Zespół urbanistyczno-przyrodniczy w Ostrowach Górniczych

Zespół urbanistyczno-przyrodniczy w Ostrowach Górniczych – zespół budynków i towarzyszących im zadrzewień o wartości historycznej w rejonie ulic Gałczyńskiego, Klubowej i Starzyńskiego w dzielnicy Sosnowca Ostrowy Górnicze; kompleks budynków patronackich z okresu od 1875 do 1922 roku; zajmuje powierzchnię około 2 ha. Jego powstanie wiąże się z działalnością Warszawskiego Towarzystwa Kopalń i Zakładów Hutniczych (później KWK Kazimierz-Juliusz). Rozbudowywany przez wiele lat, w trakcie których oprócz budynków mieszkalnych wzniesiono tu szkołę, ochronkę, dom ludowy, salę do zabaw i przedstawień teatralnych, bibliotekę, gospodę z salą balową, bilardem i czytelnią, szpital, dom kąpielowy oraz szkoła gospodarstwa domowego dla dziewcząt.

W roku 2020 na kompleks od strony urbanistycznej składają się:

• Kolonia domów robotniczych, patronalnych z czwartego kwartału XIX wieku (lata 1875–1900); Znajdują się przy ulicy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego pod numerami 29, 31, 33, 44, 46, 48, 50, 52, 54. 56 oraz Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego 17, 19, 21, 23;
• Budynek szpitala z 1893 roku;
• Zespół dwóch budynków szkolnych (szkoła i dom nauczycielski) zbudowanych w 1900 roku, zlokalizowanych przy ulicy Stefana Starzyńskiego pod numerami 50, 50A, wpisanych do rejestru zabytków pod numerem A/74/02;
• Willa Dyrektora przy ulicy K. I. Gałczyńskiego;
• Dom Ludowy w stylu zakopiańskim z 1903 roku, znajdujący się przy ulicy Klubowej 2 zwany Gospodą, wpisanych do rejestru zabytków pod numerem A/1271/81;
• Dawny budynek ambulatorium z 1904 roku, nawiązujący do stylu zakopiańskiego, obecnie domy mieszkalne znajdujące się pod adresem ul. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego 36
• Domy urzędnicze z 1924 roku, zlokalizowane przy ulicy Klubowej 1,3 (obiekty zainteresowania konserwatorskiego o większej wartości);
• Dom przy obecnej ulicy Obwodowej 8, wpisany do rejestru zabytków pod nr A/812/67.

Na cześć przyrodniczą składają się liczne stare drzewa, w tym pomnikowe:

• grupa czterech dębów szypułkowych (Qercus robur L.),
• lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.),
• jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.),
• lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop.).

Galeria

• 
  Dom ludowy
• 
  Dom nauczycieli
• 
  Dawna szkoła
• 
  Dom na ul. Obwodowej