Przejdź do zawartości

Aleja Ossolińskich w Bydgoszczy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Runab (dyskusja | edycje) o 22:29, 26 sty 2015. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Ossolińskich
{{{nazwa oryginalna}}}
{{{jednostki}}}
Ilustracja
{{{opis zdjęcia}}}
Państwo PL
Miejscowość

{{{miejscowość}}}

Długość

500 m

Poprzednie nazwy

{{{poprzednie nazwy}}}

Plan
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]]
Przebieg
Plac Weyssenhoffa
ul. Asnyka
← ul. Kopernika, ul. K.Szymanowskiego →
ul. S. Wyspiańskiego
Rondo Ossolińskich
Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Multimedia w Wikimedia Commons
Jesienią

Aleja Ossolińskich – dwujezdniowa ulica z chodnikiem i szpalerem drzew pośrodku, położona na terenie Śródmieścia w Bydgoszczy.

Przebieg

Aleja znajduje się we wschodniej części Śródmieścia Bydgoszczy i łączy Plac Weyssenhoffa z rondem Ossolińskich.

Historia

Ulicę wytyczono w 1903 r. w trakcie zagospodarowania urbanistycznego terenu położonego na wschód od ul. Gdańskiej tzw. Hempelscher Felde[1]. W latach 90. XIX wieku miasto Bydgoszcz zakupiło teren położony między dzisiejszymi ulicami: Gdańską, Krasińskiego, Chodkiewicza i Ogińskiego oraz opracowało dla niego plany urbanistyczne według koncepcji miasta-ogrodu[1].

Osią całego założenia była dwujezdniowa aleja obsadzona drzewami, w części południowej nazwana Hohenzzolernstrasse, a w północnej Bülowstrasse (od 1920 r. al. Adama Mickiewicza). Styk obu części następował na Placu Weyssenhoffa.

Wytyczenie ulicy miało bezpośredni związek z zamierzeniem budowy kompleksu pierwszej bydgoskiej uczelni wyższej i zakładu naukowego, tj. Instytutu Rolniczego im. cesarza Wilhelma (niem. Kaiser-Wilhelm-Insitut für Landwirtschaft)[1]. 15 listopada 1902 r. odbyła się konferencja z udziałem komisarzy Niemieckiego Ministerstwa Robót Publicznych oraz Finansów i Rolnictwa dotycząca spraw organizacyjnych związanych z założeniem instytutu. Władze Bydgoszczy zobowiązały się wówczas oddać pod budowę placówki teren na północno-wschodnim obrzeżu miasta i wytyczyć tamże reprezentacyjną aleję, która stanowiłaby oś całego założenia urbanistycznego[2].

Budowę alei ukończono w 1903 r. Była to najszersza wówczas ulica w mieście. Posiadała szerokość 40 m, dwie jezdnie, a pośrodku dziewięciometrowy chodnik dla pieszych z dwoma pasmami trawnika. Posadzono na nim dęby czerwone o stożkowych koronach, połączone między sobą festonami z winobluszczu pięciolistkowego[3].

Po wschodniej stronie ulicy w latach 1903-1906, powstały budynki Instytutów Rolniczych. Natomiast na terenie przylegającym od zachodu do alei rozplanowano w 1912 r. według założeń znanego architekta i urbanisty niemieckiego Josepha H. Stübbena willowe osiedle mieszkaniowe Sielanka, zabudowane zasadniczo jednak dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym[4].

W 1924 r. na terenie przylegającym od wschodu do alei rozpoczęto wznoszenie największej bydgoskiej świątyni, która miała być wotum miejscowego społeczeństwa za odzyskanie przez Polskę niepodległości. Kościół św. Wincentego à Paulo w formie rzymskiego panteonu wykonano w stanie surowym do 1938 r., wnętrza wyposażono do 1976 r., zaś cały kompleks ukończono w 2003 r.[5]

W latach 50. XX w. podczas urbanizacji nowych osiedli w Bydgoszczy powstały dwie aleje na podobieństwo al. Ossolińskich[6]: ul. 11 Listopada na os. Leśnym dawna ul.22 lipca oraz ul. Noakowskiego na Kapuściskach.

Nazwy

Patronem ulicy jest ród Ossolińskich, związanych z Bydgoszczą w XVII wieku m.in. poprzez starostwo kanclerza wielkiego koronnego Jerzego Ossolińskiego (1633-1645, 1648-1650) i jego syna Franciszka (1645-1648).

Zieleń

W ciągu alei rosną dwa szpalery dębów czerwonych, posadzonych na początku XX wieku. Okazały drzewostan sąsiaduje również z aleją od wschodu w rejonie Instytutów Rolniczych. Znajdują się tam cztery drzewa wpisane do rejestru pomników przyrody[7]:

Jedyną w swoim rodzaju jest również pomnikowa aleja jarzębów szwedzkich (46 szt.) posadzona wzdłuż ul. Szymanowskiego – ulicy prostopadłej do alei Ossolińskich i wytyczonej w tym samym czasie.

