Baltia: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Córki korporacyjne: drobne techniczne |
→Związki korporacji i kartele: źródła/przypisy |
||
Linia 187: | Linia 187: | ||
Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z [[Polska Korporacja Akademicka Związek Akademików Gdańskich Wisła|K! ZAG Wisła]] z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz [[Aquilonia (korporacja akademicka)|PK!A Aquilonia]] z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.). |
Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z [[Polska Korporacja Akademicka Związek Akademików Gdańskich Wisła|K! ZAG Wisła]] z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz [[Aquilonia (korporacja akademicka)|PK!A Aquilonia]] z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.). |
||
Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: '''[[Chrobria|Chrobrią]]''' (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), '''Silesią''' oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu <ref>Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&</ref>, [[Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska|Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska]], [[Liga Morska i Kolonialna|Ligą Morską i Kolonialną]]. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska. |
Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: '''[[Chrobria|Chrobrią]]''' (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), '''Silesią''' oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu <ref>Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&</ref>, [[Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska|Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska]], [[Liga Morska i Kolonialna|Ligą Morską i Kolonialną]]. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim<ref>Księga pamiątkowa Akademickiego Koła Pomorskiego przy Uniwersytecie Poznańskim: dziesięć lat istnienia Akademickiego Koła Pomorskiego http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=70418&from=pubindex&dirids=3</ref> przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska. |
||
== Córki korporacyjne == |
== Córki korporacyjne == |
Wersja z 23:36, 10 maj 2008
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Libi%C5%A1any-Herb.jpg/270px-Libi%C5%A1any-Herb.jpg)
Korporacja Studentów Uniwersytetu Poznańskiego "Baltia" – powstała 7 grudnia 1921 r. w Poznaniu, jest to również data starszeństwa, czyli przyjęcia korporacji do Związku Polskich Korporacji Akademickich. Do założenia Baltii doszło z inicjatywy Jego Magnificencji Rektora Heliodora Święcickiego przez grono Filomatów Pomorskich[1], kontynuujących swe studia na Uniwersytecie Poznańskim. Członkowie korporacji Baltia byli w większości mieszkańcami Pomorza Gdańskiego, dzisiejszego województwa kujawsko-pomorskiego oraz Wielkopolski. Reaktywowana 15 czerwca 2002 r. w Poznaniu.
Insygnia i odznaki
Korporacja posiada własne zwyczaje, hymn, symbolikę, emblematy oraz sztandar (przedwojenny dotychczas nie odnaleziono).
Dewizą korporacji Baltia jest słynna paremia rzymska wywodzona z pism Cicerona: SALUS REI PUBLICAE SUPREMA LEX ESTO.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Banda.jpg/100px-Banda.jpg)
Cyrkiel – stylizowany monogram złożony z pierwszych liter wyrazów Baltia – B, łacińskiego zawołania Vivat, Crescat, Floreat – VCF (Niech Żyje, Wzrasta, Rozkwita) i wykrzyknika symbolizującego gotowość do obrony honoru, wierność swojej korporacji oraz zdolność do poświęceń.
Banda (szarfa) korporacji jest trójbarwna – wiśniowa, biała i złota. Symbolika: ofiarność i gotowość przelania krwi dla Ojczyzny – nieskazitelność charakteru, czystość idei i szczerość – przyjaźń i braterstwo. Są to barwy rycerskie, natomiast członkowie-kandydaci mają obowiązek nosić wiśniową szarfę (bandę) z białymi liniami zewnętrznymi. Barwy są noszone z prawego ramienia ku lewemu bokowi na znak satysfakcji orężnej udzielanej bronią białą (w przeciwym wypadku - prochową). Należy jednak zaznaczyć, że Baltia jako korporacja katolicka zajmowała stanowisko antyduelanckie, ale silnie wspierała Sądy Honorowe, jak i polubowne załatwianie sporów w postępowaniu honorowym. Znany jest jeden Baltus, który zginął na skutek pojedynku - Zbigniew Łbiński (zm. 19 II 1925r.), sprawa skończyła się procesem sądowym.
