Przejdź do zawartości

Baltia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Córki korporacyjne: drobne techniczne
Linia 187: Linia 187:
Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z [[Polska Korporacja Akademicka Związek Akademików Gdańskich Wisła|K! ZAG Wisła]] z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz [[Aquilonia (korporacja akademicka)|PK!A Aquilonia]] z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.).
Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z [[Polska Korporacja Akademicka Związek Akademików Gdańskich Wisła|K! ZAG Wisła]] z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz [[Aquilonia (korporacja akademicka)|PK!A Aquilonia]] z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.).


Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: '''[[Chrobria|Chrobrią]]''' (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), '''Silesią''' oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu <ref>Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&</ref>, [[Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska|Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska]], [[Liga Morska i Kolonialna|Ligą Morską i Kolonialną]]. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska.
Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: '''[[Chrobria|Chrobrią]]''' (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), '''Silesią''' oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu <ref>Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&</ref>, [[Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska|Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska]], [[Liga Morska i Kolonialna|Ligą Morską i Kolonialną]]. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim<ref>Księga pamiątkowa Akademickiego Koła Pomorskiego przy Uniwersytecie Poznańskim: dziesięć lat istnienia Akademickiego Koła Pomorskiego http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=70418&from=pubindex&dirids=3</ref> przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska.


== Córki korporacyjne ==
== Córki korporacyjne ==

Wersja z 23:36, 10 maj 2008

Herb Baltii

Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego "Baltia" – powstała 7 grudnia 1921 r. w Poznaniu, jest to również data starszeństwa, czyli przyjęcia korporacji do Związku Polskich Korporacji Akademickich. Do założenia Baltii doszło z inicjatywy Jego Magnificencji Rektora Heliodora Święcickiego przez grono Filomatów Pomorskich[1], kontynuujących swe studia na Uniwersytecie Poznańskim. Członkowie korporacji Baltia byli w większości mieszkańcami Pomorza Gdańskiego, dzisiejszego województwa kujawsko-pomorskiego oraz Wielkopolski. Reaktywowana 15 czerwca 2002 r. w Poznaniu.

Insygnia i odznaki

Korporacja posiada własne zwyczaje, hymn, symbolikę, emblematy oraz sztandar (przedwojenny dotychczas nie odnaleziono).

Dewizą korporacji Baltia jest słynna paremia rzymska wywodzona z pism Cicerona: SALUS REI PUBLICAE SUPREMA LEX ESTO.

Banda Baltii
Plik:Cyrkiel.jpg
Cyrkiel Baltii

Cyrkiel – stylizowany monogram złożony z pierwszych liter wyrazów Baltia – B, łacińskiego zawołania Vivat, Crescat, Floreat – VCF (Niech Żyje, Wzrasta, Rozkwita) i wykrzyknika symbolizującego gotowość do obrony honoru, wierność swojej korporacji oraz zdolność do poświęceń.

Banda (szarfa) korporacji jest trójbarwna – wiśniowa, biała i złota. Symbolika: ofiarność i gotowość przelania krwi dla Ojczyzny – nieskazitelność charakteru, czystość idei i szczerość – przyjaźń i braterstwo. Są to barwy rycerskie, natomiast członkowie-kandydaci mają obowiązek nosić wiśniową szarfę (bandę) z białymi liniami zewnętrznymi. Barwy są noszone z prawego ramienia ku lewemu bokowi na znak satysfakcji orężnej udzielanej bronią białą (w przeciwym wypadku - prochową). Należy jednak zaznaczyć, że Baltia jako korporacja katolicka zajmowała stanowisko antyduelanckie, ale silnie wspierała Sądy Honorowe, jak i polubowne załatwianie sporów w postępowaniu honorowym. Znany jest jeden Baltus, który zginął na skutek pojedynku - Zbigniew Łbiński (zm. 19 II 1925r.), sprawa skończyła się procesem sądowym.

Dekiel – element stroju korporanta. Baltusi posiadają dekiel koloru wiśniowego z właściwą bandą barwiarza bądź fuksa wokół czapki. Na górze dekla wyhaftowany jest srebrną "bajerką" monogram stylizowany z pierwszych liter wyrazów Baltia – B przedstawiający różę wiatrów. Najbardziej doświadczony fuks (giermek) Baltii tzw. fuksmajor, na znak przewodniczenia w izbie giermków przyczepia do swojego dekla futro z lisiego ogona.

