Żyglinek
50°29′49″N 18°56′24″E/50,496958 18,939922| część miasta Miasteczka Śląskiego | |
 Ulica Śląska w Żyglinku (2008) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Miasteczka Śląskiego |
1973–75 i od 1994 |
| SIMC |
0944110 |
| Populacja (1931) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
| Kod pocztowy |
42-610 Miasteczko Śląskie[1] |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
Położenie na mapie Miasteczka Śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
| 50°29′49″N 18°56′24″E/50,496958 18,939922
| |
Żyglinek (niem. Klein Zyglin; dawn. Cyglin Mały[2], Żyglin Mały[3]) – część miasta Miasteczko Śląskie położona w województwie śląskim w powiecie tarnogórskim w gminie Miasteczko Śląskie[4][5].
Leży w środkowej części geometrycznego zasięgu miasta, u zbiegu ulic Wyciślika i Karpackiej, z centrum przy skrzyżowaniu tych dróg, przy kapliczce.
Wraz z położonym na południe od niego Żyglinem (niem. Groß Zyglin) tworzy sołectwo Żyglin-Żyglinek, liczące w 2019 roku 1746 mieszkańców[6].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miejscowości pochodzi od słowa „żglić”, „żeglić”, tzn. wytapiać rudy żelaza. Według historyka Nehringa Żyglin zapisywano pierwotnie jako Sceglino, co w tłumaczeniu oznacza osadę samotnego człowieka wytapiającego rudę żelaza, a miejscowość miała istnieć już w 1065 roku. Podczas okupacji niemieckiej (1939–1945) Żyglinka na Zügelwalde, czego jednak nie wprowadzono w życie[7].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Historycznie leży w większości na Górnym Śląsku. Od 1742 Cyglin Mały należał do powiatu bytomskiego; posiadał własną cegielnię Bagno[2]. Od 1922 w Polsce i województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim[8]. W 1931 roku liczył 607 mieszkańców[9].
Początkowo istniały zarówno gmina jednostkowa, jak i obszar dworski Żyglinek. Obszar dworski zniesiono 1 października 1924, włączając go do gmin Żyglinek, Żyglin i Miasteczko[3]. 1 grudnia 1945 zniesiono także gminę Żyglin, włączając ją do nowo utworzonej zbiorowej gminy Żyglin w województwie śląskim[10], liczącej w 1946 roku 2004 mieszkańców[11]. W wykazach opartych na stanie administracyjnym po 1946 roku gmina Żyglin już nie występuje[12][13], a Żyglinek stanowi odtąd jedną z pięciu gromad zbiorowej gminy Miasteczko Śląskie[14].
W związku z reorganizacją administracji wiejskiej jesienią 1954, Żyglinek wszedł w skład nowej gromady Żyglin[15], której stał się siedzibą[16].
1 stycznia 1973 włączono go do miasta Miasteczko Śląskie[17], a 27 maja 1975 wraz z nim do Tarnowskich Gór[18]. Od 30 grudnia 1994 ponownie w granicach usamodzielnionego Miasteczka Śląskiego[19].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- spichlerz dworski z 1795 r., ul. ks. Wyciślika 57
- kaplica Matki Bożej, ul. ks. Wyciślika
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 772 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Cyglin Mały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 722.
- ↑ a b Dz.U. Śl. 1924 Nr 21, poz. 86.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ Nasze Miasto.
- ↑ Landkreis Beuthen-Tarnowitz.
- ↑ Dz.U.Śl. 1922 nr 13, poz. 43.
- ↑ Skorowidz gmin Rzeczypospolitej Polskiej: ludność i budynki oraz powierzchnia ogólna i użytki rolne: na podstawie tymczasowych wyników drugiego powszechnego spisu ludności z dn. 9.XII 1931 r. Cz. 2, Województwa zachodnie / Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej.
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu tarnogórskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 456).
- ↑ GUS (1947). Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14 II 1946 r., Warszawa: GUS.
- ↑ Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
- ↑ Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948.
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
- ↑ (Z wyłączeniem niektórych parceli obrębów: Żyglinek (z kart 4 i 5), Wymysłów (z kart 1 i 2) i Nadleśnictwo Pniowiec (z kart 7 i 8)).
- ↑ Uchwała Nr 23/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu tarnogórskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54).
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88.
- ↑ Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cyglin Mały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 722.