Dekiel – element stroju korporanta. Baltusi posiadają dekiel koloru wiśniowego z właściwą bandą barwiarza bądź fuksa wokół czapki. Na górze dekla wyhaftowany jest srebrną "bajerką" monogram stylizowany z pierwszych liter wyrazów Baltia – B przedstawiający różę wiatrów. Najbardziej doświadczony fuks (giermek) Baltii tzw. fuksmajor, na znak przewodniczenia w izbie giermków przyczepia do swojego dekla futro z lisiego ogona.
Litewka – strój korporanta, w Baltii litewka jest koloru wiśniowego, nosi się białe spodnie z lampasami oraz ciemny płaszcz z metalowym dodatkiem – matalową kotwicą.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Jerzy_Perzanowski.jpg/200px-Jerzy_Perzanowski.jpg)
Herb korporacji i Sztandar – opis sztandaru strony głównej: adamaszkowy płat wymiarów 100x120 cm. w kolorze wiśniowym. Na nim pośrodku centralnie umieszczony herb Korporacji. Herb stanowi tarcza o specyficznym kształcie, trójpolowa w barwach: wiśniowej, białej i złotej, ułożonych ukośnie od góry strony lewej ku dołowi strony prawej. W górnym polu wiśniowym, umieszczony po prawej stronie znak dawnej floty polskiej króla Władysława IV- tego t.j. łódź z wystającym z niej ramieniem, dzierżącym w ręku zakrzywiony miecz. Znak wykonany srebrnym sztychem. W polu środkowym białym umieszczony w środku cyrkiel korporacji, wykonany złotym sztychem. W polu dolnym złotym, umieszczona po lewej stronie kotwica z częścią liny okrętowej. Znak wykonany srebrnym sztychem. Tarcza herbowa otoczona jest splotem srebrnych liści akantu u góry ponadto znajduje się srebrny szyszak rycerski z pióropuszem trzech piór w kolorach wiśniowym, białym, złotym. U dołu tarczy – srebrna wstęga lekko sfalowana na niej data założenia korporacji: 7.XII.1921. Nad herbem u góry w półkolu wyszywany złotym sztychem literami (wersalikami) pierwsza część dewizy korporacji: Salus Rei Publicae, pod herbem u dołu w półkolu druga część dewizy: Suprema Lex Esto. Cały płat z trzech stron – góra, lewa, dół – obszyty jest frędzlami żółto złotymi. Opis sztandaru strony odwrotnej: adamaszkowy płat w kolorze bardzo jasnego ugru. Na nim wstęga wiśniowo-biała-złota, biegnąca z lewego narożnika w dół ku prawemu narożnikowi. Na wstędze w lewym narożniku u góry kolorowy wizerunek – Matki Boskiej Częstochowskiej – umieszczony na tarczy. W środku wstęgi centralnie wyszywany złotym sztychem cyrkiel korporacji. W trójkątnym prawym polu u góry, wyszyty złotym sztychem napis w dwóch rzędach wersalkami – Korporacja "Baltia" – w trójkątnym lewym polu u dołu dalszy ciąg napisu w dwóch rzędach – Uniwersytetu Poznańskiego. Głowicę drzewca sztandaru stanowi orzeł z rozpiętymi skrzydłami, zrywający się do lotu. Orzeł stoi na belce, na której froncie wytłoczony jest duży napis K! BALTIA, całość wykonana jest z metalu srebrnego. Sztandar uzupełniają dwie wstęgi, zawiązane dodatkowo na drzewcu sztandaru, między głowicą a płatem. Są to wstęgi skartelizowanych z K! Baltia korporacjami: K! Z.A.G. Wisła – Gdańsk, o barwach białej i amarantowej, oraz Korporacji Aquilonia – Warszawa, o barwach: wiśniowej, srebrnej, błękitnej.
Ideologia
Korporacja akademicka to męskie stowarzyszenie studentów i absolwentów danej uczelni bądź ośrodka akademickiego, posiada własną ideologię oraz cele statutowe, realizowane w przypadku K! Baltia, jako zakreślona od jej powstania misja: przygotowania swych członków przez współpracę w ścisłym gronie kolegów – przyjaciół do pracy obywatelskiej dla dobra Ojczyzny, a w szczególności krzewienie wśród społeczeństwa polskiego zamiłowania do morza; spolszczenie wybrzeża bałtyckiego; zabezpieczenie i rozszerzenie jego posiadania. Korporacja Baltia jest stowarzyszeniem apartyjnym, opartym na zasadach etyki katolickiej i tradycji narodowej.
