Wadim Abdraszytow

Wadim Abdraszytow

Вадим Юсупович Абдрашитов

Wadim Abdraszytow, 2012
Prawdziwe imię i nazwisko	Wadim Jusupowicz Abdraszytow
Data i miejsce urodzenia	19 stycznia 1945 Charków
Data śmierci	12 lutego 2023
Zawód	reżyser
Lata aktywności	od 1974
Odznaczenia

Wadim Jupupowicz Abdraszytow (ros. Вадим Юсупович Абдрашитов, tatar. Вадим Йосыф улы Габдерәшитов, Vadim Yosıf uğlı Ğabderəşitov; ur. 19 stycznia 1945 w Charkowie, zm. 12 lutego 2023) – rosyjski reżyser filmowy pochodzenia tatarskiego, także pedagog.

Życiorys

W latach 1959–1961 uczył się w technikum transportu kolejowego w Ałma-Acie, a następnie, w latach 1961–1964 pobierał nauki w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym. W 1967 ukończył tamtejszy Instytut Chemiczno-Technologiczny. W trakcie studiów zainteresował się filmem. Hobbystycznie zajmował się dokumentowaniem życia uczelni.

W latach 1967–1970 był zatrudniony na stanowisku inżyniera w fabryce chemicznej, nie przestał jednak myśleć o pracy filmowca. W 1974 został absolwentem wydziału reżyserii Państwowego Instytutu Kinematografii (WGIK) (w którym obecnie wykłada). Uczył się tam m.in. od Michaiła Romma i Lwa Kulidżanowa.

W czasie studiów zrealizował dwie etiudy: Reportaż z asfaltu (Rieportaż s asfalta) i Zatrzymajcie Potapowa (Ostanowitie Potapowa), które zdobyły nagrody na przeglądach filmów szkolnych. Był reżyserem w wytwórni Mosfilm. Często współpracował z pisarzem i scenarzystą Aleksandrem Mindadze. Tworzył dramaty społeczne i obyczajowe, często o charakterze polemicznym, w których na ogół porusza problematykę społeczeństwa radzieckiego lat 80.

Filmografia

Reżyseria:

• 1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);
• 1974: Ostanowitie Potapowa! (ros. Остановите Потапова!);
• 1976: Głos ma obrona (Słowo dlia zaszczity, ros. Слово для защиты);
• 1979: Obrót sprawy (Poworot, ros. Поворот);
• 1980: Polowanie na lisa (Ochota na lis, ros. Охота на лис);
• 1982: Zatrzymany pociąg (Ostanowiłsja pojezd, ros. Остановился поезд);
• 1984: Parada planet (Parad płaniet, ros. Парад планет);
• 1986: Plumbum, czyli niebezpieczna gra (Pliumbum, ili Opasnaja igra, ros. Плюмбум, или Опасная игра);
• 1988: Sługa (Sługa, ros. Слуга);
• 1990/1991: Armawir (ros. Армавир);
• 1995: Pjesa dla passażyra (ros. Пьеса для пассажира);
• 1997: Czas tancerza (Wriemia tancora, ros. Время танцора);
• 2003: Burze magnetyczne (Magnitnyje buri, ros. Магнитные бури).

Scenariusze:

• 1973: Rieportaż s asfalta (ros. Репортаж с асфальта);

Nagrody i odznaczenia

• 1989 – Nagroda Specjalna za film Sługa na MFF w Berlinie,
  • Nagroda Interfilm – wyróżnienie
  • Nagroda im. Alfreda Bauera
• 1991 – Nagroda Państwowa ZSRR,
• 1992 – tytuł Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej,
• 1995 – Srebrny Niedźwiedź za wybitne osiągnięcia (stylistyczne i tematyczne wyspecjalizowanie) za film Pjesa dla passażyra
• 2003 – nagroda specjalna jury za „Magnitnyje buri” w Soczi.

Życie prywatne

Jego żoną była Natella Toidze. Mieli dwoje dzieci (Oleg i Nana).

Bibliografia

• Encyklopedia multimedialna PWN – Teatr i film, 1999
• Artykuły o reżyserze w prasie polskiej
• Время как судьба в фильмах Абдрашитова: Ольга Суркова - ИМЛИ РАН, 2014. - 978-5-905999-16-1

Linki zewnętrzne

• Wadim Abdraszytow w bazie IMDb (ang.)
• Wadim Abdraszytow w bazie Filmweb