Plik:Orzeł.jpg
Orzeł z drzewca sztandaru K! Baltia, rys. Fil! Zygfryd Nowicki

Litewka – strój korporanta, w Baltii litewka jest koloru wiśniowego, nosi się białe spodnie z lampasami oraz ciemny płaszcz z metalowym dodatkiem – matalową kotwicą.


Komiliton w litewce K! Baltia

Herb korporacji i Sztandar – opis sztandaru strony głównej: adamaszkowy płat wymiarów 100x120 cm. w kolorze wiśniowym. Na nim pośrodku centralnie umieszczony herb Korporacji. Herb stanowi tarcza o specyficznym kształcie, trójpolowa w barwach: wiśniowej, białej i złotej, ułożonych ukośnie od góry strony lewej ku dołowi strony prawej. W górnym polu wiśniowym, umieszczony po prawej stronie znak dawnej floty polskiej króla Władysława IV- tego t.j. łódź z wystającym z niej ramieniem, dzierżącym w ręku zakrzywiony miecz. Znak wykonany srebrnym sztychem. W polu środkowym białym umieszczony w środku cyrkiel korporacji, wykonany złotym sztychem. W polu dolnym złotym, umieszczona po lewej stronie kotwica z częścią liny okrętowej. Znak wykonany srebrnym sztychem. Tarcza herbowa otoczona jest splotem srebrnych liści akantu u góry ponadto znajduje się srebrny szyszak rycerski z pióropuszem trzech piór w kolorach wiśniowym, białym, złotym. U dołu tarczy – srebrna wstęga lekko sfalowana na niej data założenia korporacji: 7.XII.1921. Nad herbem u góry w półkolu wyszywany złotym sztychem literami (wersalikami) pierwsza część dewizy korporacji: Salus Rei Publicae, pod herbem u dołu w półkolu druga część dewizy: Suprema Lex Esto. Cały płat z trzech stron – góra, lewa, dół – obszyty jest frędzlami żółto złotymi. Opis sztandaru strony odwrotnej: adamaszkowy płat w kolorze bardzo jasnego ugru. Na nim wstęga wiśniowo-biała-złota, biegnąca z lewego narożnika w dół ku prawemu narożnikowi. Na wstędze w lewym narożniku u góry kolorowy wizerunek – Matki Boskiej Częstochowskiej – umieszczony na tarczy. W środku wstęgi centralnie wyszywany złotym sztychem cyrkiel korporacji. W trójkątnym prawym polu u góry, wyszyty złotym sztychem napis w dwóch rzędach wersalkami – Korporacja "Baltia" – w trójkątnym lewym polu u dołu dalszy ciąg napisu w dwóch rzędach – Uniwersytetu Poznańskiego. Głowicę drzewca sztandaru stanowi orzeł z rozpiętymi skrzydłami, zrywający się do lotu. Orzeł stoi na belce, na której froncie wytłoczony jest duży napis K! BALTIA, całość wykonana jest z metalu srebrnego. Sztandar uzupełniają dwie wstęgi, zawiązane dodatkowo na drzewcu sztandaru, między głowicą a płatem. Są to wstęgi skartelizowanych z K! Baltia korporacjami: K! Z.A.G. Wisła – Gdańsk, o barwach białej i amarantowej, oraz Korporacji Aquilonia – Warszawa, o barwach: wiśniowej, srebrnej, błękitnej.

Ideologia

Korporacja akademicka to męskie stowarzyszenie studentów i absolwentów danej uczelni bądź ośrodka akademickiego, posiada własną ideologię oraz cele statutowe, realizowane w przypadku K! Baltia, jako zakreślona od jej powstania misja: przygotowania swych członków przez współpracę w ścisłym gronie kolegów – przyjaciół do pracy obywatelskiej dla dobra Ojczyzny, a w szczególności krzewienie wśród społeczeństwa polskiego zamiłowania do morza; spolszczenie wybrzeża bałtyckiego; zabezpieczenie i rozszerzenie jego posiadania. Korporacja Baltia jest stowarzyszeniem apartyjnym, opartym na zasadach etyki katolickiej i tradycji narodowej.


