Alkajos z Mityleny
|
||
_-_Project_Gutenberg_eText_12369.png) |
||
| Imiona i nazwisko | stgr. Ἀλκαῖος | |
| Data i miejsce urodzenia | około 620 p.n.e., Mitylena | |
| Data i miejsce śmierci | około 550 p.n.e. | |
| Zawód | poeta | |
| Narodowość | Lesbos | |
| Język | Język grecki klasyczny, dialekt eolski | |
| Gatunki | melika | |
Alkajos z Mityleny (stgr. Ἀλκαῖος, zlat. Alceusz, ur. ok. 620 p.n.e. w Mitylenie, zm. ok. 550 p.n.e.) − poeta starożytnej Grecji, przedstawiciel meliki lesbijskiej.
Spis treści
Życiorys[edytuj]
Alkajos pochodził z arystokratycznej rodziny, urodził się w miejscowości Mitylena na wyspie Lesbos. Gdy był jeszcze dzieckiem, jego brat Antymenidas dopomógł w obaleniu tyrańskiej władzy Melenchrosa. Alkajos brał udział w walkach z Atenami, uciekł jednak w trakcie bitwy o przylądek Sigejon, pozostawiając na miejscu tarczę[1]. Gdy w mieście władzę przejął kolejny tyran Myrsylos, Alkajos został członkiem tajnego arystokratycznego stowarzyszenia hetájroj, usiłującego przywrócić stary porządek. Grupa ta została zdradzona przez Pittakosa, który sprzymierzył się z tyranem, by po jego śmierci przejąć władzę[a]. Alkajos wraz z bratem został skazany na banicję; udał się do leżącej na Lesbos Pyrry. Poeta nieprzerwanie atakował Pittakosa, co prawdopodobnie doprowadziło do powtórnego wygnania. Tym razem Alkajos miał udać się do Egiptu, być może przebywał też w Tracji oraz Lidii, gdzie miał prowadzić negocjacje. Do ojczyzny powrócił w wyniku wydanej przez Pittakosa w 580 roku p.n.e. amnestii. Dalsze koleje życia poety są nieznane[2][1].
Twórczość[edytuj]
Twórczość Alkajosa opracowana przez wydawców Biblioteki Aleksandryjskiej – Arystofanesa i Arystarcha – zawierała około dziesięciu ksiąg[b], do czasów współczesnych nie zachował się jednak ani jeden kompletny utwór. Z fragmentów pieśni, które dotrwały do chwili obecnej, większość ma treść polityczną, skierowana jest przeciwko Pittakosowi. Utwory te mają moralizatorski charakter, część z nich utrzymywana jest w napastliwym tonie. Pozostała liryka autora obejmowała hymny, pieśni biesiadne (sympotyczne), miłosne, i filozoficzne[3].
Alkajos stosował wersyfikację lesbijską, najczęściej posługiwał się strofą, która od jego imienia została nazwana strofą alcejską. Oprócz tego wykorzystywał też strofę saficką, joniki, kola eolskie, jambiczne i daktyliczne metra. Poeta pisał w dialekcie eolskim[4].
Uwagi
- ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458 podaje, że grupa obaliła tyrana.
- ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458 podaje, że nie więcej niż 10, zaś Danielewicz 1984 ↓, s. LXXXVI–LXXXVII, że co najmniej 10.
Przypisy
- ↑ a b Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 457–458.
- ↑ Danielewicz 1984 ↓, s. LXXXV–LXXXVI.
- ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458–459.
- ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 459.
Bibliografia[edytuj]
- Alicja Szastyńska-Siemion: Alkajos. W: Literatura Grecji Starożytnej: Epika – liryka – dramat. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2005. (pol.)
- Alkajos. W: Jerzy Danielewicz: Liryka starożytnej Grecji. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1984. ISBN 83-04-01580-3. ISSN 0406-0636. (pol.)
