Alkajos z Mityleny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alkajos
Ἀλκαῖος
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

około 620 p.n.e.
Mitylena

Data śmierci

około 550 p.n.e.

Narodowość

Lesbos

Język

Język grecki klasyczny, dialekt eolski

Dziedzina sztuki

melika

Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach
Alkajos i Safona. Strona A attyckiego kalathosu czerwonofigurowego, V w. p.n.e.

Alkajos z Mityleny (stgr. Ἀλκαῖος, zlat. Alceusz, ur. ok. 620 p.n.e. w Mitylenie, zm. ok. 550 p.n.e.) − poeta starożytnej Grecji, przedstawiciel meliki lesbijskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Alkajos pochodził z arystokratycznej rodziny, urodził się w miejscowości Mitylena na wyspie Lesbos. Gdy był jeszcze dzieckiem, jego brat Antymenidas dopomógł w obaleniu tyrańskiej władzy Melenchrosa. Alkajos brał udział w walkach z Atenami, uciekł jednak w trakcie bitwy o przylądek Sigejon, pozostawiając na miejscu tarczę[1][2]. Gdy w mieście władzę przejął kolejny tyran Myrsylos, Alkajos został członkiem tajnego arystokratycznego stowarzyszenia hetájroj, usiłującego przywrócić stary porządek. Grupa ta została zdradzona przez Pittakosa, który sprzymierzył się z tyranem, by po jego śmierci przejąć władzę[a]. Alkajos wraz z bratem został skazany na banicję; udał się do leżącej na Lesbos Pyrry. Poeta nieprzerwanie atakował Pittakosa, co prawdopodobnie doprowadziło do powtórnego wygnania. Tym razem Alkajos miał udać się do Egiptu, być może przebywał też w Tracji oraz Lidii, gdzie miał prowadzić negocjacje. Do ojczyzny powrócił w wyniku wydanej przez Pittakosa w 580 roku p.n.e. amnestii. Dalsze koleje życia poety są nieznane[3][1].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Twórczość Alkajosa opracowana przez wydawców Biblioteki Aleksandryjskiej – Arystofanesa i Arystarcha – zawierała około dziesięciu ksiąg[b], do czasów współczesnych nie zachował się jednak ani jeden kompletny utwór. Z fragmentów pieśni, które dotrwały do chwili obecnej, większość ma treść polityczną, skierowana jest przeciwko Pittakosowi. Utwory te mają moralizatorski charakter, część z nich utrzymywana jest w napastliwym tonie. Pozostała liryka autora obejmowała hymny, pieśni biesiadne (sympotyczne), miłosne, i filozoficzne[4].

Alkajos stosował wersyfikację lesbijską, najczęściej posługiwał się strofą, która od jego imienia została nazwana strofą alcejską. Oprócz tego wykorzystywał też strofę saficką, joniki, kola eolskie, jambiczne i daktyliczne metra. Poeta pisał w dialekcie eolskim[5].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458 podaje, że grupa obaliła tyrana.
  2. ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458 podaje, że nie więcej niż 10, zaś Danielewicz 1984 ↓, s. LXXXVI–LXXXVII, że co najmniej 10.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 457–458.
  2. ↑ W starciu, w którym zwyciężyli Ateńczycy, poeta Alkajos sam ocalił się ucieczką, ale jego broń posiedli Ateńczycy i zawiesili w świątyni Ateny w Sigejon. Opisał to zajście Alkajos w lirycznej pieśni, którą przesłał do Mityleny, donosząc o swojej klęsce przyjacielowi Melanipposowi. (Herodot Dzieje V, 95).
  3. ↑ Danielewicz 1984 ↓, s. LXXXV–LXXXVI.
  4. ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 458–459.
  5. ↑ Szastyńska-Siemion 2005 ↓, s. 459.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alkajos_z_Mityleny&oldid=66484368”