Żerniki (powiat jędrzejowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żerniki
wieś
Ilustracja
Rzeka Nida w okolicach wsi Żerniki.
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

jędrzejowski

Gmina

Sobków

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

28-305[2]

Tablice rejestracyjne

TJE

SIMC

0270774

Położenie na mapie gminy Sobków
Mapa konturowa gminy Sobków, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Żerniki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Żerniki”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Żerniki”
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego
Mapa konturowa powiatu jędrzejowskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Żerniki”
Ziemia50°45′18″N 20°24′12″E/50,755000 20,403333[1]

Żernikiwieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków[3].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Wieś usytuowana jest na terenie pagórkowatym nad Białą i Czarną Nidą. Nazwa wsi pochodzi od słowa „żyrdniki”, określającego ludność służebną księcia. W pierwszej połowie XV w. wieś należała do rodziny Rejów herbu Oksa. Obecnie[kiedy?] wieś liczy ok. 300 mieszkańców w 86 domach. W miejscowości znajduje się kaplica, wymurowana w XIX w., remontowana około 1980 r. Na uwagę zasługuje również obelisk wystawiony z czerwonego piaskowca zwieńczony żelaznym krzyżem wraz z towarzyszącymi mu dwoma kamiennymi krzyżami monolitowymi. Krzyże te określane są najczęściej jako tzw. krzyże pokutne. Przypuszczenie to nie ma oparcia w żadnych dowodach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, są krzyżami pokutnymi[4], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takiego krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Ta ostatnia legenda stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako pewna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźna hipoteza bez żadnych bezpośrednich dowodów.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163752
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1645 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-04-16].
  4. Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010.