  • Statut Korporacji Akademickiej Baltia z 27 lutego 1938 roku w zakresie ideologii korporacyjnej odzwierciedla powszechne w Polskich Korporacjach Akademickich zasady ideowe polskiego ruchu korporacyjnego, zgodne z Statutem Organicznym będącym streszczeniem idei, celów i środków działania:


§ 3. [Deklaracja ideowa] Korporacja Baltia przyjmuje jako podstawę ideową następującą deklarację:

a) celem życia każdego korporanta jest praca dla Polski, dla Jej wielkości i potęgi. Dobro Narodu jest dla niego najwyższym prawem i drogowskazem postępowania;

b) pracę dla Polski pojmuje korporant jako pracę dla całego narodu. Przeciwstawia się on wszelkim prądom i dążeniom, które ponad interesy Narodu i Państwa, jako całości, wynosić pragną interesy osobiste, partyjne lub klasowe;

c) korporant zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa obcych żywiołów, które grozi zatraceniem przez Najjaśniejszą Rzeczpospolitą jednolitego charakteru narodowego. Wszędzie i zawsze staje w obronie polskości, zarówno w dziedzinie dóbr duchowych, jak i materialnych;

d) w korporacji panuje duch demokratyzmu, łączności braterskiej i równości. Korporant nie może wynosić się ponad innych z powodu swego urodzenia, majątku, stanowiska lub tytułu. Każdy Polak jest dla niego bratem.

Hymn

Rękopis Pieśni [hymnu] Baltii Fhc! Jana Kasprowicza z Księgi Baltii
  • Hymnem Korporacji Baltia jest Pieśń Baltii, czasem nazywany O Baltjo! lub Od morza jesteśmy. Autorem tekstu jest Protektor i Filister h.c. K! Baltia prof. Jan Kasprowicz, muzykę napisał młody barwiarz Baltii o wybitnym talencie muzycznym Aleksander Gronowicz (zm. 05.1926r.). Zapis nutowy po wojnie opracował muzykolog barwiarz Baltii Grzegorz Kardaś.[2]


Od morza jesteśmy, od morza! O Baltio! czas szpady swe wznieść na źródła wspaniałej potęgi, na morza polskiego cześć! Od morza jesteśmy, od morza, Od szumnych bałtyckich wód, z świeżości ich siłę swą czerpie nasz polski, odwieczny ród.

Od morza jesteśmy, od morza! Od najcudniejszego z mórz, wyrósłszy u jego wybrzeży, każdy z nas wierny ich stróż. Od morza jesteśmy, od morza! Niech je w opiece ma Bóg! My w jego staniemy obronie, gdyby śmiał zbliżyć się wróg.

Od morza jesteśmy, od morza! Od jego przemożnych fal, już nasze je prują okręty, w szczęśliwą płynące dal... Od morza jesteśmy, od morza! O Baltio! my zastęp twój. Ruszymy, gdy będzie potrzeba, z wzniesioną tą szpadą w bój!

Ustrój korporacji, hierarchia, struktura

Członkostwo

W korporacji Baltia wyróżnia się następujące etapy członkostwa:

1. prokandydat, uczestniczy w zebraniach;

2. Fuks (niepełnoprawny członek) lub giermek (f., fuks);

3. Barwiarz, Komiliton lub Rycerz (kom., kom!, C!, Com!);

3.1. Senior (j.w.);

4. Filister (fil., F!, Fil!), przyjęty przez Koło Filistrów.

Władze w korporacji

A) zebranie członków rzeczywistych /konwent/ – najwyższa instancja prawodawcza, wykonawcza i sądowa,

B) zarząd korporacji /presidium/ składa się z prezesa, wiceprezesa i sekretarza

C) komisja rewizyjna

Admirał

Zaszczytną funkcją w korporacji jest admirał (olderman, marszałek, starosta), który pełni w korporacji funkcję wychowawczą i sprawuje opiekę nad ogółem członków-kandydatów. A. odpowiada za swoją działalność wprost przed konwentem, zasiada z urzędu na posiedzeniach prezydium z prawem głosu decydującego. Ex officio przewodniczy wydziałowi naukowo-wychowawczemu. W korporacjach pełni również rolę: strażnika praw konwentu; mistrza ceremonii na komerszach; obergospodarza kwatery czy prokuratora. Cele i zadania wychowawczo-ideowe realizowane w pracy admirała występują właściwie we wszystkich aspektach działalności i instytucjach korporacji.

