Żyglin-Żyglinek
50°29′29″N 18°56′46″E/50,491528 18,946056| Sołectwo Miasteczka Śląskiego | |
 Centrum Żyglina, kościół i pomnik (2021) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Miasteczka Śląskiego |
1973–75 i od 1994 |
| Sołtys |
Piotr Musialik |
| Powierzchnia |
14,6989[1] km² |
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
116,64 os./km² |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
| Kod pocztowy |
42-610 |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
Położenie na mapie Miasteczka Śląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
| 50°29′29″N 18°56′46″E/50,491528 18,946056
| |
Żyglin-Żyglinek – sołectwo (do 2021 dzielnica) Miasteczka Śląskiego[1].
W skład sołectwa wchodzą dwie miejscowości (wsie): Żyglin oraz Żyglinek.
W latach 1973–1975 i od 30 grudnia 1994 w granicach Miasteczko Śląskiego. W latach 1975–1994 w granicach Tarnowskich Gór.
Nazwy[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości Żyglin pochodzi od słowa „żglić”, „żeglić”, tzn. wytapiać rudy żelaza. Według historyka Nehringa Żyglin zapisywano pierwotnie jako Sceglino, co w tłumaczeniu oznacza osadę samotnego człowieka wytapiającego rudę żelaza, a miejscowość miała istnieć już w 1065 roku.
Podczas okupacji niemieckiej (1939–1945) planowano zmienić nazwy Żyglina na Zügeln, a Żyglinka na Zügelwalde, czego jednak nie wprowadzono w życie. Stacja kolei normalnotorowej w Żyglinie w latach 1942–1945 nazywała się Großbirken[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Żyglin[edytuj | edytuj kod]
(niem. Groß Zyglin)
Według legendy, podczas najazdu Mongołów na Śląsk w 1241 roku, w miejscowych lasach skutecznie ukryli się i zostali gościnnie przyjęci przez miejscową ludność trzej, bliżej nie zidentyfikowani książęta śląscy. Wdzięczni za ocalenie przed tatarską nawałą ufundowali w kilka lat później w 1253 roku kościół. Obecnie nie ma już po nim śladu. O obecnym kościele pisze Józef Lompa w jednym z raportów ze swych podróży po Śląsku. Relacja pochodzi z 1856 roku, a neogotycki kościół pw. Narodzenia NMP wystawiono tu w 1842 roku. Warto porównać opis ze stanem dzisiejszym: W Żyglinie Wielkim stoi na szczycie kościół murowany, wystawiony nowo od kilku lat z wieżą drewnianą, mający wysokie okna, a ku ziemi tak daleko zniżające, że ze dworu do wnętrza kościoła wglądać, a stamtąd co się dzieje zewnątrz widzieć można. Trudno to chwalić.[potrzebny przypis]
Żyglinek[edytuj | edytuj kod]
(niem. Klein Zyglin)
Żyglinek historycznie i kościelnie jest związany z Żyglinem. Powstał w XVI wieku jako folwark dworski, przy którym powstała wioska. W 1908 roku leśniczy Luis Gerlach założył straż pożarną, która swą pierwszą remizę miała w pobliżu spichlerza. Obecnie siedziba OSP w Żyglinku ma remizę na Osiedlu Mickiewicza w Żyglinie.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zabytki w Żyglinie[edytuj | edytuj kod]
- Kaplica św. Marka (XVIII w.)
- Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (odpust w niedzielę po lub przed 8 września)
Zabytki w Żyglinku[edytuj | edytuj kod]
- Spichlerz dworski z 1795 r., ul. ks. Wyciślika 57
- Kaplica Matki Bożej, ul. ks. Wyciślika
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
W okolicy liczne dowody dewastacji środowiska widoczne w drzewostanie spowodowane przez hutę cynku w Miasteczku Śląskim.
Port lotniczy i wypadek lotniczy[edytuj | edytuj kod]
W odległości około 12 km od Żyglina usytuowany jest port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Obsługuje loty pasażerskie i towarowe do portów lotniczych Polski i stolic Europejskich. 13 listopada 2011 roku na terenie lasu w Żyglinie, ok. 7 km od progu drogi startowej lotniska w Pyrzowicach spadł mały samolot lecący z Włoch, podchodzący do awaryjnego lądowania na lotnisku. 4 osoby na pokładzie straciły życie[4].
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
linie autobusowe ZTM Katowice[edytuj | edytuj kod]
- 87 Żyglin – Tarnowskie Góry (23 kursy na dobę), obsługuje PKM Świerklaniec
- 145 Bibiela – Tarnowskie Góry (11 kursów na dobę), obsługuje Nowak Transport
- 615 Żyglin – Strzybnica (2 kursy w dni wolne), obsługuje Nowak Transport
linie autobusowe PKS[edytuj | edytuj kod]
- Praszka – Katowice – Praszka, obsługuje PKS Częstochowa
- Częstochowa – Piekary Śląskie – Częstochowa, obsługuje PKS Częstochowa
komunikacja PKP[edytuj | edytuj kod]
ruch pociągów na linii Tarnowskie Góry – Zawiercie zawieszono w 1975 roku
Transport[edytuj | edytuj kod]
Głównym ciągiem komunikacyjnym jest droga wojewódzka DW912 tworząca ul. Śląską. W rejonie skrzyżowania DW912 z DW908 powstały dwie stacje paliw:
- Shell, ul. Śląska 150
- S1 firmy Elbach II, ul. Woźnicka 75
Sport[edytuj | edytuj kod]
Kluby i obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]
- Ludowy Klub Sportowy „LKS Żyglin”
założony: 6 sierpnia 1983
barwy: niebiesko-białe
adres: ul. Studzienna 12 (Żyglin)
Osobistości urodzone w dzielnicy[edytuj | edytuj kod]
W Żyglinie 10 marca 1860 roku urodziła się Józefa Bramowska – propagatorka polskości na Śląsku, senator Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1929–1930 i w 1935.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Uchwała nr XXVIII/308/21 Rady Miejskiej w Miasteczku Śląskim z dnia 25 czerwca 2021 r. w sprawie zniesienia jednostki pomocniczej dzielnicy Żyglin-Żyglinek i utworzenia w jej miejsce jednostki pomocniczej o nazwie sołectwo Żyglin-Żyglinek oraz nadania jej statutu, „Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego”, 2021 (poz. 4834), 7 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26].
- ↑ Nasze Miasto – Informacje – Urząd Miasta Miasteczko Śląskie [online], miasteczko-slaskie.pl, 2 lutego 2020 [zarchiwizowane z adresu 2020-02-02].
- ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2020-02-28] (pol.).
- ↑ Awionetka rozbiła się dolatując do lotniska w Pyrzowicach. Zginęły cztery osoby. Gazeta.pl, 2011-11-13. [dostęp 2011-11-13].
