Władysław Białas

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Białas
porucznik piechoty porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1894
Rymanów

Data i miejsce śmierci

sierpień 1919
pod Kamieniem nad Obem

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier

Formacja

Legiony Polskie,
Wojsko Polskie na Wschodzie

Jednostki

1 Pułk Piechoty,
1 Pułk Strzelców Polskich

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna domowa w Rosji

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości

Władysław Walenty Białas (ur. 9 lutego 1894 w Rymanowie, zm. w sierpniu 1919 pod Kamieniem nad Obem) – porucznik Wojska Polskiego na Wschodzie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 lutego 1894 w Rymanowie[1][2][3][4]. Był synem Józefa (szewc[2]) i Katarzyny z domu Sołtysik[3][1]. W 1914 zdał eksternistycznie egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku[5]. Podczas nauki w Sanoku zamieszkiwał u Antoniego Majki, rachmistrza żandarmerii[2]. Po maturze miał podjąć studia uniwersyteckie na wydziale prawa[5].

Po wybuchu I wojny światowej 8 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich[1]. Służył w szeregach 1 pułku piechoty w składzie I Brygady[1]. Po zachorowaniu został zwolniony ze służby 15 września 1914[1]. Później był żołnierzem w szeregach armii austro-węgierskiej i korpusów wschodnich od 25 lutego do 13 maja 1918, po czym został wzięty do niewoli niemieckiej[1].

Został żołnierzem Wojska Polskiego na Wschodzie, służył w 1 pułku strzelców polskich w składzie 5 Dywizji Strzelców Polskich i podczas wojny domowej w Rosji pełniąc w stopniu porucznika funkcję dowódcy 8 kompanii w strukturze III batalionu kpt. Werobeja poległ w drugiej połowie sierpnia 1919 w walkach z powstańcami komunistycznymi o miasto Kamień nad Obem[6][7][8].

Pomimo powyższych informacji, opisujących życiorys Władysława Białasa zgodnie co do jego tożsamości i danych osobowych, księga małżeństw z Sanoka podała, że w dniu 28 lutego 1922 w Sanoku 28-letni wówczas Władysław Białas (opisany danymi tożsamymi z powyższymi) poślubił swoją rówieśnicę, Salomeę Materniak (jednym ze świadkiem na ślubie był Franciszek Ksawery Martynowski)[3].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 1922 został odznaczony przez Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza pośmiertnie Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (nr 7721)[9][10]. 16 marca 1937 został odznaczony przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego pośmiertnie Krzyżem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Władysław Białas. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2020-07-07].
  2. a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 2.
  3. a b c Księga małżeństw (1912–1924). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 128 (poz. 22).
  4. W tym źródle podano datę urodzin: 13 lutego 1891. XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 57.
  5. a b XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: Fundusz Naukowy, 1914, s. 57.
  6. Kronika. Bohaterska śmierć Sanoczanina na dalekim wschodzie. „Ziemia Sanocka”. 33, s. 3, 4 kwietnia 1920. 
  7. Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historji wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 22, 44.
  8. V Dywizja Syberyjska. Lista polskich jeńców wojennych z roku 1921. Suplement. stankiewicze.com. [dostęp 2017-08-04].
  9. Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz nadaje: order wojsk. „Virtuti Militari” V klasy z 5 Dywizji Syberyj. W. P. na Wschodzie. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 27, s. 613, 19 września 1922. 
  10. Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historji wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 46.
  11. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.