Wydziały

A) naukowo-wychowawczy i B) sądowy

Urzędnicy

Przewodniczący i wiceprzewodniczący wydziału naukowo-wychowawczego, skarbnik, gospodarz, bibliotekarz, kronikarz, komisarz wakacyjny.

W korporacji występują agendy, komisje, referat, magister paucandi (nauczyciel szermierki), magister cantandi (nauczyciel śpiewu), oraz nadrzędne: duszpasterz i kurator korporacji.

Historia

Od powstania do wybuchu wojny

Plik:VI-cio lecie.jpg
VI-cio lecie Baltii. 7.12.1927 r. Baltusi z Fhc! Prof. Edwardem Taylorem (Kurator) i Fhc! Gen. Józefem Hallerem (pierwszy Prezes Koła Filistrów)

Korporacja Studentów Uniwerstytetu Poznańskiego "Baltia" powstała 7 grudnia 1921 r. w Poznaniu. Następnego dnia na prośbę korporacyjnej delegacji patronat nad korporacją Baltia obejmuje wybitny polski polityk – Protektor i pierwszy Filister honoris causa dr Roman Dmowski.

Baltia przed wojną liczyła łącznie ponad 300 członków oraz poczet 19 filistrów honoris causa, wśród nich na szczególną uwagę zasługują jej Protektorzy:

  • prof. dr hab. Edward Taylor – kurator z ramienia senatu UP, jeden z najwybitniejszych ekonomistów, twórca prawa skarbowego na UP
  • prof. dr hab. Jan Kasprowicz – autor hymnu Baltii, tłumacz, poeta, rektor
  • gen. Józef Haller – bardzo aktywnie wspierający korporację, wieloletni członek Koła Filistrów, generał, polityk i wielki przyjaciel młodzieży
  • ks. prałat Józef Prądzyński – duszpasterz K! Baltia i młodzieży akademickiej UP, wybitny działacz społeczny, niepodległościowy i narodowy, senator

Do pocztu honorowego zaliczały się osoby najbardziej zasłużone dla niepodległości oraz dobra Ojczyzny i Narodu, o wysokiej reputacji i ogromnym społecznym zaufaniu:

  • dr Józef Wybicki – wnuk J.Wybickiego autora hymnu Polski, wybitny społecznik i działacz narodowy, pierwszy starosta Krajowy Pomorski województwa w Toruniu
  • dr prawa Stefan Łaszewski – sędzia, działacz niepodległościowy, wiceprezes parlamentarnego Koła Pol. w Berlinie, działacz ZLN, pierwszy wojewoda pomorski w odrodzonej Polsce, potem prezes Najwyższego Trybunału Administracyjnego w Warszawie
  • mec. Stefan Michałek – prezydent Torunia, wybitny adwokat
  • Zygmunt Wasilewski – działacz narodowy, pisarz, dziennikarz, senator
  • Władysław Jabłonowski – działacz Zet, wybitny działacz narodowy, poseł i senator, pisarz i krytyk
  • ks. prałat Feliks Bolt – wybitny działacz społeczny i narodowy, senator
  • Stanisław Kozicki – członek Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, mianowany przez R. Dmowskiego sekretarz generalny delegacji polskiej na konferencję paryską zakończoną podpisaniem traktatu wersalskiego, poseł, tłumacz i pisarz historyczny
  • Adam Czarliński – starosta powiatowy ziemi chełmińskiej na Pomorzu, następnie starosta powiatowy w Grudziądzu, wybitny działacz narodowy, po pierwszej wojnie światowej czynnie udzielał się ruchowi spółdzielczości rolniczej na Pomorzu
  • prof. dr hab. Bohdan Wasiutyński – prawnik, publicysta, polityk, wybitny działacz narodowy i akademicki
  • dr Paweł Ossowski – wybitny adwokat, Przew. Rady Wojew. SN na Pomorzu
  • dr med. Kazimierz Karasiewicz – założyciel wielu powszechnie znanych organizacji, towarzystw i banków, przewodniczący Komisji Likwidacyjnej w Poznaniu
  • dr med. Józef Szczepański – starosta Wąbrzeski, ceniony lekarz i działacz społeczny
  • dr Kazimierz Bajoński – ekonomista, dyrektor banku Banku Przemysłowców w Poznaniu, wybitny działacz narodowy
  • Tadeusz Janowski – radca Magistratu miasta Torunia