- Statut Korporacji Akademickiej Baltia z 27 lutego 1938 roku w zakresie ideologii korporacyjnej odzwierciedla powszechne w Polskich Korporacjach Akademickich zasady ideowe polskiego ruchu korporacyjnego, zgodne z Statutem Organicznym będącym streszczeniem idei, celów i środków działania:
§ 3. [Deklaracja ideowa] Korporacja Baltia przyjmuje jako podstawę ideową następującą deklarację:
a) celem życia każdego korporanta jest praca dla Polski, dla Jej wielkości i potęgi. Dobro Narodu jest dla niego najwyższym prawem i drogowskazem postępowania;
b) pracę dla Polski pojmuje korporant jako pracę dla całego narodu. Przeciwstawia się on wszelkim prądom i dążeniom, które ponad interesy Narodu i Państwa, jako całości, wynosić pragną interesy osobiste, partyjne lub klasowe;
c) korporant zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa obcych żywiołów, które grozi zatraceniem przez Najjaśniejszą Rzeczpospolitą jednolitego charakteru narodowego. Wszędzie i zawsze staje w obronie polskości, zarówno w dziedzinie dóbr duchowych, jak i materialnych;
d) w korporacji panuje duch demokratyzmu, łączności braterskiej i równości. Korporant nie może wynosić się ponad innych z powodu swego urodzenia, majątku, stanowiska lub tytułu. Każdy Polak jest dla niego bratem.
Hymn
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/R%C4%99kopis.jpg/180px-R%C4%99kopis.jpg)
- Hymnem Korporacji Baltia jest Pieśń Baltii, czasem nazywany O Baltjo! lub Od morza jesteśmy. Autorem tekstu jest Protektor i Filister h.c. K! Baltia prof. Jan Kasprowicz, muzykę napisał młody barwiarz Baltii o wybitnym talencie muzycznym Aleksander Gronowicz (zm. 05.1926r.). Zapis nutowy po wojnie opracował muzykolog barwiarz Baltii Grzegorz Kardaś.[2]
Od morza jesteśmy, od morza! O Baltio! czas szpady swe wznieść
na źródła wspaniałej potęgi, na morza polskiego cześć!
Od morza jesteśmy, od morza, Od szumnych bałtyckich wód,
z świeżości ich siłę swą czerpie nasz polski, odwieczny ród.
Od morza jesteśmy, od morza! Od najcudniejszego z mórz, wyrósłszy u jego wybrzeży, każdy z nas wierny ich stróż. Od morza jesteśmy, od morza! Niech je w opiece ma Bóg! My w jego staniemy obronie, gdyby śmiał zbliżyć się wróg.
Od morza jesteśmy, od morza! Od jego przemożnych fal, już nasze je prują okręty, w szczęśliwą płynące dal... Od morza jesteśmy, od morza! O Baltio! my zastęp twój. Ruszymy, gdy będzie potrzeba, z wzniesioną tą szpadą w bój!
Ustrój korporacji, hierarchia, struktura
Członkostwo
W korporacji Baltia wyróżnia się następujące etapy członkostwa:
1. prokandydat, uczestniczy w zebraniach;
2. Fuks (niepełnoprawny członek) lub giermek (f., fuks);
3. Barwiarz, Komiliton lub Rycerz (kom., kom!, C!, Com!);
3.1. Senior (j.w.);
4. Filister (fil., F!, Fil!), przyjęty przez Koło Filistrów.
Władze w korporacji
A) zebranie członków rzeczywistych /konwent/ – najwyższa instancja prawodawcza, wykonawcza i sądowa,
B) zarząd korporacji /presidium/ składa się z prezesa, wiceprezesa i sekretarza
C) komisja rewizyjna
Admirał
Zaszczytną funkcją w korporacji jest admirał (olderman, marszałek, starosta), który pełni w korporacji funkcję wychowawczą i sprawuje opiekę nad ogółem członków-kandydatów. A. odpowiada za swoją działalność wprost przed konwentem, zasiada z urzędu na posiedzeniach prezydium z prawem głosu decydującego. Ex officio przewodniczy wydziałowi naukowo-wychowawczemu. W korporacjach pełni również rolę: strażnika praw konwentu; mistrza ceremonii na komerszach; obergospodarza kwatery czy prokuratora. Cele i zadania wychowawczo-ideowe realizowane w pracy admirała występują właściwie we wszystkich aspektach działalności i instytucjach korporacji.
