów pochodzenia europejskiego to 0,16%, a u pacjentów pochodzenia afrykańskiego wyższa. Dla populacji ogólnej szacuje się na ok. 1-4%[1]. Potwierdzono rodzinne występowanie, ale wzór dziedziczenia nie jest do końca jasny[4]. W Unii Europejskiej szacunkowa częstość występowania to 0,1%, w Polsce 0,01%. Zdecydowanie częściej występuje u osób otyłych oraz nałogowo palących[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Uwe Wollina i inni, Acne inversa (Hidradenitis suppurativa): A review with a focus on pathogenesis and treatment, „Indian Dermatology Online Journal”, 4 (1), 2013, s. 2–11, DOI: 10.4103/2229-5178.105454, ISSN 2229-5178, PMID: 23439959, PMCID: PMC3573446 [dostęp 2021-12-20].
- ↑ a b c d e Grażyna Chodorowska, Hidradenitis suppurativa/Acne inversa – etiopathogenesis, clinical presentation and therapeutic options, „Postępy Nauk Medycznych”, 10/2012, 28 września 2012, s. 811-816 [dostęp 2021-12-20] (pol.).
- ↑ a b Trądzik odwrócony – poradnik dla pacjentów [online], www.mp.pl [dostęp 2021-12-16] (pol.).
- ↑ a b c d e Beata Bergler-Czop, Dermatologia po Dyplomie - Trądzik odwrócony (acne inversa) – najczęstsze b... [online], podyplomie.pl [dostęp 2021-12-16].
- ↑ Emlia Grzela, Trądzik odwrócony - lekarze nadal mało wiedzą o tej dokuczliwej chorobie skóry [online], pulsmedycyny.pl, 10 sierpnia 2021 [dostęp 2021-12-16] (pol.).