Pierwsze Prezydium ukonstytuowało się w następującym składzie:

  • Prezes – Wacław Ciesielski
  • I Vice Prezes – Stanisław Iwicki
  • II Vice Prezes – Józef Karasiewicz
  • Admirał – Piotr Chrosciński
  • Sekretarz – Władysław Rogoziński
  • Skarbnik – Franciszek Wegner

W skład pierwszego Konwentu Korporacji Baltia weszli: Kazimierz Balcerski, Zdzisław Gayda, Stanisław Pruski, Franciszek Roszak, Zygmunt Szwedowsk, Witold Kurowski, Wincenty Łącki, Marian Palicki, Stefan Janowski i Wacław Ziętek.

Wśród jej wychowanków można wymienić wiele osób zasłużonych dla nauki i społeczeństwa; Kościoła katolickiego, Pomorza, Narodu i Państwa Polskiego:

  • lekarz prof. dr hab. Franciszek Raszeja
  • prorektor prof. dr hab. med. Aleksander Radzymiński
  • prof. dr hab. med. Leon Konkolewski
  • lekarz i antropolog prof. dr hab. Kazimierz Stojałowski
  • prof. dr hab. med. Alfons Wojewski
  • adwokat prof. dr hab. Alfons Sergot
  • farmaceuta prof. dr hab. Henryk Młodecki
  • prezydent Torunia Leon Raszeja
  • burmistrz miasta Starogard Gdański Albin Nitka
  • starosta krajowy pomorski w Toruniu Wincenty Łącki
  • członek Rady Naczelnej Polskiego Związku Zachodniego mec. Witold Kurowski
  • założyciel Zrzeszenia Miłośników Kaszubszczyzny "Stanica" sędzia Władysław Kiedrowski
  • znany działacz społeczny i kościoła w Bydgoszczy, adwokat Marian Smoczkiewicz
  • działacz narodowy, prawnik por. Stanisław Szayna (autor statutu Baltii, współautor statutu ZPK!A w 1927 r., przycznił się do 3.kartelu Wisła-Aquilonia-Baltia)
  • przywódca MW i SN w Poznaniu ppor. Franciszek Przytarski (red. Biuletynu Korporacyjnego ZPK!A, 1938 Prezes ZPK!A)

Wojna i okupacja hitlerowska

W czasach okupacji wielu baltusów brało udział w konspiracji i walce zbrojnej na jej najwyższych szczeblach:

