Mokrsko Górne
Na mapach: 
50°41′22″N 20°26′08″E/50,689444 20,435556
50°41′22″N 20°26′08″E/50,689444 20,435556| wieś | |
 Ruiny zamku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
182[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-305[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0270509[4] |
Położenie na mapie gminy Sobków  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
| 50°41′22″N 20°26′08″E/50,689444 20,435556[1]
| |
Mokrsko Górne – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Sobków[4][5], na prawym brzegu Nidy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XV w. wraz z sąsiednim Mokrskiem Dolnym wieś była własnością kanonika krakowskiego Dziewisza. W XVI w. wojewoda krakowski Piotr Kmita wzniósł tu lub przebudował dawniejszy zamek w stylu gotyckim z elementami renesansowymi.
Według spisu z 1827 r. Mokrsko Górne miało 22 domy i 116 mieszkańców[6].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Ruiny późnogotyckiego zamku wzniesionego w latach 1519–1526 przez marszałka wielkiego koronnego Piotra Kmitę. Jednak w źródle z 1428 r. wspomniano o superiori castro in silva iacente dicto wulgariter[7], a więc już wcześniej, tj. w czasach Andrzeja Mokrskiego, musiała tu istnieć siedziba obronna. Zamek Mokrsko był rozbudowywany pod koniec XVI i w XVII wieku. W XVIII w. popadł w ruinę. Zbudowany był na planie zbliżonym do prostokąta. W jego zachodniej części znajdował się budynek mieszkalny o czterech kondygnacjach oraz 300 m² powierzchni. Na najwyższej kondygnacji znajdowały się prawdopodobnie sale reprezentacyjne. W południowej części zamku ulokowana była wieża bramna. Dziedziniec otoczony był murem obronnym z gankiem straży ze strzelnicami i miał powierzchnię ok. 750 m². Zamek otoczony był fosą. Ruiny zamku wraz z otaczającym je terenem zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.157/1-2 z 4.06.1947 i z 8.05.1971)[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82812
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6-7 [dostęp 2022-03-02]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 793 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-08-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-08-05].
- ↑ Mokrsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 634.
- ↑ W akcie erekcji 11 maja 1428 r. przez Zbigniewa Oleśnickiego ołtarza Najświętszej Marii Panny w katedrze na Wawelu, fundacji Dziwisza z Pacanowa, prepozyta skalbmierskiego. Por. Zbiór dokumentów katedry i diecezji krakowskiej, cz. II, Lata 1416–1450, wyd. S. Kuraś, Lublin 1973 (Materiały do dziejów Kościoła w Polsce, t. 4), ss. 134 i 135
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 11 [dostęp 2015-10-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bohdan Guerquin, Zamki w Polsce, Krzysztof Racinowski (ilustr.), Warszawa: „Arkady”, 1984, ISBN 83-213-3239-0, OCLC 835911338.
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880, Tom VI, s. 634
- Adam Miłobędzki, Zamek w Mokrsku Górnym i niektóre problemy małopolskiej architektury XV i XVI w., Biuletyn Historii Sztuki, t. 21, 1959, nr 1, ss. 30–51
| powiat buski[A] |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| powiat jędrzejowski |
| ||||||
| powiat kazimierski |
| ||||||
| powiat kielecki, Kielce |
| ||||||
| powiat konecki |
| ||||||
| powiat opatowski |
| ||||||
| powiat ostrowiecki |
| ||||||
| powiat pińczowski |
| ||||||
| powiat sandomierski |
| ||||||
| powiat skarżyski |
| ||||||
| powiat starachowicki |
| ||||||
| powiat staszowski |
| ||||||
| powiat włoszczowski |
|
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Integralne części wsi |
|
