Aelbert Cuyp

Aelbert Cuyp
Data i miejsce urodzenia	przed 20 października 1620 ; Dordrecht
Data i miejsce śmierci	przed 15 listopada 1691 ; Dordrecht
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	barok
	Multimedia w Wikimedia Commons

A(e)lbert Jacobszoon Cuyp (ur. 1620 ochrzczony 20 października 1620 w Dordrechcie, pochowany 15 listopada 1691 tamże) – holenderski malarz, jeden z najwybitniejszych pejzażystów holenderskich XVII wieku^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie o tradycjach artystycznych, jego ojciec Jacob Gerritsz. Cuyp (1594-1651/52) był malarzem portrecistą, dziadek i wuj byli twórcami witraży. Szczegóły życia artysty nie zostały dokładnie poznane, mieszkał całe życie w Dordrechcie, zapewne podróżował po Holandii i wzdłuż doliny Renu, o czym świadczą jego obrazy. Około 1658 poślubił bogatą wdowę Cornelię Boschman i praktycznie przestał malować, odnotowano jedynie jego aktywność w jednym z kościołów protestanckich i instytucjach publicznych.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Aelbert Cuyp był wszechstronnym artystą, początkowo malował obrazy o tematyce biblijnej i mitologicznej, a także martwe natury, portrety i sceny rodzajowe. Później zainteresował się pejzażem, jego najlepsze prace powstały po 1650 roku^[2]. Malował krajobrazy rustykalne, panoramy miast i portów, częstym tematem jego prac były wschody i zachody słońca. Na wielu obrazach artysty pojawiały się zwierzęta. Paleta barw jest bogata i ciepła, a światło, harmonijnie wymieszane z cieniem, odgrywa pierwszoplanową rolę^[3].

Analiza prac malarza jest utrudniona przez to, że większość z nich nie jest datowana. Ponadto często bywają one mylone z pracami innych artystów m.in. Abrahama van Calraeta (1642-1722), który poruszał podobną tematykę i podpisywał się takimi samymi inicjałami.

Współcześni krytycy dopatrują się wpływu na jego twórczość takich malarzy jak Salomon van Ruysdael, Jan van Goyen i Claude Lorrain. Natomiast sam Aelbert Cuyp był źródłem inspiracji dla malarzy romantycznych Williama Turnera^[4] i Eugène’a Verboeckhovena.

Największe zbiory prac artysty posiadają Detroit Institute of Arts, Fine Arts Museums of San Francisco, Ermitaż w Sankt Petersburgu, Metropolitan Museum of Art i muzeum w Luwrze^[5].

Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]

Krowy na pastwisku – Praga, Galeria Narodowa
Cornelis i Michiel Pompe van Meerdervoort – Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art
Kogut i kury – Gandawa, Museum voor Schone Kunsten
Krajobraz – St. Petersburg, Ermitaż
Krajobraz górzysty z postaciami (1655-60) – Londyn, National Gallery
Krajobraz rzeczny z jeźdźcami i wieśniakami (ok. 1655) – Amsterdam, Rijksmuseum
Krajobraz rzeczny z jeźdźcami i wieśniakami – Londyn, National Gallery
Krajobraz zimowy z martwym ptactwem i myśliwymi – Berlin, Gemäldegalerie
Łódź rybacka w blasku księżyca – Kolonia, Wallraf-Richartz-Museum
Młody pasterz z krowami (1655-60) – Nowy Jork, Metropolitan Museum of Art
Morze w blasku księżyca (ok. 1648) – St. Petersburg, Ermitaż
Murzyński giermek (ok. 1652) – Londyn, Royal Collection
Pasterz i krowy nad rzeką (1650-55) – Londyn, National Gallery
Pasterze z krowami – Londyn, Dulwich Picture Gallery
Portret brodatego mężczyzny (1649) – Londyn, National Gallery
Portret mężczyzny (1650) - Muzeum Narodowe w Gdańsku - Oddział Sztuki Dawnej
Słoneczny pejzaż wydmowy ze studnią – Berlin, Gemäldegalerie
Szary koń w pejzażu – Rotterdam, Museum Boymans-van Beuningen
Wał nadrzeczny z krowami (1650) – Rotterdam, Museum Boymans-van Beuningen
Widok Arnhem (1645-50) – Amsterdam, Rijksmuseum
Widok na Dordrecht z dójką i czterema krowami (ok. 1650) – Londyn, National Gallery
Widok Schraven-Deel – St. Petersburg, Ermitaż
Zachód słońca nad rzeką – St. Petersburg, Ermitaż
Zachód słońca po deszczu (1648-52) – Cambridge, Fitzwilliam Museum
Zamek Ubbergen (ok. 1655) – Londyn, National Gallery

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Atelier Knorr Kleine. atelier-knorr-kleine.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-12)]. (niem.).
↑ The Vincent van Gogh Gallery (ang.).
↑ Aelbert Cuyp, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
↑ Aspectart.com. aspectart.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-14)]..
↑ Artcyclopedia.com – prace artysty w galeriach publicznych (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

WendyW. Beckett WendyW., 1000 arcydzieł, EwaE. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3, OCLC 749354342 .
Vitoria Charles, Joseph Manca (red.) 1000 arcydzieł malarstwa, Wydanie polskie: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiejuk, Warszawa 2006, ISBN 978-83-7423-665-2.
Robert Genaille, Maciej Monkiewicz, Antoni Ziemba: Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wyd. Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-221-0686-6.
Leksykon malarstwa od A do Z, Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

National Gallery of Art – biografia. nga.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.)
Answers.com – wybór biografii i opracowań na temat malarza (ang.)
Rijksmuseum.nl – galeria (ang. • niderl.)

[1] Atelier Knorr Kleine. atelier-knorr-kleine.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-12)]. (niem.).

[2] The Vincent van Gogh Gallery (ang.).

[3] Aelbert Cuyp, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).

[4] Aspectart.com. aspectart.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-14)]..

[5] Artcyclopedia.com – prace artysty w galeriach publicznych (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]