  • Fhc! Ksiądz Prałat Józef Prądzyński – Patron i współzałożyciel narodowo-katolickiej organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna"
  • red. Wacław Ciesielski – członek kierownictwa organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna, współzałożyciel i członek kierownictwa pomorskiej organizacji konspiracyjnej "Grunwald", był jednocześnie oficerem organizacyjnym Komendy Pomorskiego Okręgu Związku Walki Zbrojnej. Pełnił obowiązki szefa Wydziału Organizacyjnego ZWZ na Pomorzu i pełnomocnika Delegatury Rządu na terenie Komendy Okręgu Pomorskiego;
  • Stanisław Iwicki – 1939 jeden z kierowników konspiracyjnej organizacji “Grunwald”;
  • Wiesław Jaroszewski – członek organizacji "Ojczyzna" i AK, emisariusz Biura Zach. Delegata Rządu na Kraj (prezes Baltii 1929/30)
  • Alojzy Kasprowicz – uczestnik wojen 1920 i 1939, żołnierz oporu w czasie II wojny światowej, organizował ruch oporu w południowych powiatach woj. warszawskiego
  • Alfons Wojewski – członek organizacji konspiracyjnych "Pomoc Polakom", "Polska Żyje" i "Tajna Organizacja Wojskowa Gryf Pomorski". W tej ostatniej Ppor. rez. lek. med. Alfons Wojewski do czasu aresztowania w 1943 r. pełnił funkcję Naczelnego Komendanta służby zdrowia;
  • Stanisław Smoczkiewicz – członek ścisłego kierownictwa organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna"; członek Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski", w lipcu 1940 roku został zastępcą dyrektora Biura Delegatury Rządu dla ziem wcielonych do Rzeszy i kierownikiem Wydziału Organizacyjnego;
  • kpt. Jerzy Żuralski – oficer VI Oddziału Sztabu NW w Londynie, w końcu VIII 1945 przybył jako kurier z Londynu do Polski. Uczestniczył w spotkaniu konspiracyjnym, w czasie, którego złożył prezesowi Obszaru Zachodniego WiN płk Janowi Szczurkowi sprawozdanie z sytuacji za granicą. 26 X 1945 w Warszawie bierze udział w spotkaniu z szefem sztabu I ZG WiN ppłk Tadeuszem Jachimkiem i Emilią Malessą „Marcysią”, na którym „Marcysia” referowała sprawę wyrobienia kurierom dokumentów na wyjazd za granicę. Zatrzymany przez funkcjonariuszy MBP i uwięziony.
Plik:Powojennespotkania.jpg
Powojenne spotkania

Okres powojenny

Korporacja Baltia posiada bogatą historię powojenną. Pomimo, że niektórzy baltusi kontynuowali działalność patriotyczną czy naukową poza granicami Polski, to wielu przeżyło wojnę i bardzo owocnie poświęcało się na rzecz nauki w Polsce. W latach 70. i 80. regularnie organizowano uroczyste komersze i spotkania. Filistrzy Baltii: Józef Wojciechowski, Marian Palicki, Marcjan Bielecki, Alfons Wojciechowski, Bronisław Zygfryd Nowicki, Stanisław Dzięgielewski i Witold Radomski w latach 80. wydali księgę pamiątkową "Od morza jesteśmy... Baltia KSUP 1921-1939" oraz pozostawili nagrania, brali udział w odsłonięciu korporacyjnych tablic pamiątkowych przy kościele OO. Dominikanów w Poznaniu oraz pomnika Romana Dmowskiego w Chludowie.

Powrót na uczelnie

Dla reaktywacji K! Baltia w 2002 r. oraz całego poznańskiego ruchu korporacyjnego zasłużyli się filistrzy seniorzy Baltii: śp. Fil! Lech Złotowicz (c.1930) i Fil! dr Bolesław Skrzypczak (c.1939) wieloletni prezes Stowarzyszenia Filistrów Poznańskich Korporacji Akademickich. Reaktywowana korporacja skupia studentów i absolwentów kilku wyższych szkół w Poznaniu. Baltia kontynuuje założenia programowe przedwojennych korporacji akademickich: wychowania młodzieży w duchu chrześcijańskim, a właściwie katolicko-narodowym; przywiązania i pracy dla Ojczyzny; szacunku wobec prawa; wyrobienia poczucia honoru i postępowania honorowego; samokształcenia w duchu patriotycznym; przyjaźni i braterstwa. Korporacja w tym celu czuwa nad postępowaniem członków; posiada własne korporacyjne urządzenia i bibliotekę; organizuje spotkania dla kandydatów, naukowe, dydaktyczne i towarzyskie; wydaje własne pismo i organizuje wystawy. Na poważniejsze uroczystości korporacji Baltia składają się: Komersz rocznicowy organizowany w grudniu oraz Komersz z okazji poświęcenia sztandaru tzw. majowy.

Związki korporacji i kartele

Plik:Baltiakartel.jpg
Korporacje zaprzyjaźnione i kartel

Korporacja jest członkiem dwóch związków stowarzyszeń, są to: Związek Polskich Korporacji Akademickich (ZPKA) oraz Poznańskie Koło Międzykorporacyjne.

Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z K! ZAG Wisła z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz PK!A Aquilonia z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.).

Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: Chrobrią (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), Silesią oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu [3], Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska, Ligą Morską i Kolonialną. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim[4] przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska.

Córki korporacyjne

Przy Baltii kandydowały następujące korporacje:


Laconia - data starszeństwa: 12 grudnia 1927 rok; barwy: zielona - amarantowa - złota; siedziba: Poznań; dewiza: Tibi et Gloriae Tuae Patria (Dla Ciebie i Twej chwały - Ojczyzno),

Filomatia Posnaniensis - data starszeństwa: 17 marca 1927 r. /wg. Historii Baltii - 12.VI.1930r./ sprawujące z polecenia Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego patronat Prezydium K! Baltia dokonało uroczystego nałożenia barw Korporacji FP/; barwy: I. heliotropowa - biała - karmazynowa (do 1935 r.) II. granatowa - czerwona - złota (po 1935 r. przyjęte od K! Quiritia, zał. w 1925 r. w Poznaniu, z którą łączy się przyjmując barwy, drugi herb i datę starszeństwa Quiritii, nazwa K! pozostaje bez zmian); siedziba: Poznań; dewiza: Ojczyzna, Nauka, Cnota.

Filistrem honoris causa Filomatii Posnaniensis był polski działacz polityczny, adwokat Stanisław Celichowski.

Bibliografia

  • Maciej Konarski, Uroczystość LXXXV-lecia powstania Polskiej Korporacji Akademickiej Baltia, "Korporant Polski. Czasopismo polskich korporantów", nr 1 (1), 2006/2007
  • Maciej Konarski, Sprawozdanie z działalności K! Baltia, "Korporant Polski. Czasopismo polskich korporantów", nr 1 (2), 2007/2008
  • Maciej Konarski, Tradycja, władza kulturowa, polityka – w Wielkopolsce i nie tylko, Portal opiniotwórczy Myśl.pl, 2.04.2008.
  • Od morza jesteśmy, od morza: Historia Baltii K.S.U.P. 1921-1939 Poznań, 142s. 1980r.
  • Od morza jesteśmy, od morza: Powszechnej Wystawie Krajowej zeszyt ten poświęca/Baltia, 1929r., 31s.
  • W XV rocznicę Broszura okolicznościowa 1921-1936, 24s.
  • Sprawozdanie roczne z działalności K.S.U.P. Baltia (1923-1938)
  • Daniel Pater, Patryk Tomaszewski; Od morza jesteśmy... Świadomości pomorskiej w myśli i działalności akademickiego ruchu korporacyjnego w Polsce w czasach II Rzeczypospolitej. Interdyscyplinarne Koło Naukowe Doktorantów UMK. Toruń 2006. ss. 147.
  • Kronika Miasta Poznania, Święci poznańscy i wielkopolscy, z.3-4, 1994r. Tekst: Aleksandry Smoczkiewiczowej "Wspomnienia o korporacjach akademickich", s.491-507
  • Artykuły z gazet: Słowo Pomorskie, Kurier Poznański, Awangarda, Biuletyn Korporacyjny
  • liczne pozycje zgromadzone przez Archiwum i Muzeum Korporacji Akademickiej Baltia