Wydziały
A) naukowo-wychowawczy i B) sądowy
Urzędnicy
Przewodniczący i wiceprzewodniczący wydziału naukowo-wychowawczego, skarbnik, gospodarz, bibliotekarz, kronikarz, komisarz wakacyjny.
W korporacji występują agendy, komisje, referat, magister paucandi (nauczyciel szermierki), magister cantandi (nauczyciel śpiewu), oraz nadrzędne: duszpasterz i kurator korporacji.
Historia
Od powstania do wybuchu wojny
Korporacja Studentów Uniwerstytetu Poznańskiego "Baltia" powstała 7 grudnia 1921 r. w Poznaniu. Następnego dnia na prośbę korporacyjnej delegacji patronat nad korporacją Baltia obejmuje wybitny polski polityk – Protektor i pierwszy Filister honoris causa dr Roman Dmowski.
Baltia przed wojną liczyła łącznie ponad 300 członków oraz poczet 19 filistrów honoris causa, wśród nich na szczególną uwagę zasługują jej Protektorzy:
- prof. dr hab. Edward Taylor – kurator z ramienia senatu UP, jeden z najwybitniejszych ekonomistów, twórca prawa skarbowego na UP
- prof. dr hab. Jan Kasprowicz – autor hymnu Baltii, tłumacz, poeta, rektor
- gen. Józef Haller – bardzo aktywnie wspierający korporację, wieloletni członek Koła Filistrów, generał, polityk i wielki przyjaciel młodzieży
- ks. prałat Józef Prądzyński – duszpasterz K! Baltia i młodzieży akademickiej UP, wybitny działacz społeczny, niepodległościowy i narodowy, senator
Do pocztu honorowego zaliczały się osoby najbardziej zasłużone dla niepodległości oraz dobra Ojczyzny i Narodu, o wysokiej reputacji i ogromnym społecznym zaufaniu:
- dr Józef Wybicki – wnuk J.Wybickiego autora hymnu Polski, wybitny społecznik i działacz narodowy, pierwszy starosta Krajowy Pomorski województwa w Toruniu
- dr prawa Stefan Łaszewski – sędzia, działacz niepodległościowy, wiceprezes parlamentarnego Koła Pol. w Berlinie, działacz ZLN, pierwszy wojewoda pomorski w odrodzonej Polsce, potem prezes Najwyższego Trybunału Administracyjnego w Warszawie
- mec. Stefan Michałek – prezydent Torunia, wybitny adwokat
- Zygmunt Wasilewski – działacz narodowy, pisarz, dziennikarz, senator
- Władysław Jabłonowski – działacz Zet, wybitny działacz narodowy, poseł i senator, pisarz i krytyk
- ks. prałat Feliks Bolt – wybitny działacz społeczny i narodowy, senator
- Stanisław Kozicki – członek Komitetu Narodowego Polski w Paryżu, mianowany przez R. Dmowskiego sekretarz generalny delegacji polskiej na konferencję paryską zakończoną podpisaniem traktatu wersalskiego, poseł, tłumacz i pisarz historyczny
- Adam Czarliński – starosta powiatowy ziemi chełmińskiej na Pomorzu, następnie starosta powiatowy w Grudziądzu, wybitny działacz narodowy, po pierwszej wojnie światowej czynnie udzielał się ruchowi spółdzielczości rolniczej na Pomorzu
- prof. dr hab. Bohdan Wasiutyński – prawnik, publicysta, polityk, wybitny działacz narodowy i akademicki
- dr Paweł Ossowski – wybitny adwokat, Przew. Rady Wojew. SN na Pomorzu
- dr med. Kazimierz Karasiewicz – założyciel wielu powszechnie znanych organizacji, towarzystw i banków, przewodniczący Komisji Likwidacyjnej w Poznaniu
- dr med. Józef Szczepański – starosta Wąbrzeski, ceniony lekarz i działacz społeczny
- dr Kazimierz Bajoński – ekonomista, dyrektor banku Banku Przemysłowców w Poznaniu, wybitny działacz narodowy
- Tadeusz Janowski – radca Magistratu miasta Torunia
Pierwsze Prezydium ukonstytuowało się w następującym składzie:
- Prezes – Wacław Ciesielski
- I Vice Prezes – Stanisław Iwicki
- II Vice Prezes – Józef Karasiewicz
- Admirał – Piotr Chrosciński
- Sekretarz – Władysław Rogoziński
- Skarbnik – Franciszek Wegner
W skład pierwszego Konwentu Korporacji Baltia weszli: Kazimierz Balcerski, Zdzisław Gayda, Stanisław Pruski, Franciszek Roszak, Zygmunt Szwedowsk, Witold Kurowski, Wincenty Łącki, Marian Palicki, Stefan Janowski i Wacław Ziętek.
