Adolf II (książę Kleve)

Adolf II (IV)
	; Adolf II, fragment XVII-wiecznego malowidła nieznanego autora
	hrabia Kleve, od 1417 książę Kleve jako Adolf II
Okres	od 1394; do 1448
Poprzednik	Adolf I
Następca	Jan I
	hrabia Mark jako Adolf IV
Okres	od 1398; do 1437
Poprzednik	Dytryk
Następca	Gerard
	Dane biograficzne
Data urodzenia	ok. 1371/3 r.
Data śmierci	wrzesień 1448
Ojciec	Adolf I
Matka	Małgorzata z Jülich
Żona	1. Agnieszka z Palatynatu, 2. Maria z Burgundii
Dzieci	z 2: Małgorzata, Katarzyna, Jan I, Elżbieta, Agnieszka, Helena, Adolf, Maria, Anna, Engelbert

Adolf II (ur. ok. 1371/3 r., zm. we wrześniu 1448 r.) – hrabia Kleve od 1394 r., od 1417 r. podniesiony do rangi księcia Kleve, i hrabia Mark (jako Adolf IV) w latach 1398–1437, jeden z najważniejszych książąt Rzeszy swoich czasów.

Życiorys

Adolf był najstarszym synem hrabiego Kleve i hrabiego Mark Adolfa I (III) oraz Małgorzaty, córki hrabiego Bergu Gerarda. Po śmierci ojca w 1394 r. został hrabią Kleve, podczas gdy hrabstwo Mark odziedziczył jego młodszy brat Dytryk. Po pokonaniu w 1397 r. księcia Bergu Wilhelma I w bitwie pod Kleverhamm i objęciu hrabstwa Mark po rychłej (w 1398 r.) śmierci brata Dytryka stworzył dobre warunki do podniesienia znaczenia swego kraju. Stopniowo poszerzał jego granice, uzyskując fragmenty Geldrii (m.in. Emmerich am Rhein), a także poprzez udzielanie pożyczek pod zastaw. Podczas soboru w Konstancji, 18 kwietnia 1417 r. został podniesiony przez cesarza Zygmunta Luksemburskiego do rangi księcia. Zagrożenie dla jego władzy stanowiły roszczenia młodszego brata Gerarda, który zawiązał sojusz z arcybiskupem Kolonii Dytrykiem z Moers i domagał się oddania mu hrabstwa Mark. Ostatecznie, po kilkunastu latach sporów, Adolf musiał oddać większość tego terenu bratu. Ponowny spór z arcybiskupem Kolonii rozpoczęty w 1444 r. Adolf z pomocą burgundzką rozstrzygnął na swoją korzyść, włączając do swego księstwa Soest i Xanten, uzyskując niezależność kościelną od arcybiskupstwa, a nawet nominację swego syna Adolfa na nowego arcybiskupa Kolonii (nie objął on jednak tego stanowiska).

Adolf położył ogromne zasługi w unowocześnieniu organizacji swojego kraju. Usprawnił i uprościł dworską biurokrację, prężnie działał w celu unowocześnienia gospodarki. Zorganizował stałą radę u swego boku, złożoną w dużej mierze z urzędników i prawników. Dbał o poziom życia chłopów, nieustannie podróżując po księstwie. Fortyfikował księstwo, a także zorganizował rodzaj milicji krajowej.

Rodzina

Adolf był dwukrotnie żonaty. W 1400 r. poślubił Agnieszkę (1379–1404), córkę palatyna reńskiego i króla Niemiec Ruprechta Wittelsbacha. Małżeństwo to było bezdzietne. 12 lipca 1406 r. Adolf ponownie się ożenił, z Marią, córką księcia Burgundii i późniejszego hrabiego Flandrii Jana bez Trwogi. Z tego małżeństwa pochodziło dziesięcioro dzieci:

Małgorzata (1415/6–1444), żona księcia Bawarii-Monachium Wilhelma III, a następnie hrabiego Wirtembergii-Stuttgart Ulryka V,
Katarzyna (1417–1476/9), żona księcia Geldrii Arnolda,
Jan I (1419–1481), następca ojca jako książę Kleve, późniejszy hrabia Mark, ojciec księcia Jana II,
Elżbieta (1420–1488), żona hrabiego Schwarzburg-Blanckenburg Henryka XXVI,
Agnieszka (1422–1448/79), żona Karola, księcia Viany, syna króla Aragonii i Nawarry Jana II,
Helena (1423–1471), żona księcia Brunszwiku-Wolfenbüttel Henryka Spokojnego,
Adolf (1425–1492),
Maria (1426–1487), żona księcia Orleanu Karola Walezjusza, matka króla Francji Ludwika XII,
Anna (1432–1432),
Engelbert (1433–1433).

Adolf był też ojcem licznych nieślubnych dzieci.

Bibliografia

Henny Grüneisen: Adolf I.. W: Neue Deutsche Biographie. T. 1. Berlin: Duncker & Humblot, 1953, s. 81–82. [dostęp 2014-01-03].
Woldemar Harleß: Adolf II.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 1. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1875, s. 100–102. [dostęp 2014-01-03].
Adolf I. (IV) Herzog v.Cleve Graf v.d.Mark. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2014-01-03].
Manuel Hagemann: Adolf II. (1373-1448), Herzog von Kleve (1394-1448). [w:] Portal Rheinische Geschichte [on-line]. 2010-09-30. [dostęp 2014-01-03].