Ciekawostki

  • Utwór hymniczy "Od morza jesteśmy", czyli Pieśń Baltii (O Baltjo) napisany przez Filistra h.c. Korporacji Baltia Jana Kasprowicza i dedykowany Baltii, wykorzystał w swojej twórczości Fhc! Feliks Nowowiejski (Surma, Pomerania).
  • Rękopis Pieśni Baltii zagubiła Księgarnia Św. Wojciecha, której to Korporacja Baltia wytoczyła proces sądowy.
  1. Maciej Konarski, Historia Korporacji Baltia (fragment), www.baltia.pl "Generalnie rzecz ujmując wszystkie Polskie Korporacje Akademickie wywodzą się od tej pierwszej, najstarszej - Konwentu Polonia (1828) i jej licznych ekspozytur. Korporacja Baltia pośrednio też jest spokrewniona z K! Polonia w Genewie, której przewodniczył nasz Fhc! Władysław Jabłonowski (bratanek Aleksandra z Konwentu Polonia, członka PAU i powstańca styczniowego) w latach 1888- 1890. Pozostali Filistrzy hc (o ile wcześniej nie działali w korporacjach) przewodziła Filomatom, akademickiemu Związkowi Młodzieży Polskiej ZET, TTZ etc. Oto przykłady działalności Filistrów hc Baltii w tajnych organizacjach młodzieży: Władysław Jabłonowski w okresie studiów w Szwajcarii nawiązał kontakt m.in. z Teodorem Tomaszem Jeżem i Georgijem Plechanowem, od 1888 należał do Związku Młodzieży Polskiej "Zet"; X. Józef Prądzyński (Chełmno 1896-98 zastępca przewodniczącego koła Towarzystwo Filomatów) był skazany w procesie toruńskim filomatów w 1901; prof. Stefan Łaszewski Chełmno (okres 1839-1901) 1879-82 koło Tomasz Zan, koło Mickiewicz, Prezes koła Towarzystwo Filomatów; Patron Baltii Prezes dr Roman Dmowski w 1888 został członkiem warszawskiego koła organizacji młodzieży patriotycznej "Zet", a potem "starszym" Koła Braterskiego "Zet-u"; dr Paweł Ossowski TF 1897-1900 Chełmno (okres 1839-1901), X. Feliks Bolt 1880 TF Chełmno, dr Józef Wybicki TF, sen. Stanisław Kozicki ZET etc. Założyciele, pierwsze pokolenie członków i pierwszy zarząd (prezydium) Baltii w większości należeli lub sprawowali kierownicze stanowiska w związkach filomackich, Filomatów Pomorskich: pierwszy Prezes red. Wacław Ciesielski - wchodził w skład Zarządu TTZ w Chełmnie, należeli m.in. Leon i Franciszek Raszeja, Jan Baumgart; organizator, przewodniczący i kwatermistrz (udostępniał własną stancję) koła TTZ w Świeciu 1917-20 Marian Palicki (członek pierwszego czynnego konwentu) zorganizował uroczystość obchodu Kont. 3-Maja, na którym referat wygłosił Władysław Rogoziński (pierwszy sekretarz Baltii) prezes TTZ w Chełmnie; Wincenty Mazurkiewicz - przewodniczący TTZ w Świeciu, rodzina Kurowskich [Witold] i Łąckich [Wincenty] (pierwsze prezydium/konwentowicze) - kierownictwo filomackiego Towarzystwa Tomasza Zana w Starogardzie; Józef Karasiewicz (pierwszy II-gi Vice-Prezes Baltii) wchodził w skład Komitetu kierującego pracami TTZ na całe Pomorze jako bibliotekarz; Alfons Sergot przewodniczący i Alojzy Kasprowicz TTZ Lubawa; Konkolewscy, Stojałowscy (TTZ Toruń); Jerzy Żuralski i Błędzki(?) (Towarzystwo Filaretów gdańskich) - pomocy i poparcia moralnego udzielił filaretom dr Józef Wybicki (fhc); Leon Ossowski Brodnica (okres od 1873-1901) 1894 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim); Stanisław Dzięgielewski TTZ 1914-20 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim) etc."
  2. Grzegorz Kardaś (1909-—1988), pianista, kompozytor, kierownik muzyczny scen bydgoskich (pseudo. Grzela), współpracownik kompozytora (komilitona z Baltii) Stanisława Dzięgielewskiego. Kardaś zamieścił zapis nutowy w Księdze Baltii, której był jednym z redaktorów: "Od morza jesteśmy od morza" - Historia Baltii Korporacji Studentów Uniwersytetu Poznańskiego 1921-1939. Jego wykonanie hymnu Baltii na pianinie zostało ultrwalone za pomocą taśmy magnetofonowej.
  3. Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&
  4. Księga pamiątkowa Akademickiego Koła Pomorskiego przy Uniwersytecie Poznańskim: dziesięć lat istnienia Akademickiego Koła Pomorskiego http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=70418&from=pubindex&dirids=3

Zobacz też

Linki zewnętrzne