Zamek w Węgorzewie
 nr rej. 436 (O/55) z 17 września 1957
| |
 Dziedziniec zamku w Węgorzewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Zamkowa 7 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Kondygnacje |
1 |
| Rozpoczęcie budowy |
1398 |
| Ukończenie budowy |
1398 |
| Ważniejsze przebudowy | |
| Zniszczono |
1656, 1945 (wnętrze, mury ocalały) |
| Odbudowano |
lata 80. XX wieku |
| Pierwszy właściciel | |
| Kolejni właściciele |
Urząd Miasta w Węgorzewie, Tanake Bud sp. z o.o. |
| Obecny właściciel |
Leszek Szumełda |
Położenie na mapie Węgorzewa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
Położenie na mapie gminy Węgorzewo  | |
 54°12′38,04″N 21°44′30,10″E/54,210567 21,741694
| |
Zamek w Węgorzewie – najstarszy zabytek Węgorzewa. Tereny dzisiejszego Węgorzewa zamieszkiwały do czasu podboju tych ziem przez Krzyżaków plemiona Galindów, którzy na wyspie Węgorapy w pobliżu jeziora Mamry wybudowali gród Angetete. Gród ten został zniszczony przez Krzyżaków, którzy w jego miejscu zbudowali w 1312 roku drewniany gródek położony 2 km od dzisiejszego zamku nad wypływem Węgorapy z Jeziora Mamry. Gródek ten nazywany Angerburg został spalony przez litewskiego księcia Kiejstuta zimą 1365 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Faza gotycka[edytuj | edytuj kod]
Nową warownię w miejscu dzisiejszego zamku wybudował w 1398 roku komtur Królewca Werner von Tettingen i przeznaczył ją na siedzibę podległego sobie prokuratora. Zamek znajdował się na wyspie i miał kształt nieregularnego pięcioboku. Zabudowa składała się z dwóch lub trzech murowanych skrzydeł flankowanych na narożach trzema cylindrycznymi wieżami. Czwarta wieżyczka znajdowała się w obrębie dziedzińca i miała charakter łącznika komunikacyjnego. Od strony wschodniej znajdowało się niewielkie przedzamcze. Po prowadzonej z Polską Wojnie trzynastoletniej Krzyżacy w 1469 roku zastawili zamek braciom Hansowi i Anzelmowi von Tettau jako gwarancję wypłacenia żołdu, następnie zamek był w rękach różnych właścicieli do 1525 roku, gdy po sekularyzacji Zakonu ponownie stał się własnością państwową i siedzibą książęcego starosty. Z inwentarzy z XV i XVI wieku wynika, że w tym czasie na zamku mieściła się kaplica św. Katarzyny oraz browar, spiżarnia, piekarnia, kuchnia i zbrojownia. Przy zamku znajdował się także młyn.
Faza barokowa[edytuj | edytuj kod]
W 1656 roku zamek został zniszczony przez sprzymierzonych z Polską Tatarów, którymi dowodził Subchan Gazi aga, w związku z czym podczas odbudowy przebudowano go na rezydencję barokową o niewielkich już wartościach militarnych. Kształt zamku po przebudowie zamku ukazują widoki miasta z 1684 i 1717 roku. W 1 połowie XVIII wieku generał H.H. Katt zburzył młyn na przedzamczu i wybudował nowy przekopując nowy kanał. Wybito też szereg nowych okien. W latach 1734 i 1736 na zamku przebywał król Stanisław Leszczyński, skąd udał się na wygnanie do Francji. W 1752 roku władze przeznaczyły zamek na biura sądu miejskiego i ziemskiego. Przejściowo umieszczono też w zamku więzienie.
Zamek w XIX wieku[edytuj | edytuj kod]
W 1807 roku podczas kampanii napoleońskiej na zamku mieścił się szpital dla żołnierzy. W czerwcu 1807 roku Węgorzewo i zamek zajęły wojska polskie generałów Jana Henryka Dąbrowskiego i J. Zajączka. W 1835 roku zamek spłonął, w związku z czym 10 lat później został przebudowany na sąd. W trakcie tej przebudowy całkowicie zatarto jego historyczną formę.
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
24 stycznia 1945 roku wnętrze zostało spalone przez Armię Czerwoną, jednak mury XIV-wieczne ocalały. W początkach lat 80. XX wieku został odbudowany z przeznaczeniem na bibliotekę miejską, siedzibę Rady Miejskiej i Urząd Stanu Cywilnego.
Zamek został sprzedany przez samorząd w 2000 roku za kadencji burmistrza Władysława Anchima za kwotę 805 tys. zł. Obecnie jest niedostępny dla turystów. W trakcie prowadzonej przebudowy na hotel nadbudowano znacznie dach i umieszczono w nim dwa rzędy lukarn.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mieczysław Haftka, "Zamki Krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów", Muzeum Zamkowe w Malborku, 1999, s. 341-344, ISBN 83-86206-27-6