Warszawska szkoła historyczna

Warszawska szkoła historyczna, kierunek w polskiej historiografii reprezentowany przez warszawskie środowisko historyczne.

Historia

Warszawska szkoła historyczna ukształtowała się na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX wieku jako opozycja do krakowskiej szkoły historycznej. U podstaw szkoły warszawskiej legła idea pracy u podstaw, tzw. pozytywizm warszawski. Ideologowie tej szkoły uważali iż polskie społeczeństwo musi pokonać swoje zacofanie, aby mogło zapewnić sobie lepszą przyszłość wkraczając na drogę postępu i modernizacji. Historycy warszawscy zajmowali się głównie dziejami stosunków społecznych, gospodarczych, ustrojowych i kultury, a ukierunkowanie to sprawiło, że zainteresowali się w przeciwieństwie do przedstawicieli krakowskiej i lwowskiej szkoły historycznej dziejami nowożytnymi.

Opracowali tzw. teorię odrodzenia w upadku, w myśl której u schyłku dawnej Rzeczypospolitej dokonały się we wszystkich dziedzinach życia zmiany pozytywne, mające charakter głębokich zmian mentalnych - reakcji na stare wady i przywary. Dalszy pomyślny byt i kontynuacja tych zmian zostały drastycznie przerwane przez zaborców.

Główni przedstawiciele warszawskiej szkoły historycznej

• Adolf Pawiński (1840–1896)
• Tadeusz Korzon (1839–1918)
• Władysław Smoleński (1851–1926)
• Aleksander Rembowski (1847–1906)
• Stosław Łaguna (1833- 1900)
• Emil Kipa (1886-1958)

Historycy warszawskiej szkoły nie stanowili monolitu. Poglądy niektórych zbliżone były do pesymizmu krakowskiej szkoły historycznej. Pod względem intelektualnym również nie stanowili jednolitej formacji, jednakże za kilkoma wyjątkami wszyscy byli uczonymi o profesjonalnym przygotowaniu naukowym.