Zymbrzeg
| zniesiona wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Tablice rejestracyjne |
KWI |
| SIMC | |
Położenie na mapie gminy Wieliczka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wielickiego  | |
 50°02′15,291″N 20°07′57,337″E/50,037581 20,132594
| |
Zymbrzeg (Zimny Brzeg) – zniesiona wieś, obecnie w granicach wsi Grabie w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka. Leży na prawym (południowym) brzegu Wisły, sąsiadując od zachodu ze Szczurowem, od północy (granica na Wiśle) z Krakowem (Nowa Huta), od wschodu z Grabiami właściwymi, a od południa z wsią Węgrzce Wielkie.
Zymbrzeg rozciągał się wzdłuż zachodniej drogi skupiska grabskiego (na wschód od starego koryta Wisły). Leżący między Zymbrzegiem a Grabiem Gruczyn stanowił wspólną własność[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zymbrzeg (od Zimny Brzeg[1]) to dawniej samodzielna wieś. W XVI wieku stanowił własność Jerzego Brańskiego[2]. Wraz z pobliskim Szczurowem stanowił odębną gminę jednostkową w powiecie wielickim[3][2]. W 1867 włączony ze Szczurowem do Grabia[4] W 1900 roku liczba mieszkańców (ze Szczurowem) wynosiła 200[5]. Szczurów stanowił eksklawę Zymbrzegu (a później Grabia), oddzieloną od niego zakolem Wisły, należącym do gminy jednostkowej Branice w powiecie krakowskim[6][1]. Po wyrównaniu koryta Wisły, zakole to przekształciło się w starorzecze, które częściowo osuszono, w związku z czym powstało połączenie lądowe między Szczurowem a Zymbrzegiem i Grabiem właściwym[7]. Tę część gminy Branice (w gminie Ruszcza) włączono w styczniu 1951 do Grabia (w gminie Wieliczka)[8][9].
Nazwa Zymbrzeg wyszła z użycia, a jedynym miejscem, w którym jeszcze funkcjonuje, to „Wykaz dróg gminnych” gminy Wieliczka, gdzie droga nr 560932 nazywa się Grabie Zembrzeg. Dwa przystanki autobusowe w Zymbrzegu nazywają się Gruczyn i Dom Kultury[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020).
- ↑ a b Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706.
- ↑ Allgemeines Landes-Gesetz- und Regierungsblatt für das Kronland Galizien und Lodomerien mit den Herzogthümern Auschwitz und Zator und dem Großherzogthume Krakau.
- ↑ Handbuch der politischen Behörden in Galizien für das Jahr 1867.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, Bd. 12 Galizien.
- ↑ Mapa językowa Galicyi według gmin administracyjnych (1909 rok).
- ↑ Szczurów i Grabie w Geoportalu.
- ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 508.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie. 1951, nr 2, poz 12.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiesław Żyznowski (red.): Brzegi i Grabie pod Niepołomicami. Historia, zwyczaje, pisarstwo, dzieje jednej rodziny. Siercza: Wiesław Żyznowski, 2007. ISBN 83-922716-1-0.
- Zimny Brzeg – (prawie) zaginiona wieś (2020)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zymbrzeg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 706.
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
| Inne |
