Łętowski

Łętowski

Łętowski II

Łętowski III

Łętowski IIIa

Łętowski (Landten, Landtow, Lantosch, Lantoske, Lantow, Ostrzew odmienny) – kaszubski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta odmiana herbu Ostrzew.

Opis herbu

Herb znany był w przynajmniej czterech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego:

Łętowski I (Landten, Landtow, Lantosch, Lantoske, Lantow, Ostrzew odmienny): Na tarczy dwudzielnej w pas w polu górnym, srebrnym, pas błękitny, w polu dolnym, czerwonym, pół wilka czarnego z językiem czerwonym wyskakującego zza takiejż ostrzewi. Klejnot: nad hełmem w koronie trzy pióra strusie, srebrne, błękitne i czerwone. Labry z prawej błękitne, z lewej czerwone, podbite srebrem.

Łętowski II (Lantosch): W polu pas, zza którego pół wilka wspiętego. Klejnot: nad hełmem bez korony trzy pióra strusie. Labry nieznanej barwy.

Łętowski III (Lantosch, Lantow): W polu złotym ostrzew czarny z jednym sękiem z prawej i dwoma z lewej, za nim wilk biegnący szary. Klejnot: nad hełmem w koronie trzy liście lipy zielone na łodyżkach w wachlarz. Labry czarne, podbite złotem.

Łętowski IIIa (Lantow): W polu złotym u podstawy z lewej ostrzew naturalny w skos lewy, zza którego pół wilka wyskakującego, szarego. U szczytu ostrzewi gałąź bezlistna, rozgałęziająca się na trzy. Klejnot: nad hełmem bez korony trzy pióra strusie. Labry czarne, podbite srebrem.

Najwcześniejsze wzmianki

Najwcześniejszym wystąpieniem tego herbu były dwa wizerunki na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 (wariant podstawowy, jako Lantosche, wariant IIIa jako Lantowen). Wszystkie warianty wymienia Bagmihl (Pommershes Wappenbuch). Warianty I-III podawane są przez Nowego Siebmachera i Ostrowskiego (Księga herbowa rodów polskich). Ledebur (Adelslexikon der preussichen Monarchie von...) zna tylko wariant podstawowy.

Rodzina Łętowskich

Istniały dwie rodziny tego nazwiska na Kaszubach. Pierwsza, używająca herbu Niezgoda, albo własnego, mieszkała w ziemi puckiej. Rodzina używająca herbu Łętowski mieszkała w ziemi lęborskiej. Nazwisko jej pochodzi od wsi Łętowo. Podejrzewa się, że rodzina ta wywodzi się z rodu rycerskiego Kunostowiczów, wówczas zwierzę w herbie byłoby nie wilkiem, ale raczej kuną, a herb herbem mówiącym. Kuny w herbie używała inna domniemana gałąź Kunostowiczów, Przebendowscy. Rodzina Kunostowiczów dzierżyła Łętowo w XIV wieku i przybrała od niego nazwisko von Lantow albo po prostu Lantosch, później także Łętowski. Nazwisko to, w formie Lantaski, wymieniane jest w 1523. Rodzina oprócz gniazdowej wsi posiadała też działy w miejscowościach: Świchowo, Zwartowo, Bożepole, gdzie uzyskiwali potwierdzenia lenn w latach 1547, 1575, 1608, 1618. Kolejne wzmianki o członkach rodu pochodzą z lat 1547 (Mikołaj Lantosz z synami Janem, Piotrem i Świętoszem), 1583 (Świętosz był wówczas ławnikiem sądu ziemskiego w Lęborku), 1555, 1583 (Asmus von Lantow), 1648 (Asmus Łentowski), 1658 (Asmus, Barthol Lantawen), 1682 (Peter, Asmus, Jacob von Lantosch), 1688 (Barthol Lantosch), 1715 (Christoph Lantosch). Ostatnim z rodu był Michael Ernst von Lantosch, który zmarł bezdzietnie w 1742. Podobnego do Łętowskich herbu używali Rybińscy, być może również oni pochodzą od Kunostowiczów, a przez to są spokrewnieni z Łętowskimi.

Herbowni

Łętowski (Landten, Landtow, Lantosch, Lantoske, Lantow). Rodzinę niekiedy wymieniano z nazwiskiem podwójnym, Lantosch-Gonsiorowski, Pragert przypuszcza, że błędnie. Inne nazwisko podwójne, Lantosch-Kenstonowski, albo Konstonofski, będące być może reminescencją dawnego nazwiska Kunostowicz, jest bardziej prawdopodobne.

Łętowscy z ziemi puckiej używali herbu Niezgoda albo Łętowski IV.

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. BiT, 2007, s. 123-124, 267. ISBN 978-83-924425-9-2.

Linki zewnętrzne

• Herb Łętowski I z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla