Tragarz (studium rysunkowe Stanisława Masłowskiego)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tragarz
Ilustracja
Tragarz – studium rysunkowe Stanisława Masłowskiego, fot. J. Mierzecka
Autor

Stanisław Masłowski (1853–1926)

Rodzaj

studium rysunkowe

Data powstania

1884

Medium

ołówek/papier

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Warszawa

Lokalizacja

Muzeum Warszawy w Warszawie (MHW 1001)

Tragarz – studium rysunkowe polskiego malarza Stanisława Masłowskiego (1853–1926) z 1884 roku, znajdujące się (2022) w zbiorach Muzeum Warszawy w Warszawie, opatrzone u dołu z prawej sygnaturą: S.M.84.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Studium rysunkowe przedstawia pełną wyrazu figurę tragarza – mężczyzny z jasnym, zapewne siwym zarostem (wąsy, broda), w pozycji siedzącej, ubranego w płaszcz i buty z cholewami, z głową nakrytą maciejówką, z koszem ładunkowym na plecach. Był to więc szkic wykonany zapewne na jesieni lub w zimie. Jest on potraktowany niezwykle realistycznie, ze starannym, niemal pedantycznym ukazaniem szczegółów – twarzy, ubioru, osznurowania kosza itd. Rysunek nawiązuje do warunków życia w Warszawie w drugiej połowie XIX stulecia, kiedy znaczna cześć prac transportowych nie była zmechanizowana (np. dostarczanie opału do pieców w mieszkaniach usytuowanych na piętrach, pozbawionych prawie niespotykanego wówczas centralnego ogrzewania itp.)

Dane uzupełniające[edytuj | edytuj kod]

Studium było reprodukowane w:

  • Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne malarstwo polskie, t. II, 1960, s. 269, pod nazwą „Domokrążca; r. 1884”[1]
  • „Wędrowiec” 1884, s. 348, 445 jako ilustracja zatytułowana: „Tragarz”[2]

Studium pochodzi z wczesnego okresu twórczości artysty – malarza liczącego około 30–31 lat. W jego życiorysie – według syna artysty, historyka sztuki, Macieja Masłowskiego – lata 1884–1887 były dynamicznym, przełomowym okresem, w którym wszedł on [...] „w nową fazę twórczości i w nowe środowisko sztuki nawiązując bliskie stosunki koleżeńskie z grupą malarzy i pisarzy związaną z 'Wędrowcem', z A. Gierymskim i A. Sygietyńskim, z młodymi J. Pankiewiczem i W. Podkowińskim”[3]. W 1884 roku namalował w swej pracowni dużą olejną kompozycję pejzażową 'Wschód księżyca' (Muzeum Narodowe w Krakowie – Oddział w Sukiennicach). W jego malarstwie ujawniła się wtedy dominacja problematyki światła w nocy i w dzień, a obok koloru pojawił się problem waloru”[4].

Tadeusz Dobrowolski, zwracając uwagę na zacieśnianie się od około 1880 roku „związków artysty z naturą i żywym modelem” – podkreślał, że dowodzą tego „doskonałe rysunki w rodzaju pełnego ekspresji „Domokrążcy” („Tragarz” pod inną nazwą) z r. 1884”[5].

Studium, wraz z innymi o tematyce warszawskiej z 1884 roku miało być ilustracją do projektowanej, lecz nie napisanej przez Stanisława Witkiewicza, książki o Warszawie. Prace Stanisława Masłowskiego miały służyć do niej jako materiał ilustracyjny[6][7].

„Tragarz” był jedną z wielu, bliskich mu tematycznie, prac artysty z owego roku – ukazujących Warszawę z drugiej połowy dziewiętnastego wieku. Były one reprodukowane w czasopismach „Wędrowiec” i „Tygodnik Illustrowany”[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne malarstwo polskie, t. II, Wrocław – Kraków, 1960, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, s. 269, ryc. 174, „według starej fotografii”.
  2. ↑ Ludwik Grajewski: Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.), Warszawa 1972, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 171, poz.9869.
  3. ↑ Polski Słownik Biograficzny, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, 1975, wyd. „Ossolineum”, tom XX/1, zesz.84, s. 130.
  4. ↑ Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, oprac. Maciej Masłowski, Wrocław, 1957, wyd. „Ossolineum”, s. 103–106.
  5. ↑ Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne malarstwo polskie, t. II, op.cit., s. 270.
  6. ↑ S.Witkiewicz: Aleksander Gierymski, Warszawa 1950, wyd. II, s. 93.
  7. ↑ Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, op.cit., s. 109.
  8. ↑ Na przykład w „Wędrowcu” zamieszczono wtedy: „Targ na rynku za Żelazną Bramą” (ss.366, 457) – Zob.: Ludwik Grajewski: Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich, op.cit., s. 171, poz.9866, „Targ na ryby za Żelazną Bramą” (ss.357 i 366), „Sprzedaż herbaty za Żelazną Bramą” (s.474), „Sprzedaż chleba za Żelazną Bramą” (s.600), „Żelazna Brama” – drzeworyt Masłowskiego pod nagłówkiem „Warszawa zanikająca” jako ilustracja do artykułu Artura Gruszeckiego pt. „Żelazna Brama” (s.308), a wreszcie drzeworyt zatytułowany: „Tragarz zza Żelaznej Bramy” (s.348) – zob.: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, op.cit., s. 108–109. W Tygodniku Ilustrowanym (1884/1, s.56) – można natomiast znaleźć ilustrację: „Z bruku warszawskiego” – zob.: Ludwik Grajewski: Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich, op.cit., s. 172, poz.9897.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tragarz_(studium_rysunkowe_Stanisława_Masłowskiego)&oldid=71477740”