Przejdź do zawartości

Acacia laeta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Acacia laeta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

brezylkowe

Rodzaj

akacja

Gatunek

Acacia laeta

Nazwa systematyczna
Acacia laeta Benth.
London J. Bot. 1: 508 (1842)[3]
Synonimy
  • A. trintigniani A. Chev[4].
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg
Mapa zasięgu
Zakres występowania Acacia laeta

Acacia laeta Benth. – gatunek drzewa lub czasami krzewu liściastego z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Występuje naturalnie w Afryce Wschodniej, Sahelu, Afryce północno-wschodniej i Azji Zachodniej.

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Rośnie naturalnie w Tanzanii, Mali, Burkinie Faso, Nigrze, Nigerii, Czadzie, Sudanie, Etiopii, Somalii, Egipcie, Jemenie, Arabii Saudyjskiej oraz Iraku[6]. Według innych źródeł występuje także w południowej Algierii, w dolinie Morza Martwego oraz dolinie Ha-Arawa[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Małe drzewo lub krzew dorastające do 2–6 m wysokości. Gałązki są gładkie. Kora ma szarą barwę, nie łuszczy się. Posiada czarne, krótki, haczykowate kolce[3].
Liście
Mają długość 1–4 cm. Składają się z 2–5 listków. Listki są asymetrycznie podłużne. Mają 0,6–1,2 cm długości i 0,3–0,5 cm szerokości. Są błyszczące, mniej lub bardziej nagie. Gatunek ten różni się liśćmi od innych gatunków akacji występujących w Sahelu (A. dudgeoni, A. gourmaensis, A. mellifera, A. senegal)[4].
Kwiaty
Mają żółtobiałą barwę. Zebrane są w kwiatostanach od długości do 5 cm[3]. Wydzielają zapach[4].
Owoce
Podłużne strąki[3].
Gatunki podobne
Morfologicznie jest to gatunek pośredni pomiędzy A. mellifera a A. senegal[3].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Występuje na podłożu piaszczysto-gliniastym, ilastym lub piaszczystym. Na wyżynie Aïr rośnie do wysokości 1500 m n.p.m.[3] Rośnie na obszarach, gdzie średnia roczna suma opadów wynosi 200–800 mm. Gatunek ten jest bardzo wytrzymały i odporny na suszę[4].

Triploid (2n=39) prawdopodobnie pochodzenia hybrydowego[3].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Z tego gatunku produkuje się gumę arabską, choć jest ona gorszej jakości niż ta otrzymywana z Akacji senegalskiej. Mimo to jest ona wprowadzona do obrotu handlowego. Ponadto drewno A. laeta jest używane jako drewno opałowe. Kora bywa używana do produkcji lin. Ekstrakt z tego gatunku stosuje się w celu zmiękczenia skóry przed garbowaniem. A. laeta został pomyślnie wykorzystany w programach ponownego zalesiania[4].

Ma również zastosowanie w medycynie niekonwencjonalnej jako środek przeciwbólowy[4].

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii NE (not evaluated) – jego statusu według kryteriów IUCN nie określono[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. a b c d e f g h Acacia laeta R. Br. ex Benth.. African Plant Database. [dostęp 2014-01-30]. (ang.).
  4. a b c d e f Acacia laeta R. Br. ex Benth.. FAO. [dostęp 2014-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 września 2013)]. (ang.).
  5. Acacia laeta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. Acacia laeta. ILDIS. [dostęp 2014-01-30]. (ang.).
  7. Acacia laeta. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-01-30]. (ang.).