Aurel Plasari

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aurel Plasari
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

16 września 1955
Tirana, Albania

Narodowość

albańska

Język

albański

Alma Mater

Uniwersytet Tirański

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Vija e Teodosit rishfaqet

Odznaczenia
Order Nderi i Kombit Order Skanderbega (Republika) Order Zasługi Republiki Włoskiej

Aurel Plasari (ur. 16 września 1955 w Tiranie[1]) – albański pisarz, tłumacz, krytyk literacki i publicysta, pochodzenia arumuńskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodzi z rodziny prześladowanej politycznie w okresie komunizmu[2]. W 1989 ukończył studia z zakresu języka i literatury albańskiej na Uniwersytecie Tirańskim[1]. Studia podyplomowe odbył w 1991 na Uniwersytecie Alcala[1].

Kariera zawodowa[edytuj | edytuj kod]

W latach 1983-1992 pracował na stanowisku redaktora w czasopiśmie kulturalnym Nentori (Listopad)[3]. Od roku 1990 prowadził wykłady z literatury albańskiej dla studentów Uniwersytetu Tirańskiego, a także dla studentów Instytutu Pedagogicznego w Elbasanie[1]. W latach 1993-1997 kierował czasopismem Hylli i Dritës[4]. W 1998 został mianowany dyrektorem Biblioteki Narodowej w Tiranie[3]. W 2011 uzyskał tytuł profesora[1]. W lipcu 2014 został odwołany z funkcji dyrektora Biblioteki Narodowej i przeniesiony na stanowisko dyrektora Centrum Studiów Albanologicznych[5]. W 2020 był jednym z sygnatariuszy protestu artystów przeciwko zburzeniu Teatru Narodowego w Tiranie[6].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Aurel Plasari jest autorem prac poświęconych współczesnej kulturze albańskiej, a także tożsamości współczesnych Albańczyków. W eseju Vija e Teodosit rishfaqet (Linia Teodozjusza odkryta na nowo), który ukazał się w roku 1992 autor poszukiwał w czasach cesarza Teodozjusza I Wielkiego źródeł podziałów, istniejących do dziś w społeczeństwie albańskim. Duchownym katolickim przypisywał szczególną rolę w procesie europeizacji Albanii, wyrażając zarazem obawy przed orientalizacją Albanii, czego przejawem miały być zarówno rządy Envera Hodży, jak też współczesne działania islamskich fundamentalistów[7].

Plasari pisał także szkice krytyczne poświęcone twórczości Antona Harapiego, Mitrusha Kuteliego i Gjergji Fishty[3]. W jego dorobku są także tłumaczenia literatury hiszpańskojęzycznej (Gabriel García Márquez), rosyjskiej (Fiodor Dostojewski) i rumuńskiej (Marin Sorescu)[3]. W roku 1980 był jednym z tłumaczy Wierszy i powieści poetyckich (Vjersha dhe poema të zgjedhura) Adama Mickiewicza na język albański.

Odznaczenia i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

W 2014 został odznaczony orderem Nderi i Kombit, a w lipcu 2022 z rąk prezydenta Ilira Mety otrzymał Orderem Skanderbega[8]. W 2007 odznaczony Orderem Zasług Republiki Włoskiej[1].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • 1990: Don Kishoti zbret në Shqipëri dhe ese të tjera të letërsisë së krahasuar
  • 1993: Letërsia dhe muret : dy përgjigje, një anketë
  • 1993: Vija e Teodosit rishfaqet : nga do t'ia mbajnë shqiptarët?
  • 1994: Anton Harapi i redimensus
  • 1995: Kuteli midis të gjallëve dhe të vdekurve
  • 1996: Fishta i dashuruari : (një aventurë e kritikës)
  • 1997: Përballë një kulture të vdekjes (Wobec kultury śmierci)
  • 1997: Plani i fshehtë për një Internacionale të re
  • 1999: Biopolitika : a ekziston në Shqipëri? (Biopolityka: czy istnieje w Albanii?)
  • 2000: Fenomeni Voskopojë (Fenomen Voskopoja)
  • 2001: Dhjetë ditë që nuk tronditën botën : arlekinadë (Dziesięć dni, które nie wstrząsnęły światem: arlekinada)
  • 2002: Lufta e Trojës vazhdon : shënime nga kthimi (Wojna trojańska trwa: notatki z powrotu)
  • 2005: Rrëmbimi i Europës : tri ese
  • 2008: Alfabete në bibliotekë (Alfabet w bibliotece)
  • 2010: Skënderbeu : një histori politike
  • 2014: Shqipëria dhe shqiptarët në Europën e Piut II (Albania i Albańczycy w Europie Piusa II)
  • 2020: Arbni: historik, gjeografik, kishtar dhe politik

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Curriculum vitae. = 2022-07-14 [online], asa.edu.al (alb.).
  2. ↑ Blendi Fevziu: Enver Hoxha: The Iron Fist of Albania. Bloomsbury Publishing: 2016. ISBN 978-0-85772-908-8.
  3. ↑ a b c d Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press: 2010, s. 357. ISBN 978-0-8108-6188-6.
  4. ↑ Aurel Plasari = 2022-11-12 [online], albanialetteraria.it (wł.).
  5. ↑ Aurel Plasari shkarkohet nga detyra e drejtorit të Bibliotekës Kombëtare. = 2022-07-14 [online], Koha (alb.).
  6. ↑ Ja kush janë 136 artistët që kanë firmosur kundër prishjes së Teatrit Kombëtar = 2022-10-05 [online], telegraf.al, 2020 (alb.).
  7. ↑ Tadeusz Czekalski. Spór o dziedzictwo osmańskie jako element współczesnych dyskusji tożsamościowych w Albanii. „Balcanica Posnanensia. Acta et studia”. 24, s. 47-48, 2017. ISSN 0239-4278. 
  8. ↑ President awards high decoration to Aurel Plasari. = 2022-07-14 [online], albaniandailynews.com (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aurel_Plasari&oldid=71554954”