Andrzej Turowski

Andrzej Turowski

Data urodzenia	1941
Zawód, zajęcie	historyk sztuki
Alma Mater	Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Odznaczenia

Andrzej Turowski (ur. 1941) – historyk sztuki nowoczesnej, znawca polskiej, rosyjskiej i francuskiej awangardy oraz architektury XX wieku.

Ukończył prawo i historię sztuki na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1972 uzyskał stopień doktora (na podstawie rozprawy Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu 1921-1936), a w roku 1983 stopień doktora habilitowanego (rozprawa habilitacyjna: Wielka utopia awangardy. Artystyczne i społeczne utopie w sztuce rosyjskiej 1920-1930).

W latach 1965–1984 wykładał w Instytucie Historii Sztuki UAM, a w 1984 wyemigrował do Francji, gdzie podjął pracę w Ecole de l'Architecture de la Vilette w Paryżu. W 1985 został profesorem w Instytucie Historii Sztuki na Uniwersytecie Clermont-Ferrand II, a w 1990 objął katedrę sztuki nowoczesnej Uniwersytetu Burgundzkiego w Dijon, gdzie do 2000 r. kierował Centre de Recherche Comparative sur les Avant-gardes. W 2003 otrzymał tytuł profesora w Polsce. W latach 2009–2010 profesor wizytujący na Uniwersytecie Warszawskim, członek Rady Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie oraz Komitetu Nauk o Sztuce PAN (od 2011). Obecnie na emeryturze, mieszka w Paryżu.

W drugiej połowie lat 60. współtworzył program Galerii Odnowa, a w latach 70. program Galerii Foksal. Współpracował z teatrem Cricot 2, nawiązał też bliską relację z Ryszardem Stanisławskim, dyrektorem Muzeum Sztuki w Łodzi. Uczestnik Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70.

W 2001 laureat Nagrody Artystycznej Fundacji Nowosielskich w Krakowie. W 2004 nadano mu tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Odznaczony złotym medalem Gloria Artis w 2013 r.

Był współorganizatorem wielkich międzynarodowych wystaw sztuki, m.in.:

• światowej wystawy konstruktywizmu, 1976,
• sztuki racjonalistycznej we Włoszech (L’Europa dei razionalisti), Mediolan-Como, 1989,
• Europa, Europa, Bonn, 1994 (z Ryszardem Stanisławskim),
• Czasy skończone! Historii już nie ma (Fin des temps! L’histoire n’est plus) w Tulonie, 2004,
• Supremus Malewicza, Warszawa, 2004,
• Pomnikoterapia Krzysztofa Wodiczki, Warszawa, 2006,
• Svegliato e sogna, Wenecja, 2009,
• Powtórka z teorii widzenia, Warszawa, 2010
• Particolare, Wenecja, 2011.

Autor ponad 300 rozpraw naukowych i tekstów krytyczno-artystycznych, oraz kilkunastu książek na temat awangardy. Do najważniejszych należą:

• W kręgu konstruktywizmu, Warszawa 1979.
• Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu (1921-1934), Wrocław 1981.
• Wielka utopia awangardy, Warszawa 1990.
• Awangardowe marginesy, Warszawa 1998.
• Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910-1932, Kraków 1998.
• Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Kraków 2000.
• Malewicz w Warszawie: rekonstrukcje i symulacje, Kraków 2002.
• Supremus Malewicza, Warszawa 2004.
• Parowóz dziejów, Warszawa 2012.
• Sztuka, która wznieca niepokój. Manifest artystyczno-polityczny sztuki szczególnej, Warszawa 2012.
• Papież awangardy. Tadeusz Peiper w Hiszpanii, Polsce, Europie, Warszawa 2015.