Zasłonak strojny
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak strojny |
| Nazwa systematyczna | |
| Calonarius callochrous (Pers.) Niskanen & Liimat. Fungal Diversity: 10.1007/s13225-022-00499-9, [41] (2022) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
Zasłonak strojny (Calonarius callochrouss (Pers.) Niskanen & Liimat.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calonarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus callochrous. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Samuel Frederick Gray[1].
Synonimów naukowych ma ponad 30. Niektóre z nich:
- Cortinarius callochrous (Pers.) Gray 1821
- Cortinarius haasii var. quercus-ilicicola A. Ortega 2008[2]
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 4- 7 cm, za młodu jest półkulisty, z czasem staje się płaskołukowaty i nieco wklęsły na środku. Brzeg ostry. Kolor od jasnożółtego do ochrowobrązowego. W środku jest nieco ciemniejszy. Skórka w czasie suchej pogody jest matowa i sucha, w czasie wilgotnej śliska i błyszcząca[4].
Szerokie i wąsko przyrośnięte. U różnych odmian mają kolor od kremowego przez różowofioletowy do brudnoróżowego[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość 7–15 mm. Jest pełny, walcowaty i kruchy, górą brudnoróżowofioletowy, poza tym szarobiały. Posiada bulwę o wielkości do 3 cm[4]. Osłona bulwy na jej obrzeżu jest zwykle żółtawa[5].
Białawy, u niektórych odmian różowofioletowy. Ma łagodny smak, a starsze okazy ziemisty zapach[4].
- Gatunki podobne
Istnieje wiele podobnych gatunków zasłonaków o ubarwieniu w odcieniach żółtego koloru, np. zasłonak kleisty (Cortinarius mucosus), zasłonak śluzowaty (Cortinarius collinitus), zasłonak elegancki (Cortinarius elegantior) i inne. Najbardziej charakterystyczną cechą zasłonaka strojnego jest bulwa u nasady trzonu[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Notowany jest w Ameryce Północnej i w Europie[6]. W Europie Środkowej występuje w rozproszeniu[5]. W Polsce jego rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. na terenie Polski podano jego występowanie tylko w Ojcowskim i Pienińskim Parku Narodowym[3].
Niektóre odmiany występują w lasach liściastych, niektóre w iglastych, przeważnie na glebach zasadowych.
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb niejadalny. Nieznana jest wartość spożywcza tego gatunku. Ponieważ jednak wśród zasłonaków liczne gatunki są trujące lub niejadalne, również zasłonaka strojnego należy uważać za niejadalnego[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c d Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].