Alaksandr Marficki
| pułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia |
16 maja 1956 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 sierpnia 2009 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
Dowództwo Operacyjno–Techniczne Sił Powietrznych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Białorusi |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy |
| Odznaczenia | |
 
| |
Alaksandr Eduardawicz Marficki (biał. Аляксандр Эдуардавіч Марфіцкі, ros. Александр Эдуардoвич Марфицкий; ur. 16 maja 1956 w Bahuszeusku na Białorusi, zm. 30 sierpnia 2009 koło Radomia) – białoruski pilot wojskowy pierwszej klasy; zginął podczas wykonywania figury akrobatycznej w czasie pokazów Radom Air Show 2009[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
W 1978 roku ukończył Charkowską Wyższą Lotniczą Szkołę Pilotów, w 1987 – Akademię Sił Powietrznych im. J. Gagarina, w 2002 – Akademię Zarządzania przy Prezydencie Republiki Białorusi[2]. W 2003 był dowódcą 61. szturmowej bazy lotniczej Zachodniego Operacyjno–Taktycznego dowództwa Sił Powietrznych i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Sił Zbrojnych w Baranowiczach[3]. Miał 2320 wylatanych godzin[4].
30 sierpnia 2009 razem z płk. Alaksandrem Żuraulewiczem pilotował Su-27UBM-1 podczas międzynarodowego pokazu lotniczego Radom Air Show 2009 w Radomiu. Istnieje informacja, że piloci powiadomili o awarii i otrzymali z wieży polecenie katapultowania się, ale nie wykonali go – być może dlatego, że samolot był blisko widzów lub zabudowań mieszkalnych. Samolot upadł w pobliżu lasu za lotniskiem, między wsiami Małęczyn i Maków, ok. 100m od domów[5][6][7].
W filmie „Zwyczajny bohater” (ros. Звычанй герой, 2004), Marficki opowiadał o katastrofie innego białoruskiego pilota, Uładzimira Karwata:
On naprawdę dokonał bohaterskiego czynu. Odwiódł samolot. To przecież 24 tony, 4 tony paliwa, gdyby upadł gdzieś na zamieszkały teren, tam nie jeden dom by spłonął. Bardzo wiele byłoby ofiar, tym bardziej, że to było w nocy, wszyscy ludzie byli w domach, skutki byłyby bardzo smutne[8].
Pozostawił żonę i dwie córki[9].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order „Za osobiste męstwo” – 2009, pośmiertnie[10]
- Medal „Za Nienaganną Służbę” I stopnia – 2003[3]
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]Uroczysty pogrzeb lotników odbył się w Baranowiczach z udziałem ministra obrony Białorusi, Dowódcy Sił Powietrznych Polski oraz arcybiskupa Mirona, prawosławnego ordynariusza Wojska Polskiego[11]. 28 września 2009 Rada Gminy Gózd podjęła uchwałę w sprawie wzniesienia pomnika upamiętniającego tragiczną i bohaterską śmierć załogi białoruskiego myśliwca Su-27[12]. Pomnik ten odsłonięto we wsi Małęczyn w dniu 11 kwietnia 2010.
Alaksandr Marficki i Alaksandr Żuraulewicz są także upamiętnieni na tablicy w Kościele Garnizonowym w Radomiu poświęconej wszystkim lotnikom, którzy w latach 1935–2009 zginęli po starcie z wojskowego lotniska Sadków; tablicę tę odsłonięto 26 marca 2010 roku w obecności ataszatu Białorusi w Polsce[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Вечная слава героям. Nasza Niwa, 2009-08-30 16:23. [dostęp 2016-06-04]. (biał.).
- ↑ Вячеслав Будкевич: Погибшие в Польше летчики на двоих имели более четырех тысяч часов налета. tut.by, 2009-08-31 15:59. [dostęp 2016-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)]. (ros.).
- ↑ a b А. Лукашэнка: Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 29 лiпеня 2003 г. №334. laws.newsby.org, 2003-07-29. [dostęp 2017-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-12)]. (biał.).
- ↑ Они улетели навсегда. SB Biełaruś Siegodnia, 2009-09-01. [dostęp 2016-06-04]. (ros.).
- ↑ „Jeśli pilot poświęcił życie - zasłużył na medal”. TVN24, 2009-08-30 21:34. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Radom w żałobie. Prezydent i MON składają kondolencje. Wirtualna Polska, 2009-08-30 20:16. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Wypadek na Air Show w Radomiu. Gazeta Wyborcza, 2009-08-31. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Андрей Осмоловский: Дочь погибшего на авиашоу в Польше белорусского пилота: «ПАПА ГОВОРИЛ: «ПРИЛЕЧУ ДАЖЕ НА ОДНОМ ДВИГАТЕЛЕ». Komsomolskaja Prawda w Biełarusi, 2009-09-01. [dostęp 2016-06-04]. (ros.).
- ↑ Вячаслаў Будкевіч: Тысячы людзей правялі лётчыкаў-герояў. Nasza Niwa, 2009-09-03 17:50. [dostęp 2016-06-04]. (biał.).
- ↑ Лукашэнка пасмяротна ўзнагародзіў ордэнам «За асабістую мужнасць» лётчыкаў Жураўлевіча і Марфіцкага. Nasza Niwa, 2010-03-09 18:18. [dostęp 2016-06-04]. (biał.).
- ↑ У Баранавічах пахавалі пілётаў. Radio Swaboda, 2009-09-03 14:46. [dostęp 2016-06-04]. (biał.).
- ↑ Uchwała Nr XLVI/217/2009 Rady Gminy Gózd. Biuletyn Informacji Publicznej, 2009-09-28. [dostęp 2016-06-04].
- ↑ Sławomir Kasjaniuk: Wystartowali z Sadkowa i zginęli. Lotnicza Polska, 2010-03-26. [dostęp 2016-06-04].