Śliwokrzew amerykański

Śliwokrzew amerykański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	śliwokrzew
Gatunek	śliwokrzew amerykański
	Nazwa systematyczna
	Oemleria cerasiformis (Torr. & A.Gray ex Hook. & Arn.) J.W.Landon; Taxon 24: 200 (1975)
Synonimy
	Exochorda davidiana Baill.; Nuttallia davidiana (Baill.) Baill.; Osmaronia bracteosa Greene; Osmaronia cerasiformis (Torr. & A.Gray ex Hook. & Arn.) Greene; Osmaronia demissa Greene; Osmaronia laurina Greene; Osmaronia obtusa Greene; Osmaronia padiformis Greene;
	Exochorda davidiana Baill.; Nuttallia davidiana (Baill.) Baill.; Osmaronia bracteosa Greene; Osmaronia cerasiformis (Torr. & A.Gray ex Hook. & Arn.) Greene; Osmaronia demissa Greene; Osmaronia laurina Greene; Osmaronia obtusa Greene; Osmaronia padiformis Greene;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Śliwokrzew amerykański (Oemleria cerasiformis) – gatunek roślin z rodziny różowatych, reprezentujący monotypowy rodzaj śliwokrzew Oemleria. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej między Kolumbią Brytyjską na północy i Kalifornią na południu^[3], od wybrzeża Oceanu Spokojnego po zachodnie stoki Gór Kaskadowych i Sierra Nevada^[5]. Rośnie w chaparralu, w świetlistych lasach, nad strumieniami, na przydrożach i w kanionach. Na obszarach górskich sięga do wysokości 1900 m n.p.m.^[6] Bywa uprawiany jako roślina ozdobna dla wczesnego kwitnienia (kwitnie od lutego do kwietnia^[6]) i migdałowej woni kwitnących kwiatów^[7]. Polecany do nasadzeń także w Polsce (jest dostatecznie mrozoodporny)^[8]. Owoce są jadalne (tylko w pełni dojrzałe przestają być kwaśne), ale z powodu zawartości niewielkich ilości cyjanowodoru nie zaleca się spożywania ich dużej ilości. Owoce chętnie spożywane są przez zwierzęta – ptaki, wiewiórki, lisy, kojoty i niedźwiedzie^[5].

Naukowa nazwa rodzajowa upamiętnia niemiecko-amerykańskiego przyrodnika i farmaceutę – Augustusa Gottlieba Oemlera (1774–1852)^[9]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew, czasem rosnący w formie niskiego drzewa, osiąga 1,5–6 m wysokości. Pędy łukowato wygięte, rzadko pojedyncze, zwykle od kilku do 20^[9], z odrostami^[7]. Nagie, bez cierni, zróżnicowane na długo- i krótkopędy^[9].
Liście: Sezonowe, skrętoległe^[7], pojedyncze, ogonkowe, wsparte odpadającymi przylistkami, które są równowąskie i całobrzegie^[9]. Blaszka lancetowato eliptyczna, całobrzega, długości 5–10 cm, rzadko do 15 cm, od spodu czasem delikatnie owłosiona, z wierzchu naga^[9]. Jesienią liście przebarwiają się na żółto^[5].
Kwiaty: Skupione po 5–10 w zwisające grona wyrastające w kątach liści. Kwiaty są zwykle jednopłciowe, rzadziej obupłciowe (rośliny zwykle są dwupienne). Hypancjum stożkowate do dzwonkowatego o średnicy do 5 mm, nagie lub owłosione. Działek kielicha jest 5, są trójkątne, rozpostarte w kwiatach męskich i wzniesione w żeńskich. Płatków korony jest 5, eliptycznojajowatych, barwy zielonkawobiałej. Pręcików jest 15 w trzech okółkach, krótszych od płatków (w kwiatach żeńskich wykształcone są jako prątniczki). Zalążnia tworzona jest przez zwykle 5 wolnych i nagich owocolistków, każdy z dwoma zalążkami. Szyjek słupka jest 5^[9].
Owoce: Zbiorowe, tworzone przez 2–5 jednonasiennych pestkowców. Owoce są eliptycznojajowate, osiągają 5–15 mm długości i są fioletowoczarne^[9].

Kwiaty
Owoce
Liście

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj śliwokrzew Oemleria Reichenbach, Deut. Bot. Herb.-Buch, syn. red. 236. 1841^[9]. Należy do rodziny różowatych Rosaceae i podrodziny Amygdaloideae. Pozycja systematyczna w jej obrębie była przez długi czas sporna, sytuowany był raz bliżej plemienia Amygdaleae, raz Maleae. Ostatecznie badania molekularne wskazały na bliskie pokrewieństwo z rodzajami prinsepia Prinsepia i obiela Exochorda, wraz z którymi tworzy plemię Osmaronieae, siostrzane względem plemienia Kerrieae. Oba te plemiona z kolei zajmują pozycję między Amygdaleae i Maleae^[9].

Uprawa[edytuj | edytuj kod]

Najlepiej rośnie w miejscach nasłonecznionych i osłoniętych od wiatrów, na glebach świeżych. Może być rozmnażany wegetatywnie przez odkłady płaskie lub podział krzewów. W przypadku rozmnażania z nasion (dla ich zawiązania należy uprawiać okazy męskie i żeńskie) trzeba je przed siewem stratyfikować w piasku. Siać należy nasiona wiosną do inspektów lub pojemników w szklarniach^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Oemleria cerasiformis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-06].
↑ Oemleria cerasiformis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Oemleria cerasiformis. [w:] Gardening Help [on-line]. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2022-01-06].
↑ ^a ^b Oemleria cerasiformis. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-06].
↑ ^a ^b ^c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 270. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 341. ISBN 83-01-13434-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ William J. Hess: Oemleria Reichenbach. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-06].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).

[powo-3] Oemleria cerasiformis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-06].

[iucn-4] Oemleria cerasiformis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[miss-5] Oemleria cerasiformis. [w:] Gardening Help [on-line]. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2022-01-06].

[gat_amer-6] Oemleria cerasiformis. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-06].

[philips-7] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 270. ISBN 0-333-73003-8.

[Hrynkiewicz-Sudnik-2001-8] Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz: Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 341. ISBN 83-01-13434-8.

[america-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ William J. Hess: Oemleria Reichenbach. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-06].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]