Amazonka niebieskoczelna
| Amazona aestiva[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
amazonka niebieskoczelna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Amazonka niebieskoczelna[4] (Amazona aestiva) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Zasiedla Amerykę Południową – Brazylię, Boliwię, Paragwaj i północną Argentynę. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się dwa podgatunki A. aestiva[2][5]:
- amazonka niebieskoczelna (A. aestiva aestiva) – zasiedla wschodnią Brazylię
- amazonka żółtoskrzydła[4] (A. aestiva xanthopteryx) – zasiedla Boliwię, południowo-zachodnią Brazylię, Paragwaj i północną Argentynę.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Amazonka niebieskoczelna ma prawie cały wierzch ciała zielony z ciemniejszymi skrzydłami. Jej czoło i policzki są niebieskie, wierzch głowy i obszar wokół oczu żółte, lecz ilość tych kolorów jest różna i jest cechą osobniczą[6]. Dziób jest czarny, w środku bardziej brązowe. Tęczówki są brązowe. Zgięcie skrzydeł jest czerwone (podgatunek nominatywny) lub żółte (amazonki żółtoskrzydłe). Pokrywy I rzędu czerwone[7]. Nogi są szare. Ogon ma barwę skrzydeł, ale ma czerwone plamy i jasnozielony pasek na końcu. Samiec i samica wyglądają podobnie, różnią się nieznacznie budową głowy, lecz nie daje to pewności w ich odróżnieniu[6].
Wymiary[edytuj | edytuj kod]
Biotop[edytuj | edytuj kod]
Lasy deszczowe, czasami też na suchych, zadrzewionych stepach. Nie oddala się od rzek[8].
Zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Amazonki niebieskoczelne żyją w parach lub stadach do kilkudziesięciu osobników[7]. Lubią między innymi wspinać się i oskubywać gałęzie[6].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
W okresie lęgowym zbierają się w stada mogące liczyć nawet ponad 1000 osobników. Wykonują zbiorowy taniec godowy, niszcząc roślinność. Samiec kłania się i karmi samicę do momentu kopulacji[8]. Samica składa w dziupli[9] 3–4 jaja, okres inkubacji trwa około 28 dni[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2019 roku uznaje amazonkę niebieskoczelną za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened); wcześniej miała ona status gatunku najmniejszej troski (LC – least concern). Całkowita liczebność populacji, według szacunków, mieści się w przedziale 1–10 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należą: przekształcanie siedlisk w tereny rolnicze, pozyskiwanie drewna na wielką skalę oraz intensywny odłów tych ptaków z przeznaczeniem na handel jako ptak klatkowy[3].
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
- Podstawowe wymagania[10]
- Bardzo dla nich ważny jest ruch i możliwość lotu. Woliera powinna mieć wymiary 2,5 × 1,5 × 1,5 m. Podłoże powinien stanowić piasek, wcześniej wyczyszczony. Woliera nie może być zbyt ciasna, bo papuga się otłuści z powodu braku ruchu.
- Pożywienie
- Amazonki żywią się między innymi świeżymi owocami, warzywami i kiełkami[7]. Mieszanka ziaren powinna być dobrej jakości. Chętnie spożywają ziarna słonecznika i orzeszki ziemne[6], lecz ze względu na dużą zawartość tłuszczu nie powinno być ich wiele w diecie, bo ptaki te łatwo przybierają na wadze[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Amazona aestiva, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Blue-fronted Amazon (Amazona aestiva) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)].
- ↑ a b Amazona aestiva, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Androglossini Sundevall, 1872. Wersja: 2020-01-11. W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b c d Papugi, kakadu, papużki faliste i lory - rząd: papugi - Psittaciformes, [w:] Esther J.J. Verhoef-verhallen, Encyklopedia europejskich i egzotycznych ptaków ozdobnych, Warszawa: Bellona, ISBN 83-11-10474-3.
- ↑ a b c d e Blue-fronted Amazon (Amazona aestiva) (ang.). W: Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ a b c www.euroanimal.pl.
- ↑ Amazonka niebieskoczelna. W: zapytaj.onet.pl [on-line]. Ringier Axel Springer. [dostęp 2020-09-20].
- ↑ AMAZONKA "aestiva" niebieskoczelna. W: www.mojekoty-mojeptaki.org [on-line]. [dostęp 2012-08-04].
- ↑ Jan Dovřák, Hodowla i odchów amazonki niebieskoczelnej, „Nowa Exota”, s. 17, ISSN 1214-8962.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.