Wąsówka
| Xenoglaux loweryi[1] | |
| O'Neill & G.R. Graves, 1977 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Xenoglaux[2] |
| Gatunek |
wąsówka |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Wąsówka[4] (Xenoglaux loweryi) – gatunek małego ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae). Endemiczny dla niewielkiego obszaru w peruwiańskich Andach położonego w regionach San Martín i Amazonas. Zasięg występowania ograniczony do lasów mglistych z bujnym podszytem i epifitami, na wysokości 1900–2600 m n.p.m. (prawdopodobnie także niżej – do 1800 m n.p.m.)[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Wąsówka jest w większości brązowa z białawym spodem ciała i obrączką oczną. Duże oczy mają barwę pomarańczowobrązową. Mimo że nie ma „uszu” z piór, pióra z przodu głowy tej małej sowy odstają na boki głowy, wyglądając jak pióropusz. Nazwa monotypowego rodzaju Xenoglaux oznacza dziwną sowę i odnosi się do długich piór na głowie. Z długością ciała 13–14 cm i masą ciała ok. 47,5 g, to jedna z najmniejszych sów na świecie. Jedynie cięższa od niej sóweczka meksykańska (Glaucidium sanchezi) i lżejsza kaktusówka (Micrathene whitneyi) mają podobną długość ciała[6]. Skrzydło holotypu mierzy 105,2 mm, ogon 50,3 mm, skok 17,7 mm, a dziób 9,6 mm[7]. Prawdopodobnie żywi się owadami[5].
Obserwacje[edytuj | edytuj kod]
Mało wiadomo o tym gatunku. Trzy razy został złapany w sieci, jakich używa się do łapania nietoperzy i ptaków celem zbadania ich. Przed rokiem 2007 nie zaobserwowano wąsówki w naturalnych warunkach. W 2007 roku na terenie rezerwatu Abra Patricia-Alto Nieva została trzykrotnie zaobserwowana w ciągu dnia, a w nocy nagrano jej odgłosy. Późniejsze nagrania i obserwacje miały miejsce w pobliżu wsi La Esperanza (około 15 km na zachód od Abra Patricia), gdzie została po raz pierwszy odnotowana w styczniu 2010 roku. Niedługo później odkryto dwa kolejne stanowiska – w pobliżu miejscowości Corosha oraz niedaleko miasta Yambrasbamba[5].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Wąsówka ma niską liczebność oraz ograniczony zasięg występowania, ale duża część jej środowiska nie została naruszona przez człowieka, dlatego od 2020 roku jest klasyfikowana przez IUCN jako gatunek narażony (VU – Vulnerable); wcześniej, od 2000 roku uznawano ją za gatunek zagrożony (EN – Endangered), a od 1988 roku jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Populacja szacowana jest na 250–999 dorosłych osobników. Rezerwat Abra Patricia-Alto Nieva jest ważny dla tego gatunku, podobnie jak i innych endemicznych dla tego rejonu ptaków, jak cienkodziobek złotobrzuchy (Poecilotriccus luluae), lordzik królewski (Heliangelus regalis) i drobik brunatny (Grallaricula ochraceifrons)[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Xenoglaux loweryi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Xenoglaux, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-03-09] (ang.).
- ↑ Xenoglaux loweryi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (Wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-05].
- ↑ a b c d Species factsheet: Xenoglaux loweryi. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-27].
- ↑ Claus Konig, Friedhelm Welck & Jan-Hendrik Becking: Owls: A Guide to the Owls of the World. Yale University Press, 1999. ISBN 978-0-300-07920-3.
- ↑ John P. O'Neill & Gary R. Graves. A new genus and species of owl (Aves: Strigidae) from Peru. „The Auk”. 94 (3), 1977.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).