Alderamin
| |||||||||||||||||||||||
| α Cephei | |||||||||||||||||||||||
 Położenie w gwiazdozbiorze | |||||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | Cefeusz | ||||||||||||||||||||||
| Rektascensja | 21h 18m 34,772s[1] | ||||||||||||||||||||||
| Deklinacja | +62° 35′ 08,07″[1] | ||||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | 0,06650 ± 0,00011[1]″ | ||||||||||||||||||||||
| Odległość | 49,054 ± 0,098 ly 15,040 ± 0,030[2] pc | ||||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | 2,45[2]m | ||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | 150,55 ± 0,09[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) | 49,09 ± 0,09[1] mas/rok | ||||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna | −15,8 ± 1,1[1] km/s | ||||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | karzeł | ||||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | A8 Vn[1] | ||||||||||||||||||||||
| Masa | 1,9 M☉[3] | ||||||||||||||||||||||
| Promień | 2,5 R☉[3] | ||||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | 1,56[2]m | ||||||||||||||||||||||
| Jasność | 18[3] L☉ | ||||||||||||||||||||||
| Okres obrotu | <0,5 d[3] | ||||||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu | 246[3] km/s | ||||||||||||||||||||||
| Temperatura | 7600[3] K | ||||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | Centrum Galaktyki | ||||||||||||||||||||||
| Półoś wielka | 7292[2] pc | ||||||||||||||||||||||
| Mimośród | 0,0348[2] | ||||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||
Alderamin (Alfa Cephei, α Cep) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Cefeusza, odległa od Słońca o około 49 lat świetlnych.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alderamin, wywodzi się od arabskiego الذراع اليمين al-dhirā‘ al-yamīn, co oznacza „prawe przedramię”[3][4]. Zapewne nazwa ta była pierwotnie odnoszona do Kastora w gwiazdozbiorze Bliźniąt, a potem została zniekształcona przez tłumacza i przez pomyłkę przylgnęła do Alfa Cephei[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alderamin dla określenia tej gwiazdy[5].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Alderamin jest białą gwiazdą ciągu głównego (karłem) o typie widmowym A8 V, który mógł już zacząć ewoluować w podolbrzyma. Gwiazda ta ma temperaturę 7600 K, jej jasność jest 18 razy większa od jasności Słońca. Jej masa gwiazdy jest około 1,9 raza większa od masy Słońca, a jej promień to obecnie 2,5 R☉. Gwiazda obraca się wokół osi 125 razy szybciej niż Słońce, co zapobiega separacji pierwiastków w gwieździe (typowej dla gwiazd tego rodzaju) i może mieć związek z jego aktywnością magnetyczną (nietypową dla gwiazd tego rodzaju). Alderamin emituje podobną ilość promieniowania rentgenowskiego co Słońce[3].
Około roku 7500 n.e., z uwagi na precesję osi ziemskiej, Alderamin zajmie na sferze niebieskiej miejsce Gwiazdy Polarnej (dokładniej znajdzie się o 3° od północnego bieguna niebieskiego). Poprzednio znajdował się w tym położeniu 20 000 lat temu[3][4]. W połowie drogi między Alderaminem a Denebem znajduje się także północny biegun niebieski Marsa[4].
Około 3,3 minuty kątowej od Alfa Cephei znajduje się jej optyczna towarzyszka o wielkości 11,46m, która ma także dwóch własnych towarzyszy[6]. Ruch własny tych gwiazd znacznie różni się od ruchu Alderamina, co wskazuje, że ich sąsiedztwo jest przypadkowe[1][7][8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Lista gwiazd w gwiazdozbiorze Cefeusza
- Lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Alderamin w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 105199 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-08-20].
- ↑ a b c d e f g h i j Jim Kaler: Alderamin (ang.). STARS. [dostęp 2016-11-02].
- ↑ a b c Cepheus. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 157. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-06-01. [dostęp 2018-08-20].
- ↑ Mason et al.: WDS J21186+6235A. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
- ↑ GSC 04252-01354 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ UCAC3 306-134002 w bazie SIMBAD (ang.)