Wśród jej wychowanków można wymienić wiele osób zasłużonych dla nauki i społeczeństwa; Kościoła katolickiego, Pomorza, Narodu i Państwa Polskiego:
- lekarz prof. dr hab. Franciszek Raszeja
- prorektor prof. dr hab. med. Aleksander Radzymiński
- prof. dr hab. med. Leon Konkolewski
- lekarz i antropolog prof. dr hab. Kazimierz Stojałowski
- prof. dr hab. med. Alfons Wojewski
- adwokat prof. dr hab. Alfons Sergot
- farmaceuta prof. dr hab. Henryk Młodecki
- prezydent Torunia Leon Raszeja
- burmistrz miasta Starogard Gdański Albin Nitka
- starosta krajowy pomorski w Toruniu Wincenty Łącki
- członek Rady Naczelnej Polskiego Związku Zachodniego mec. Witold Kurowski
- założyciel Zrzeszenia Miłośników Kaszubszczyzny "Stanica" sędzia Władysław Kiedrowski
- znany działacz społeczny i kościoła w Bydgoszczy, adwokat Marian Smoczkiewicz
- działacz narodowy, prawnik por. Stanisław Szayna (autor statutu Baltii, współautor statutu ZPK!A w 1927 r., przycznił się do 3.kartelu Wisła-Aquilonia-Baltia)
- przywódca MW i SN w Poznaniu ppor. Franciszek Przytarski (red. Biuletynu Korporacyjnego ZPK!A, 1938 Prezes ZPK!A)
Wojna i okupacja hitlerowska
W czasach okupacji wielu baltusów brało udział w konspiracji i walce zbrojnej na jej najwyższych szczeblach:
- Fhc! Ksiądz Prałat Józef Prądzyński – Patron i współzałożyciel narodowo-katolickiej organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna"
- red. Wacław Ciesielski – członek kierownictwa organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna, współzałożyciel i członek kierownictwa pomorskiej organizacji konspiracyjnej "Grunwald", był jednocześnie oficerem organizacyjnym Komendy Pomorskiego Okręgu Związku Walki Zbrojnej. Pełnił obowiązki szefa Wydziału Organizacyjnego ZWZ na Pomorzu i pełnomocnika Delegatury Rządu na terenie Komendy Okręgu Pomorskiego;
- Stanisław Iwicki – 1939 jeden z kierowników konspiracyjnej organizacji “Grunwald”;
- Wiesław Jaroszewski – członek organizacji "Ojczyzna" i AK, emisariusz Biura Zach. Delegata Rządu na Kraj (prezes Baltii 1929/30)
- Alojzy Kasprowicz – uczestnik wojen 1920 i 1939, żołnierz oporu w czasie II wojny światowej, organizował ruch oporu w południowych powiatach woj. warszawskiego
- Alfons Wojewski – członek organizacji konspiracyjnych "Pomoc Polakom", "Polska Żyje" i "Tajna Organizacja Wojskowa Gryf Pomorski". W tej ostatniej Ppor. rez. lek. med. Alfons Wojewski do czasu aresztowania w 1943 r. pełnił funkcję Naczelnego Komendanta służby zdrowia;
- Stanisław Smoczkiewicz – członek ścisłego kierownictwa organizacji konspiracyjnej "Ojczyzna"; członek Tajnej Organizacji Wojskowej "Gryf Pomorski", w lipcu 1940 roku został zastępcą dyrektora Biura Delegatury Rządu dla ziem wcielonych do Rzeszy i kierownikiem Wydziału Organizacyjnego;
- kpt. Jerzy Żuralski – oficer VI Oddziału Sztabu NW w Londynie, w końcu VIII 1945 przybył jako kurier z Londynu do Polski. Uczestniczył w spotkaniu konspiracyjnym, w czasie, którego złożył prezesowi Obszaru Zachodniego WiN płk Janowi Szczurkowi sprawozdanie z sytuacji za granicą. 26 X 1945 w Warszawie bierze udział w spotkaniu z szefem sztabu I ZG WiN ppłk Tadeuszem Jachimkiem i Emilią Malessą „Marcysią”, na którym „Marcysia” referowała sprawę wyrobienia kurierom dokumentów na wyjazd za granicę. Zatrzymany przez funkcjonariuszy MBP i uwięziony.