Komunikacja

Przez aleje Ossolińskich przejeżdżają autobusy linii nr 52, 59, 64 i 67.[8].

Obiekty godne uwagi[9]

Nr Obiekt Adres Lata budowy Budowniczy Styl architektoniczny Wpisany do rejestru zabytków Uwagi Zdjęcie
1. Instytuty Rolnicze al. Ossolińskich 4-12 1903-1906 Delius eklektyzm T zespół 8 budynków, pierwsza placówka naukowa w mieście
2. Bazylika św. Wincentego à Paulo al. Ossolińskich 2 1924-1938 Adam Ballenstaedt neoklasycym T bazylika mniejsza, forma wzorowana na panteonie rzymskim
3. Willa al. Ossolińskich 5 1935 Jan Kossowski funkcjonalizm N
4. Willa al. Ossolińskich 7 1927-1929 Bronisław Jankowski styl narodowy T w wilii w latach 1930-1939 mieścił się Sztab Komendy Okręgu Straży Granicznej, podczas okupacji Selbstschutz Westpreussen, po wojnie NKWD, a w latach 1947-2004 Delegatura NIK; na fasadzie znajduje się tablica ku czci pomordowanych przez NKWD żołnierzy Straży Granicznej (1994 r., art. rzeźb. Aleksander Dętkoś)[10]
5. Willa al. Ossolińskich 9 1927-1931 Edward Stecewicz funkcjonalizm N
6. Willa al. Ossolińskich 11 1932-1933 Henryk Misterek funkcjonalizm N
7. Willa al. Ossolińskich 17 1932-1933 Bolesław Polakiewicz funkcjonalizm N
8. Willa al. Ossolińskich 19 1932-1933 Bolesław Polakiewicz funkcjonalizm N
9. Willa al. Ossolińskich 21 1932-1933 Bolesław Polakiewicz funkcjonalizm N
10. Willa al. Ossolińskich 25 1927-1929 Bronisław Jankowski styl narodowy N siedziba oddziału Fortis Banku
11. Pomnikowa aleja jarzębów ul. Szymanowskiego T aleja 46 jarzębów szwedzkich wpisana w całości do rejestru pomników przyrody

Komunikacja

Przez aleje Ossolińskich przejeżdżają autobusy linii nr52, 59, 64, 67[8].

  1. ↑ a b c Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920. Wydawnictwo MADO. Toruń 2005. ISBN 83-89886-38-3, 978-83-89886-38-5
  2. ↑ Grzybowska Maria, Wernerowska Zofia: Przyczynki do historii architektury zespołu naukowych Instytutów Rolniczych w Bydgoszczy. [w.] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. zeszyt 4. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 1999
  3. ↑ Kuczma Rajmund: Zieleń w dawnej Bydgoszczy. Instytut Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz 1995
  4. ↑ Okoń Emanuel, Tandecki Janusz. Bydgoszcz – historia i rozwój przestrzenny. [w.] Czachorowski Antoni red.: Atlas historyczny miast polskich. Tom II Kujawy. Zeszyt I Bydgoszcz. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Toruń 1997
  5. ↑ Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996
  6. ↑ dwie jezdnie, chodnik i spaler drzew pośrodku
  7. ↑ Kaja Renata. Bydgoskie pomniki przyrody. Instytut Wydawniczy „Świadectwo”. Bydgoszcz 1995. ISBN 83-85860-32-0
  8. ↑ a b http://web.archive.org/web/20100331174021/http://www.zdmikp.bydgoszcz.pl/ufiles/linie_dzienne.pdf dostęp 19-03-2010
  9. ↑ Derkowska-Kostkowska Bogna: O założeniu Sielanki – bydgoskiego miasta-ogrodu. [w.] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 4. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 1999
  10. ↑ Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Pomorskiej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa w Bydgoszczy. Bydgoszcz 2004. ISBN 83-914008-7-5

Zobacz też

Bibliografia

  • Czachorowski Antoni red.: Atlas historyczny miast polskich. Tom II Kujawy. Zeszyt I Bydgoszcz. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Toruń 1997
  • Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920. Wydawnictwo MADO. Toruń 2005. ISBN 83-89886-38-3, 978-83-89886-38-5
  • Umiński, Janusz: Bydgoszcz. Przewodnik, Regionalny Oddział PTTK „Szlak Brdy” Bydgoszcz 1996

Szablon:Ulice i place Bydgoszczy

Aleja Ossolińskich u wylotu ul. Adama Asnyka. W tle wille wybudowane w latach 20. i 30. XX w.
Aleja Ossolińskich u wylotu ul. Adama Asnyka. W tle wille wybudowane w latach 20. i 30. XX w.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleja_Ossolińskich_w_Bydgoszczy&oldid=41639820”