Alderamin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Alderamin
α Cephei
Położenie w gwiazdozbiorze
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór Cefeusz
Rektascensja 21h 18m 34,772s[1]
Deklinacja +62° 35′ 08,07″[1]
Paralaksa (π) 0,06650 ± 0,00011[1]″
Odległość 49,054 ± 0,098 ly
15,040 ± 0,030[2] pc
Wielkość obserwowana 2,45[2]m
Ruch własny (RA) 150,55 ± 0,09[1] mas/rok
Ruch własny (DEC) 49,09 ± 0,09[1] mas/rok
Prędkość radialna −15,8 ± 1,1[1] km/s
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy karzeł
Typ widmowy A8 Vn[1]
Masa 1,9 M☉[3]
Promień 2,5 R☉[3]
Wielkość absolutna 1,56[2]m
Jasność 18[3] L☉
Okres obrotu <0,5 d[3]
Prędkość obrotu 246[3] km/s
Temperatura 7600[3] K
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół Centrum Galaktyki
Półoś wielka 7292[2] pc
Mimośród 0,0348[2]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 5 Cep
2MASS: J21183475+6235081
Bonner Durchmusterung: BD+61°2111
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 803
Boss General Catalogue: GC 29848
Katalog Gliesego: GJ 826
Katalog Henry’ego Drapera: HD 203280
Katalog Hipparcosa: HIP 105199
Katalog Jasnych Gwiazd: HR 8162
SAO Star Catalog: SAO 19302
GCTP 5139.00

Alderamin (Alfa Cephei, α Cep) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Cefeusza, odległa od Słońca o około 49 lat świetlnych.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alderamin, wywodzi się od arabskiego ‏الذراع اليمين‎ al-dhirā‘ al-yamīn, co oznacza „prawe przedramię”[3][4]. Zapewne nazwa ta była pierwotnie odnoszona do Kastora w gwiazdozbiorze Bliźniąt, a potem została zniekształcona przez tłumacza i przez pomyłkę przylgnęła do Alfa Cephei[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alderamin dla określenia tej gwiazdy[5].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Alderamin jest białą gwiazdą ciągu głównego (karłem) o typie widmowym A8 V, który mógł już zacząć ewoluować w podolbrzyma. Gwiazda ta ma temperaturę 7600 K, jej jasność jest 18 razy większa od jasności Słońca. Jej masa gwiazdy jest około 1,9 raza większa od masy Słońca, a jej promień to obecnie 2,5 R☉. Gwiazda obraca się wokół osi 125 razy szybciej niż Słońce, co zapobiega separacji pierwiastków w gwieździe (typowej dla gwiazd tego rodzaju) i może mieć związek z jego aktywnością magnetyczną (nietypową dla gwiazd tego rodzaju). Alderamin emituje podobną ilość promieniowania rentgenowskiego co Słońce[3].

Około roku 7500 n.e., z uwagi na precesję osi ziemskiej, Alderamin zajmie na sferze niebieskiej miejsce Gwiazdy Polarnej (dokładniej znajdzie się o 3° od północnego bieguna niebieskiego). Poprzednio znajdował się w tym położeniu 20 000 lat temu[3][4]. W połowie drogi między Alderaminem a Denebem znajduje się także północny biegun niebieski Marsa[4].

Około 3,3 minuty kątowej od Alfa Cephei znajduje się jej optyczna towarzyszka o wielkości 11,46m, która ma także dwóch własnych towarzyszy[6]. Ruch własny tych gwiazd znacznie różni się od ruchu Alderamina, co wskazuje, że ich sąsiedztwo jest przypadkowe[1][7][8].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h Alderamin w bazie SIMBAD (ang.)
  2. ↑ a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 105199 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-20].
  3. ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: Alderamin (ang.). STARS. [dostęp 2016-11-02].
  4. ↑ a b c Cepheus. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 157. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
  5. ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-20].
  6. ↑ Mason et al.: WDS J21186+6235A. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. ↑ GSC 04252-01354 w bazie SIMBAD (ang.)
  8. ↑ UCAC3 306-134002 w bazie SIMBAD (ang.)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alderamin&oldid=55184409”