Okres powojenny
Korporacja Baltia posiada bogatą historię powojenną. Pomimo, że niektórzy baltusi kontynuowali działalność patriotyczną czy naukową poza granicami Polski, to wielu przeżyło wojnę i bardzo owocnie poświęcało się na rzecz nauki w Polsce. W latach 70. i 80. regularnie organizowano uroczyste komersze i spotkania. Filistrzy Baltii: Józef Wojciechowski, Marian Palicki, Marcjan Bielecki, Alfons Wojciechowski, Bronisław Zygfryd Nowicki, Stanisław Dzięgielewski i Witold Radomski w latach 80. wydali księgę pamiątkową "Od morza jesteśmy... Baltia KSUP 1921-1939" oraz pozostawili nagrania, brali udział w odsłonięciu korporacyjnych tablic pamiątkowych przy kościele OO. Dominikanów w Poznaniu oraz pomnika Romana Dmowskiego w Chludowie.
Powrót na uczelnie
Dla reaktywacji K! Baltia w 2002 r. oraz całego poznańskiego ruchu korporacyjnego zasłużyli się filistrzy seniorzy Baltii: śp. Fil! Lech Złotowicz (c.1930) i Fil! dr Bolesław Skrzypczak (c.1939) wieloletni prezes Stowarzyszenia Filistrów Poznańskich Korporacji Akademickich. Reaktywowana korporacja skupia studentów i absolwentów kilku wyższych szkół w Poznaniu. Baltia kontynuuje założenia programowe przedwojennych korporacji akademickich: wychowania młodzieży w duchu chrześcijańskim, a właściwie katolicko-narodowym; przywiązania i pracy dla Ojczyzny; szacunku wobec prawa; wyrobienia poczucia honoru i postępowania honorowego; samokształcenia w duchu patriotycznym; przyjaźni i braterstwa. Korporacja w tym celu czuwa nad postępowaniem członków; posiada własne korporacyjne urządzenia i bibliotekę; organizuje spotkania dla kandydatów, naukowe, dydaktyczne i towarzyskie; wydaje własne pismo i organizuje wystawy. Na poważniejsze uroczystości korporacji Baltia składają się: Komersz rocznicowy organizowany w grudniu oraz Komersz z okazji poświęcenia sztandaru tzw. majowy.
Związki korporacji i kartele
Korporacja jest członkiem dwóch związków stowarzyszeń, są to: Związek Polskich Korporacji Akademickich (ZPKA) oraz Poznańskie Koło Międzykorporacyjne.
Baltia jest związana przedwojennymi wieczystymi kartelami z K! ZAG Wisła z Gdańska (od 17 maja 1924 r.) oraz PK!A Aquilonia z Warszawy (od 12 lutego 1925 r.).
Korporacja Baltia utrzymywała szczególnie przyjacielskie stosunki z miejscowymi korporacjami jak: Chrobrią (reaktywowana razem z Baltią w 2002 roku), Silesią oraz z swoimi córkami korporacyjnymi, Laconią i Filomatią Posnaniensis. Bliskie i serdeczne kontakty zaistniały z korporacjami: Lechia, Masovia, Corona (jej członkiem był syn naszego Fhc gen. J. Hallera), Helionią oraz lwowską korporacją Leopolią. Równie bliskie stosunki łączyły ją z chrześcijańską korporacją Pomerania, Konfraternią Artystów w Toruniu [3], Związkiem Akademickim Młodzież Wszechpolska, Ligą Morską i Kolonialną. Baltia przewodziła w Akademickim Kole Pomorskim[4] przy Uniwersytecie Poznańskim i Związku Akademickim Młodzież Wszechpolska.
