Abstrakcja geometryczna

Abstrakcja geometryczna – kierunek w sztuce polegający na operowaniu różnymi formami geometrii. Stanowi przeciwieństwo abstrakcji organicznej.

Historia

W obrębie abstrakcji wykształciły się dwa główne typy malarstwa: abstrakcja geometryczna, zwana zimną i abstrakcja organiczna, ekspresyjna, zwana gorącą. Abstrakcja geometryczna powstała w konsekwencji zapoczątkowanego pod koniec XIX w. kryzysu tradycyjnej sztuki mimetycznej, wywołanego z kolei przemianami społecznymi i wynalazkiem fotografii. Pomimo że za ramy czasowe abstrakcji uważa się lata 1945–1955, to już w 1915 Malewicz wydał swój manifest suprematyzmu – jak też nazywa swoje malarstwo. Również Piet Mondrian od 1911 zaczynał malować abstrakcyjnie, co w końcu pozwoliło mu dojść do kompozycji przedstawiających kwadraty i białe linie.

W latach 1918–1939 dominowała abstrakcja geometryczna, oparta na intelektualnej dyscyplinie, m.in.klasyków międzywojennej awangardy, ugrupowań "Blok", "Praesens" i "a. r.". Na gruncie sztuki abstrakcyjnej powstały idee powiązania malarstwa z innymi sztukami plastycznymi, rozwijało się nowe pojęcie jedności stylowej, kwitła twórczość teoretyczna.

Abstrakcja geometryczna w krajach europejskich

Praca 7/73 Janusza Orbitowskiego, przedstawiciela polskich abstrakcjonistów geometrycznych

• Białoruś Kazimierz Malewicz
• Rosja: Władimir Tatlin, Aleksandr Rodczenko, El Lissitzky, Kandinsky
• Holandia: Piet Mondrian, De Stijl i teoria neoplastycyzmu
• Niemcy: założenia Bauhausu
• Polska: Wacław Szpakowski, Jerzy Lengiewicz

Bibliografia

• Kotula A., Krakowski P., Sztuka abstrakcyjna, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1973
• Serafin A., Architektoniczna interpretacja dzieł sztuki awangardowej w pierwszej połowie XX wieku [w:] Nawrocka E., Żmudzka-Brodnicka M., Płotka W., Żerko J. [red.], Wokół problemów z interpretacją i historią, Gdańsk 2011
• Serafin A., Abstrakcja geometryczna, a forma organiczna, Wydawnictwa Politechniki Łódzkiej, Łódź 2014, ISBN 978-83-7283-596-3.