V Służba Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
V Służba Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej (ros. 5-я Служба ФСБ, Служба оперативной информации и международных связей – СОИиМС; Piąta Służba FSB – Służba Informacji Operacyjnej i Stosunków Międzynarodowych[1]) – jeden z wydziałów Federalnej Służby Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej (FSB), będący zagranicznym departamentem wywiadowczym Federacji Rosyjskiej utworzonym w 1992 jako komórka. W 1998 została przekształcona w dyrektoriat, kiedy stanowisko dyrektora FSB piastował Władimir Putin. Od 2003 istnieje jako wydział Federalnej Służby Bezpieczeństwa FR[2]. V Służba odpowiada za relacje pomiędzy FSB, a jej partnerami zagranicznymi (zagranicznymi służbami wywiadowczymi, z którymi wymienia informacje operacyjne[3])[4]. Podległym V Służbie jest Departament Informacji Operacyjnej, który zajmuje się wywiadem zagranicznym obejmującym tereny republik byłego Związku Radzieckiego[5].
Utworzenie i działalność[edytuj | edytuj kod]
V Służba FSB została utworzona w 1992 jako komórka pod nazwą Departament Analiz, Prognoz i Planowania Strategicznego FSB zajmująca się wywiadem zagranicznym, po tym jak nowo utworzone państwa będące byłymi republikami sowieckimi podpisały umowy z Federacją Rosyjską o zakazie szpiegowania. Traktaty te uniemożliwiły Służbie Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej (SWZ) prowadzenie działalności szpiegowsko-wywiadowczej na terenach suwerennych państw powstałych w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego[6]. Według witryny internetowej agentura.ru komórka V Służby FSB powstała 17 maja 1991, kiedy to na bazie Dyrekcji Analitycznej KGB powstała Dyrekcja Informacji i Analiz[7].
W 1999 liczebność funkcjonariuszy „Piątej Służby” wzrosła ze względu na rozbudowywanie aparatu wywiadowczego przez Prezydenta Rosji – Władimira Putina. W lipcu 2021 ukraiński zespół V Służby został rozszerzony do 200 funkcjonariuszy, których zadaniem było zbieranie informacji nt. ukraińskich elit oraz sporządzanie notatek i tworzenie list osób mających w przyszłości pełnić główne funkcje publiczne na Ukrainie będącej w strefie wpływu Federacji Rosyjskiej[8].
Piąta Służba była odpowiedzialna za dostarczenie Putinowi informacji na temat wydarzeń politycznych na Ukrainie w przededniu inwazji Rosji na to państwo[9]. Według Christo Grozeva, będącego szefem Bellingcat – brytyjskiej witryny internetowej zajmującej się dziennikarstwem śledczym – funkcjonariusze Departamentu Informacji Operacyjnej rzekomo przekazywali Prezydentowi Władimirowi Putinowi nieprawdziwe informacje dotyczące potencjału militarnego i morale Ukrainy oraz stosunku społeczeństwa ukraińskiego do Rosji, co stało się przyczyną militarnych niepowodzeń wojsk Federacji Rosyjskiej podczas inwazji na państwo ukraińskie[10]. Według Grozeva dodatkowo ukarano 150 funkcjonariuszy V Służby za dostarczanie „nadmiernie optymistycznych informacji na temat Ukrainy”, co doprowadziło do militarnych niepowodzeń podczas operacji zbrojnych prowadzonych przez Rosję na terenie Ukrainy od końca lutego 2022[11][10].
Andriej Sołdatow, rosyjski ekspert ds. służb wywiadowczych stwierdził, że „Piąta Służba opracowuje plany związane z przyszłością Ukrainy po zmianie reżimu politycznego w tym kraju”[9]. Szefem V Służby FSB był generał pułkownik Siergiej Biesieda, który został zatrzymany w marcu 2022[2] w związku z nierzetelnymi informacjami wywiadowczymi przekazywanymi rządowi Federacji Rosyjskiej odnośnie nastrojów i morale panujących w społeczeństwie ukraińskim tuż przed rozpoczęciem inwazji Rosji na Ukrainę. Zastępcą Biesiedy był szef Departamentu Informacji Operacyjnej – Anatolij Boluch[5].
Struktura[edytuj | edytuj kod]
- Departament Informacji Operacyjnej (Департамент оперативной информации; ДОИ)
- Departament Informacji i Analiz (Информационно-аналитическое управление; ИАУ)
- Dział Informacji Otwartej (Отдел открытой информации)
- Dział Współpracy Międzynarodowej (Управление международного сотрудничества)
- Grupa Informacji Operacyjnej (Группа оперативного информирования; ГОИ – zajmująca się przygotowywaniem raportów dla Prezydenta FR)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ From bad intel to worse Putin reportedly turns on FSB agency that botched Russia’s Ukraine prep, meduza.io, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ a b Why is a Russian Intelligence General in Moscow Lefortovo Prison?, themoscowtimes.com, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ Беседа на допросе. Действительно ли арестован глава 5-й службы ФСБ, fsb.dossier.center, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ Путин начал репрессии против 5-й службы ФСБ. Именно она накануне войны обеспечивала президента России данными о политической ситуации в Украине (ros.), meduza.io, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ a b Putin wściekły na służby specjalne. Szefowie wywiadu zagranicznego FSB w areszcie domowym, pap.pl, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ G. Wierzchołowski, Antyukraińskie Komando Śmierci, Gazeta Polska, nr 9 (1490), 2 marca 2022, s. 28.
- ↑ Служба оперативной информации и международных связей (СОИиМС), agentura.ru, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ G. Wierzchołowski, Antyukraińskie..., s. 28.
- ↑ a b Putin Places Spies Under House Arrest, cepa.org, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ a b Putin purges 150 FSB officers, tvpworld.com, [dostęp 2022-05-29].
- ↑ „Sprzedawcy powietrza”. FSB wprowadziła Putina w błąd, rmf24.pl, [dostęp 2022-05-29].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Служба оперативной информации и международных связей (СОИиМС) (ros.), agentura.ru, [dostęp 2022-05-29].