Córki korporacyjne
Przy Baltii kandydowały następujące korporacje:
Laconia -
data starszeństwa: 12 grudnia 1927 rok;
barwy: zielona - amarantowa - złota;
siedziba: Poznań;
dewiza: Tibi et Gloriae Tuae Patria (Dla Ciebie i Twej chwały - Ojczyzno),
Filomatia Posnaniensis - data starszeństwa: 17 marca 1927 r. /wg. Historii Baltii - 12.VI.1930r./ sprawujące z polecenia Poznańskiego Koła Międzykorporacyjnego patronat Prezydium K! Baltia dokonało uroczystego nałożenia barw Korporacji FP/; barwy: I. heliotropowa - biała - karmazynowa (do 1935 r.) II. granatowa - czerwona - złota (po 1935 r. przyjęte od K! Quiritia, zał. w 1925 r. w Poznaniu, z którą łączy się przyjmując barwy, drugi herb i datę starszeństwa Quiritii, nazwa K! pozostaje bez zmian); siedziba: Poznań; dewiza: Ojczyzna, Nauka, Cnota.
Filistrem honoris causa Filomatii Posnaniensis był polski działacz polityczny, adwokat Stanisław Celichowski.
Bibliografia
- Maciej Konarski, Uroczystość LXXXV-lecia powstania Polskiej Korporacji Akademickiej Baltia, "Korporant Polski. Czasopismo polskich korporantów", nr 1 (1), 2006/2007
- Maciej Konarski, Sprawozdanie z działalności K! Baltia, "Korporant Polski. Czasopismo polskich korporantów", nr 1 (2), 2007/2008
- Maciej Konarski, Tradycja, władza kulturowa, polityka – w Wielkopolsce i nie tylko, Portal opiniotwórczy Myśl.pl, 2.04.2008.
- Od morza jesteśmy, od morza: Historia Baltii K.S.U.P. 1921-1939 Poznań, 142s. 1980r.
- Od morza jesteśmy, od morza: Powszechnej Wystawie Krajowej zeszyt ten poświęca/Baltia, 1929r., 31s.
- W XV rocznicę Broszura okolicznościowa 1921-1936, 24s.
- Sprawozdanie roczne z działalności K.S.U.P. Baltia (1923-1938)
- Daniel Pater, Patryk Tomaszewski; Od morza jesteśmy... Świadomości pomorskiej w myśli i działalności akademickiego ruchu korporacyjnego w Polsce w czasach II Rzeczypospolitej. Interdyscyplinarne Koło Naukowe Doktorantów UMK. Toruń 2006. ss. 147.
- Kronika Miasta Poznania, Święci poznańscy i wielkopolscy, z.3-4, 1994r. Tekst: Aleksandry Smoczkiewiczowej "Wspomnienia o korporacjach akademickich", s.491-507
- Artykuły z gazet: Słowo Pomorskie, Kurier Poznański, Awangarda, Biuletyn Korporacyjny
- liczne pozycje zgromadzone przez Archiwum i Muzeum Korporacji Akademickiej Baltia
Ciekawostki
- Utwór hymniczy "Od morza jesteśmy", czyli Pieśń Baltii (O Baltjo) napisany przez Filistra h.c. Korporacji Baltia Jana Kasprowicza i dedykowany Baltii, wykorzystał w swojej twórczości Fhc! Feliks Nowowiejski (Surma, Pomerania).
- Rękopis Pieśni Baltii zagubiła Księgarnia Św. Wojciecha, której to Korporacja Baltia wytoczyła proces sądowy.
- ↑ Maciej Konarski, Historia Korporacji Baltia (fragment), www.baltia.pl "Generalnie rzecz ujmując wszystkie Polskie Korporacje Akademickie wywodzą się od tej pierwszej, najstarszej - Konwentu Polonia (1828) i jej licznych ekspozytur. Korporacja Baltia pośrednio też jest spokrewniona z K! Polonia w Genewie, której przewodniczył nasz Fhc! Władysław Jabłonowski (bratanek Aleksandra z Konwentu Polonia, członka PAU i powstańca styczniowego) w latach 1888- 1890. Pozostali Filistrzy hc (o ile wcześniej nie działali w korporacjach) przewodziła Filomatom, akademickiemu Związkowi Młodzieży Polskiej ZET, TTZ etc. Oto przykłady działalności Filistrów hc Baltii w tajnych organizacjach młodzieży: Władysław Jabłonowski w okresie studiów w Szwajcarii nawiązał kontakt m.in. z Teodorem Tomaszem Jeżem i Georgijem Plechanowem, od 1888 należał do Związku Młodzieży Polskiej "Zet"; X. Józef Prądzyński (Chełmno 1896-98 zastępca przewodniczącego koła Towarzystwo Filomatów) był skazany w procesie toruńskim filomatów w 1901; prof. Stefan Łaszewski Chełmno (okres 1839-1901) 1879-82 koło Tomasz Zan, koło Mickiewicz, Prezes koła Towarzystwo Filomatów; Patron Baltii Prezes dr Roman Dmowski w 1888 został członkiem warszawskiego koła organizacji młodzieży patriotycznej "Zet", a potem "starszym" Koła Braterskiego "Zet-u"; dr Paweł Ossowski TF 1897-1900 Chełmno (okres 1839-1901), X. Feliks Bolt 1880 TF Chełmno, dr Józef Wybicki TF, sen. Stanisław Kozicki ZET etc. Założyciele, pierwsze pokolenie członków i pierwszy zarząd (prezydium) Baltii w większości należeli lub sprawowali kierownicze stanowiska w związkach filomackich, Filomatów Pomorskich: pierwszy Prezes red. Wacław Ciesielski - wchodził w skład Zarządu TTZ w Chełmnie, należeli m.in. Leon i Franciszek Raszeja, Jan Baumgart; organizator, przewodniczący i kwatermistrz (udostępniał własną stancję) koła TTZ w Świeciu 1917-20 Marian Palicki (członek pierwszego czynnego konwentu) zorganizował uroczystość obchodu Kont. 3-Maja, na którym referat wygłosił Władysław Rogoziński (pierwszy sekretarz Baltii) prezes TTZ w Chełmnie; Wincenty Mazurkiewicz - przewodniczący TTZ w Świeciu, rodzina Kurowskich [Witold] i Łąckich [Wincenty] (pierwsze prezydium/konwentowicze) - kierownictwo filomackiego Towarzystwa Tomasza Zana w Starogardzie; Józef Karasiewicz (pierwszy II-gi Vice-Prezes Baltii) wchodził w skład Komitetu kierującego pracami TTZ na całe Pomorze jako bibliotekarz; Alfons Sergot przewodniczący i Alojzy Kasprowicz TTZ Lubawa; Konkolewscy, Stojałowscy (TTZ Toruń); Jerzy Żuralski i Błędzki(?) (Towarzystwo Filaretów gdańskich) - pomocy i poparcia moralnego udzielił filaretom dr Józef Wybicki (fhc); Leon Ossowski Brodnica (okres od 1873-1901) 1894 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim); Stanisław Dzięgielewski TTZ 1914-20 (koło filomackie na Pomorzu Gdańskim) etc."
- ↑ Grzegorz Kardaś (1909-—1988), pianista, kompozytor, kierownik muzyczny scen bydgoskich (pseudo. Grzela), współpracownik kompozytora (komilitona z Baltii) Stanisława Dzięgielewskiego. Kardaś zamieścił zapis nutowy w Księdze Baltii, której był jednym z redaktorów: "Od morza jesteśmy od morza" - Historia Baltii Korporacji Studentów Uniwersytetu Poznańskiego 1921-1939. Jego wykonanie hymnu Baltii na pianinie zostało ultrwalone za pomocą taśmy magnetofonowej.
- ↑ Zobacz strona 92 i 93 Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, z. 3 (28), 1968 http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=19933&from=&dirids=1 Konfraternia Artystów w Toruniu http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=9778&from=publication&
- ↑ Księga pamiątkowa Akademickiego Koła Pomorskiego przy Uniwersytecie Poznańskim: dziesięć lat istnienia Akademickiego Koła Pomorskiego http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=70418&from=pubindex&dirids=3